چهره به چهره/ حذف شریف
صابر محمدی
پیش از اینکه گفت‌وگوی پرویز جاهد با ابراهیم گلستان در کتاب «نوشتن با دوربین» منتشر شود، تنها گفت‌وگوی مفصل موجود با نویسنده تندمزاج، گفت‌وگوی مفصل کتاب «گفته‌ها» بود در دهه50 که 2دهه بعد در لندن در آمد؛ متنی بدون ذکر نام گفت‌وگوکننده.
گلستان در مقدمه نوشته بود نویسنده‌ای از روزنامه آیندگان با او گفت‌وگو کرده؛ نویسنده‌ای که «زیاد می‌خوانده»، «بی‌مرض» می‌نوشته، و «از دارودسته هوزن» نبوده است. اگر متن این گفت‌وگو را بخوانید و توصیفات گلستان از گفت‌وگوکننده را هم به آن اضافه کنید، گمانه‌زنی درباره خبرنگاری که آن روز روبه‌روی ابراهیم گلستان نشسته بوده، چندان سخت نباید باشد. چه‌کسی جز قاسم هاشمی‌نژاد می‌توانست باشد، کسی که بتواند گلستان را مرعوب دانش خود در ادبیات داستانی کرده باشد؟ البته حالا که 5 سالی است معما حل شده است. سال 93، روزی که هاشمی‌نژاد به دیدار محمود شجاعی در کرج آمده بود [و روایت آن دیدار را نیز روزی در این ستون خواهم نوشت]، پرسیدم چرا نگذاشتید گلستان اسم‌تان را بیاورد؟ گفت: «تو از کجا می‌دانی گفت‌وگو را من انجام داده‌ام؟!» گفتم: «شما برای آیندگان می‌نوشتید و جز شما چه‌کسی می‌توانست گلستان را با آن ظرافت پای پرسش‌هایش بنشاند».
گفت: «متن را که از روزنامه برده بودند برای تأیید، گلستان برآشفته بود و تغییراتی داده بود. ازجمله در مقدمه و برخی پرسش‌ها دست برده بود. گفتم این قسمت‌ها حق من است و نمی‌توانید تغییر بدهید. نهایتا گفتم هر کاری می‌خواهید بکنید، فقط این گفت‌وگو دیگر مال شما». می‌گفت که گلستان هم شوکه شده بود از اینکه «یک جوان کله‌شق آملی» چگونه توانسته از این موقعیت عالی صرف‌نظر کند؛ موقعیت عالی از این‌رو که برای هر منتقد و روزنامه‌نگاری مهم بود که با گلستان به پرسش و پاسخ بنشیند.
پس از درگذشت هاشمی‌نژاد، سیروس علی‌نژاد به‌عنوان سردبیر وقت «آیندگان» هم این روایت را بازگو کرد و پاسخ گلستان را به‌دنبال داشت.
این روایت امروز به چه درد ما می‌خورد؟
عجالتا این حواشی مهم نیست. مهم نیست حروفچین‌‌ها در دفتر روزنامه «آیندگان» چه بلایی سر متن آن گفت‌وگو آورده‌اند، مهم نیست چه‌کسی با انتشار آن موافق و چه‌کسی مخالف بوده است. مهم شرطی است که هاشمی‌نژاد برای انتشار متن، مبنی بر ازمیان‌برداشتن نامش، پیش کشیده است. همین حالا هم گفت‌وگو با گلستان، بسان طرفه‌ای برای روزنامه‌نگارهای ادبیات ما مطرح است، اما قاسم هاشمی‌نژاد در زمانه‌ای که انتشار آن گفت‌وگو، می‌توانست موقعیت او را به‌عنوان منتقد و روزنامه‌نگار بیشتر تثبیت کند، برای صیانت از‌شأن روزنامه‌نگارانه خود، دست از کسب چنین اعتباری شسته بود.
