مرغی نیست که تخم‌مرغی باشد

فرخنده رفائی- خبرنگار

قیمت تخم‌مرغ بعد از یک دوره کاهش دوماهه از ابتدای امسال دوباره رو به افزایش گذاشته و در روزهای اخیر گزارش‌های میدانی از افزایش 35درصدی تخم‌مرغ حکایت دارد. از ابتدای امسال و با آغاز فصل گرما، کاهش تقاضا برای مصرف تخم‌مرغ قیمت این کالا را در بازار کاهش داد و هر شانه 30عددی تخم‌مرغ که در ماه‌های پایانی سال گذشته تا 50هزار تومان هم رسیده بود، در اردیبهشت‌ماه تا زیر 30هزار تومان پایین آمد.
این کاهش قیمت البته با هشدار تولیدکنندگان درباره موقتی‌بودن و جهش دوباره قیمت به‌دلیل کاهش شدید تولید همراه بود؛ هشداری که به‌نظر می‌رسد خیلی زود به حقیقت پیوست و حالا بازار با قیمت‌های جدیدی نسبت به یک‌ماه پیش مواجه شده است. نگاهی به سیر تحول قیمت تخم‌مرغ در مراکزی مثل میادین میوه و تره‌بار که این کالا را با نرخ تنظیم بازاری عرضه می‌کنند نشان می‌دهد قیمت 33.400تومانی هر شانه تخم‌مرغ در فروردین‌ماه به 27.900تومان در اردیبهشت رسید و حالا در خرداد‌ماه با سبقت از قیمت فروردین به 35.700رسیده است. در عمده‌فروشی‌ها هم قیمت تخم‌مرغ به نرخ سال گذشته نزدیک شده است.
دبیر اتحادیه بنکداران مواد غذایی تهران در گفت‌وگو با همشهری درباره تغییرات قیمت تخم‌مرغ گفت: کاهش قیمت پارسال تخم‌مرغ باعث شد بسیاری از مرغداران تولید را رهاکنند و این خلأ که به‌واسطه افت تولید ایجاد شده حالا تأثیر خود را بر بازار این کالا نشان داده است.  به‌گفته قاسم‌علی حسنی، قیمت هر کارتن 12کیلویی حاوی شش‌شانه تخم‌مرغ در عمده‌فروشی‌ها با 70هزار تومان افزایش ظرف یک ماه، از 128هزار تومان در اردیبهشت‌ماه هم‌اکنون به 198هزار تومان رسیده است. با توجه به این قیمت، هرشانه تخم‌مرغ در عمده‌فروشی‌ها 33هزار تومان قیمت دارد که با احتساب دست‌کم 30درصد سود مصوب در خرده‌فروشی حداقل 43هزارتومان فروخته خواهد شد.
تا یک‌ماه پیش روزانه 200هزار تن تخم‌مرغ مازاد بر نیاز کشور تولید می‌شد و تولیدکنندگان، برای کاهش زیان تولید از دولت تقاضا داشتند مسیرهای صادرات این محصول را هموار کند.

تخم‌مرغ تا کجا بالا می‌رود؟
پارسال نیز عبور قیمت هر شانه تخم‌مرغ از 40هزار تومان سرآغاز گرانی‌های بیشتر در این کالا بود که تا مرز 50هزار تومان پیش رفت. حالا به‌نظر می‌رسد مصرف‌کنندگان باید دوباره خودشان را برای پرداخت قیمت‌های بالای 45هزار تومان برای هر شانه تخم‌مرغ آماده کنند.
رئیس هیأت‌مدیره اتحادیه مرغ تخمگذار استان تهران در گفت‌وگو با همشهری، افزایش قیمت تخم‌مرغ را امری طبیعی دانست و افزود: مرغداران 3ماه و نیم به‌خاطر افت تقاضا و تعطیلات عید و ‌ماه رمضان، تخم‌مرغ را 4هزارتومان زیر قیمت مصوب 14هزار تومانی فروختند، درحالی‌که همین قیمت 14تومانی هم مربوط به مهر پارسال و زمانی بود که قیمت ذرت 2هزار تومان و سویا 3.500تومان بود و اردیبهشت امسال هردوی این نهاده‌ها 200تومان در هر کیلو گران شدند، چطور باید قیمت تولید و فروش تخم‌مرغ ثابت بماند؟ ناصر نبی‌پور اضافه کرد: بازار را عرضه و تقاضا تعیین می‌کند. همین امروز قیمت تولید هر کیلو تخم‌مرغ برای مرغدار بالای 18هزار تومان درمی‌آید ولی باید محصولش را 14هزار و 500بفروشد و هیچ‌کس به فکر زیان مرغدار نیست.
به‌گفته این فعال تولید و مسئول صنفی، طی 6‌ماه گذشته جوجه‌ریزی نسبت به سال گذشته 8تا 9میلیون کاهش یافته و با توجه به اینکه از هر یک میلیون جوجه‌ریزی حداقل 50تن تخم‌مرغ تولید می‌شود، کاهش 8میلیونی جوجه‌ریزی، تولید را حداقل 400تن کاهش داده است. نبی‌پور دلیل این کاهش تولید را ضرر و زیان مداوم تولیدکنندگانی اعلام کرد که برای هر کیلو تخم‌مرغ 4تا 5هزار تومان از جیب خود هزینه کردند و ناچار شدند برای پیشگیری از زیان بیشتر مرغ‌های خود را کشتار کنند.

