کدام شهردار؟ کدام شهر؟
غلامرضا ظریفیان- استاد دانشگاه
چرا انتخابات شوراهای شهر و روستا مهم است؟ چرا شهروندان باید روی انتخاب تکتک اعضای شورا حساس باشند و با دقت آنها را انتخاب کنند؟ چرا میگوییم باید افرادی انتخاب شوند که متخصص باشند و شهر را به مثابه یک سازه اجتماعی و نه یک پرژوه درآمدزایی ببینند؟
واقعیت این است که در دوره فعلی تلاش شد نگاه انسانمحور جایگزین همه نگاههای غلط گذشته به شهر شود. مدیران شهری سعی کردند به جای طرد اجتماعی، سیاست جذب اجتماعی را در پیش بگیرند و دنبال این بودند که شهر را برای شهروندان زیستپذیرتر کنند. قطعا در این مسیر نواقص و کاستیهای جدی وجود داشته و دارد که قابل بحث و بررسی است ولی به عقیده نگارنده ریلگذاری درستی از سوی آنان صورت گرفت که باید ادامه پیدا کند و از همینروست که انتخابات شورای شهر این دوره اهمیت بیشتری نسبت به گذشته دارد.
رأیدهندگان این دوره توجه داشته باشند که پایتخت از نظر تاسیسات و سازههای بزرگ تا حد زیادی اشباع شده و نیاز اصلی زمانه ما، توجه ویژه به مسائل اجتماعی و فرهنگی تهران است و باید از این نظر شهر برای تمام شهروندان در تمام سنین، با هر گرایش فکری و طبقه زیستی آماده شود. آنها توجه کنند که اگر درست و با حساسیت کافی رأی ندهند باز هم ما به دوره تورم آجر و سیمان در شهر و از بین رفتن حریم زمین و آسمان برخواهیم گشت که خالی از ارزشهای انسانی و هویت تاریخی و فرهنگی است و بر آلودگیهای زیستمحیطی دامن میزند.
شهروندان بدانند باید کسانی را راهی شورای شهر کنند که شهر را به مثابه یک سازه اجتماعی ببینند و شهروندان برایشان در اولویت بالا قرار گیرند. در برنامههایشان از کارتنخوابها، کودکان کار، زنان، سالمندان، معلولان و خردسالان صحبت کنند و بگویند چگونه میخواهند آسیبهای اجتماعی کلانشهری مانند تهران را برطرف کنند و یا شهر را برای گروههای مختلف جامعه، دلپذیر و قابل سکونت کنند.
رأیدهندگان به جای توجه به لیستها و اسامی به برنامهها نگاه کنند و بهدنبال پاسخ به این سؤالات باشند که نامزدها برای درآمد پایدار شهری چه برنامهای دارند؟ آیا دنبال فروختن تراکم برای اداره شهر هستند یا میخواهند با بهرهگیری از مالیات و روشهای دیگر، تهران را اداره کنند؟ نگاهشان به محلات چیست؟ محلهمحوری در پروژههای فنی عمرانی برایشان اهمیت دارد یا میخواهند مسیر ماشینسواران را گسترده و هموارتر کنند؟
مردم دقت کنند که اوقات فراغت و توجه به تفریح و نشاط شهروندان بهویژه نوجوانان و جوانان برای کدام فهرستها و اسامی در اولویت است؟ آیا برنامهای برای آن دارند یا در اولویتشان نیست و حتی خواهان محدودکردن آن هستند؟ عدالت جنسیتی چطور؟ توجه به حاشیهنشینان و محرومان از امکانات شهری چطور؟ دقت کنند که کدام کاندیداها نگهداری اماکن تاریخی و اصیل شهری برایشان مهم است و کدامیک نسبت به نگهداشت آنها بیتوجهاند؟ چه کاندیداهایی شهر را برای همه مردم میخواهند و کدام دسته نگاهشان به قشر خاص و مناطق خاصی است؟
شورای شهر باید بتواند شهرداری را انتخاب کند که پیوست اجتماعی و فرهنگی برای تمام پروژههایش تعریف کند و اگر طرحی فاقد این محتوا بود، بدون درنگ آن را رد کند. شهرداری که تکیهاش بر جامعهشناسان، کارشناسان شهری و معماران معتبر باشد؛ نه کسی که نگاهش به صاحبان قدرت و ثروت دوخته شده.
خلاصه اینکه باید همه ما مراقب باشیم شهر از ریل انسانمحور امروز خارج نشود و از مسیر درستی که در آن قرار دارد، منحرف نگردد. شهر و شهروندان تنها ناجی و معرف شرایط فردا هستند.