پاسخهای علمی به نگرانیهای پس از واکسن
افرادی که اکنون در حال دریافت واکسن هستند این نگرانی را دارند که اطرافیان خود را مبتلا به کرونا کنند. اما این ماجرا چقدر واقعیت دارد؟
زهرا خلجی- خبرنگار
در مراکز تزریق واکسن کشور اکنون یک سؤال در میان افراد متولد ۱۳۳۰ و قبل آن بیشتر شنیده میشود. بعد از زدن واکسن ممکن است من ناقل کرونا باشم و اطرافیانم را مبتلا کنم؟
درواقع با افزایش واکسیناسیون، برخی از مردم دچار یک نگرانی مبهم شدهاند؛ اینکه آیا افراد واکسینه شده، همچنان میتوانند ناقل کووید-19باشند؟
محققان امیدوار بودند با طراحی واکسنهای بیخطر کووید-19، حداقل از ابتلای نیمی از مردم به این بیماری جلوگیری شود. خوشبختانه واکسنها با عملکرد عالی خود، انتظارات را برآورده کردند؛ بهعنوان مثال، در 6.5میلیون نفر از ساکنان 16سال به بالا در رژیمصهیونیستی، واکسن فایزر بعد از هر دو دوز 5/93درصد مؤثر واقع شد. طی 2ماه، در میان 4.7میلیون واکسینه شده کامل، عفونتهای قابل تشخیص 30برابر کمتر شد. بهطور مشابه در کالیفرنیا و تگزاس، فقط 0.05درصد از کادر درمانی که کامل واکسینه شده بودند، دچار کووید-19شدند.
تولیدکنندگان واکسن اغلب امیدوارند که علاوه بر جلوگیری از بیماری، واکسنهای آنها به ایمنی ضدعفونیکننده منجر شود؛ به این معنا که واکسیناسیون حتی هرگونه راه ورود ویروس به بدن را مسدود کند. این مصونیت ضدعفونیکننده به این معناست که شخصی که واکسینه شده است، ویروس را نمیگیرد و بنابراین آن را منتقل نمیکند.
واکسنهای خوب، مواجهه مؤثر و بادوام را برای سیستم ایمنی بدن فراهم میکند؛ بنابراین وقتی بدن با پاتوژن بیماریزا روبهرو میشود، آماده پاسخ بهینه است. اما درباره کووید-19، ایمونولوژیستها هنوز در حال کشف آنچه «همبستگیهای محافظت» مینامند، هستند؛ عواملی که میزان محافظت در برابر ویروس کرونا را پیشبینی میکند. محققان بر این باورند که مقدار مناسب آنتیبادیهای خنثیکننده که به ویروس متصل شده و از ایجاد عفونت جلوگیری میکند، برای دفع عفونتهای مکرر کافی است. این دانشمندان همچنین در حال ارزیابی دوام ایمنی واکسنهای کووید-19در بدن هستند.
ایمونولوژیستها انتظار دارند واکسنهایی که از بیماریهای ویروسی محافظت میکنند، انتقال ویروس را پس از واکسیناسیون نیز کاهش دهند.
خطر ناقلهای خاموش
بیماری کووید-19چالش خاصی ایجاد میکند؛ زیرا افراد مبتلا به عفونت بدون علامت میتوانند بیماری را گسترش دهند. ردیابی تماس ناکافی به این معناست که افراد بدون علائم بهندرت شناسایی میشوند. برخی دانشمندان تخمین میزنند که تعداد عفونتهای بدون علامت در کل جمعیت 3تا 20برابر بیشتر از موارد تأیید شده است. تحقیقات نشان میدهد موارد غیرمستند کووید-19در افرادی که بدون علامت بوده یا بیماری بسیار خفیفی را تجربه کردهاند میتواند تا 86درصد از کل عفونتها را برعهده داشته باشد؛ هرچند سایر مطالعات با تخمینهای زیاد مغایرت دارند.
در یک مطالعه، مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها، پرسنل مراقبتهای بهداشتی داوطلب و سایر کادر درمان را در 8کلینیک و بیمارستان در آمریکا، برای عفونتهای SARS-CoV- بهمدت 3ماه، بدون درنظر گرفتن علائم یا وضعیت واکسیناسیون آزمایش کرد. محققان دریافتند که شرکتکنندگان کاملا واکسینه شده این مطالعه، 25برابر کمتر از کسانی که واکسینه نشدهاند، با آزمایش مثبت کووید-19مواجه شدند. یافتههایی از این دست نشان میدهد که اگر افراد واکسینه شده به خوبی در برابر آلودگی محافظت شوند، احتمال انتشار ویروس وجود ندارد.
آنچه ما بهطور قطع میدانیم این است که اگر کسی پس از واکسیناسیون با کووید-19بیمار شود، دچار علائم خفیفتر خواهد بود. مطالعات نشان داده است افرادی که آزمایش کووید-19آنها پس از دریافت نخستین دوز واکسن مثبت شده است، در مقایسه با افراد واکسینه نشده که آزمایش مثبت داشتند، در بدن خود ویروس کمتری داشتند. محققان بر این باورند که نشانههای کاهش بار ویروسی نشان میدهد افراد واکسینه شده مبتلا به ویروس از عفونت کمتری برخوردار خواهند بود؛ زیرا ویروس بسیار کمی دارند که میتواند به دیگران سرایت کند. این شواهد امیدوارکننده است، اما بدون بررسیهای بیشتر، دانشمندان هنوز نمیتوانند نتیجه بگیرند که واکسن کووید-19واقعا از تمامی انتقالها محافظت میکند یا نه. اما مسئله مهم و اصلی این است که واکسنها با شکستن زنجیره عفونت به کاهش سرعت شیوع یک بیماری عفونی کمک میکنند. کسانی که آلوده شدهاند درنهایت افراد محافظتنشده کمتری در اطراف خود دارند.