وضع بدتر می‌شود؟
رئیس هیأت‌مدیره اتحادیه مرغ تخمگذار تهران وضعیت آینده بازار تخم‌مرغ را روشن ارزیابی نکرد و گفت: تا پیش از این هر مرغدار با تولید 10تن در روز، روزی 40میلیون تومان ضرر داد، به همین دلیل الان مرغی برای جوجه‌ریزی باقی نمانده پس مطمئنا وضع بدتر خواهد شد. نبی‌پور ادامه داد: تمام این مسائل قابل پیش‌بینی بود. با فشار و سرکوب قیمت نمی‌توان بازار را اداره کرد چون برای تولید تخم‌مرغ باید مرغی درکار باشد، که نیست. همین امروز هم حدود 4میلیون مرغ بالای 90هفته به‌دلیل نداشتن سهمیه دان، در حال رفتن به کشتارگاه است.

روند قیمت‌ها در بازار روغن و شکر
زمزمه‌های افزایش قیمت شکر از یک‌ماه پیش به گوش می‌رسید، در بازار نیز تغییرات قیمت این کالا کاملا مشهود بود اما مسئولان دولتی و صنفی هر دو این خبر را تکذیب کردند. درحالی‌که قیمت هر بسته یک کیلوگرمی شکر در خرده‌فروشی‌ها تا 17هزار تومان بالا رفته بود، سرانجام با ابلاغیه شرکت بازرگانی دولتی، افزایش رسمی قیمت شکر تأیید شد. طبق این ابلاغیه توزیع شکر برای همه مصارف به میزان تقاضای بازار به قیمت هر کیلوگرم 11.500تومان خواهد بود. قیمت ۱۱هزار و ۵۰۰تومان، نرخ تحویل در انبار است که پس از اعمال هزینه‌های بسته‌بندی و حمل و توزیع، قیمت شکر برای مصارف خانوار ۱۵هزار تومان خواهد بود. قاسم‌علی حسنی، رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی، در این‌باره به همشهری گفت: قیمت شکر در عمده‌فروشی‌ها 13.300تومان است و فعلا تغییری را شاهد نیستیم. حسنی افزود: از ابتدا با 5‌نرخی‌بودن شکر مخالف بودیم و بارها مشکلات را مطرح کردیم اما مسئولان معمولا با چندماه تا چند سال تأخیر به حرف ما می‌رسند. به‌گفته او، تا امروز قیمت شکر در واحدهای صنعتی 6650 تومان، نرخ مصوب برای مصرف‌کننده 8700تومان و برای عمده‌فروشی‌ها 11500تومان بود، درحالی‌که بنکداری‌ها شکر را با به نرخ آزاد یعنی 13500تهیه می‌کردند و مصرف‌کننده هم شکر را 15هزار و 500تومان می‌خرید. الان با تعدیل نرخ، احتمالا تمام قیمت‌ها دچار تغییر می‌شود؛ ولی فعلا بنکداری‌ها شکر را 13.200تا 13.500تومان می‌فروشند. حسنی درباره وضع بازار روغن نیز گفت: توزیع روغن با وجود افزایش 35درصدی قیمت هنوز بهبود نیافته و همچنان آشفته است. بنکداری‌ها برای خرید 10 تا 20کارتن روغن از کارخانه‌ها ناچارند به همین تعداد تن ماهی، رب گوجه‌فرنگی یا کیک خریداری کنند و اگر 50کارتن روغن بخواهند باید یک تن برنج هندی بخرند. خیلی از بنکداری‌ها زیر بار این قوانین تحمیلی شرکت‌های توزیع‌کننده نمی‌روند و این موضوع روند توزیع روغن در بازار را مختل کرده است.