فروختن لباس نامرئی پادشاه

مهدیا گل‌محمدی

نخستین اثر هنری نامرئی جهان در یک حراجی با قیمت 1500یورو به فروش رفت. سالواتور گاروی 67ساله این اثر هنری را که هیچ نیازی به متریال (ماده خام) نداشت با نام من هستم tirled Io Sonomeaning )‌ I am‌) در گالری مشهور آرت ریته به نمایش گذاشت و خیلی زود یکی از خریدارها توانست آن را به‌دست آورد. خالق اثر در مصاحبه‌ای درباره آن می‌گوید: در دنیای ما همه‌‌چیز براساس اشیایی که وجود دارند شکل گرفته و حال آنکه علم سال‌هاست اثبات کرده که اشیا شامل همه پدیده‌های این دنیا نیستند و حتی «هیچ» هم وزن دارد، این اثر براساس اصل عدم‌قطعیت (Uncertainty principle) (اصلی در مکانیک کوانتومی که ورنر هایزنبرگ، فیزیکدان آلمانی، در سال۱۹۲۶ فرمول‌بندی کرد، در فیزیک کوانتومی، اصل عدم‌قطعیت هایزنبرگ، این تئوری را مطرح می‌کند که جفت‌های مشخصی از خواص فیزیکی، مانند مکان و تکانه، نمی‌توانند با دقتی دلخواه معلوم شوند و بنابراین رسیدن به قطعیت محال است) ساخته و پرداخته شده است. او همچنین بر این باور است که اثر هنری او همانند تمامی مفاهیم متافیزیکی برایند ذهنی مشاهده با چشم سوم و نگاهی دقیق است. مفهومی که مردم عادی قادر به دیدن آن نیستند. یکی از کاربرهای فضای مجازی هم درباره این اثر، مخاطب‌ها را به داستان «لباس جدید پادشاه» ارجاع داده است. در توضیح دیدگاه این کاربر باید یادآور شویم که لباس جدید پادشاه، داستانی کوتاه نوشته نویسنده دانمارکی هانس کریستین اندرسن است. داستان پیرامون ماجرای دو خیاط شیاد شکل می‌گیرد که به امپراتور قول یک لباس جدید را می‌دهند. آنها به پادشاه قول دوختن لباس زربافتی را می‌دهند که فقط افراد فرهیخته و باهوش قادر به دیدن آن هستند. هر روز وزیران شاه سراغ خیاط‌ها می‌روند و آنها خود را مشغول خیاطی نشان می‌دهند اما وزیران از ترس متهم شدن به حماقت و نداشتن چشم بصیرت هیچ اشاره‌ای به ندیدن لباس نمی‌کنند تا اینکه سرانجام پادشاه هم در این نمایش نقش اول را بازی می‌کند و با پوشیدن لباس جدید خود در انظار عمومی حاضر می‌شود. از میان تمام مردم فقط کودکی با صدای بلند به لخت بودن پادشاه اشاره می‌کند. کودکی که در این داستان نماد یک ذهن خالص، بکر و دست نخورده است. کاربر دیگری اما خلق اثر هنری را وابسته به مواد خامی مانند بوم نقاشی و پرده سینما و ... نمی‌داند. او بر این باور است که پیغام نهفته در این اثر هنری بیش از سایر آثار هنری است. مانند فیلمی که با پایانی باز به مخاطب اجازه تفکر می‌دهد.