گزارش
گونه هندی کرونا در راه کشورهای همسایه
پیش‌بینی اوج گرفتن کرونا درکشورهای همسایه هند ازجمله نپال و بنگلادش، مردم و مسئولان این کشورها را نگران کرده است
سمانه معظمی- روزنامه‌نگار
بحران موج دوم کرونا در هند، همسایه‌های این کشور را نیز بی‌نصیب نگذاشته است؛ آمار مبتلایان در بیشتر کشورهای اطراف هند با اینکه مرزهایشان را با این کشور بسته‌اند، رو به افزایش است و مردم و مسئولان نگران هستند که سرنوشتی مشابه کشور همسایه پیدا کنند. خیلی از عواملی که به اوج گرفتن کرونا در دهلی کمک کرد درکشورهای هم‌مرز نیز وجود دارد: فقر، شهرهای شلوغ، آلودگی هوا و نظام بهداشت و درمان ناکارآمد. این روزها، نپال در قرنطینه است، بنگلادش به‌دلیل بدقولی هند در تحویل واکسن، ثبت نام واکسیناسیون را فعلا متوقف کرده و امید سریلانکا به احیای اقتصاد گردشگرمحور این کشور نیز نقش بر آب شده است. شیوع گونه جهش یافته ویروس کرونا در هند، چند هفته‌ای است که این کشور را در فهرست سیاه سفر بسیاری از کشورهای جهان قرار داده است. تا به حال بیش از ۲25میلیون نفر در هند به کرونا مبتلا شده‌اند و بیش از 278هزار نفر نیز جان خود را از دست داده‌اند.
شرایط شبه‌جنگی در نپال
در بین کشورهای همسایه هند، نپال با 1880کیلومتر مرز مشترک، وضعیت بحرانی‌تری دارد. خیلی از افراد برای کار، تفریح و دیدار با خانواده دائما بین 2کشور در سفر هستند. بعد از موج اول کرونا در سال گذشته، موارد ابتلا در این کشور 30میلیون نفری در زمستان کاهش چشمگیری پیدا کرده بود. اما دورهمی‌های‌ماه گذشته برای جشن سال نو و برگشت صدها هزار کارگری که در هند کار می‌کنند، ورق را برگرداند.
به گزارش نیویورک تایمز، امکان گرفتن تست از سیل کارگرانی که از هند برمی‌گردند و در مراکز محدود تست‌گیری تجمع می‌کنند، وجود ندارد. خیلی از آنها شانه به شانه هم سوار بر وسایل نقلیه عمومی می‌شوند تا به روستاهایشان بر‌گردند. برای مثال در منطقه مرزی کانچانپور، بیش از 1500نپالی هر روز از هند برمی‌گردند که تست کرونای 20درصد آنها مثبت است.
دکتر راجان پاندی، یک پزشک در منطقه بنک نپال که با هند هم‌مرز است، می‌گوید: «شرایط مثل جنگ جهانی است. ما به‌طور متوسط روزانه 30بیمار را به‌دلیل پُر بودن تخت‌های بیمارستانی رد می‌کنیم.» هم‌اکنون روزانه حدود 9هزار ابتلا در نپال ثبت می‌شود و 40درصد تست‌ها مثبت است. تاکنون در این کشور 472هزار نفر به کرونا مبتلا و 5هزار و 400نفر فوت کرده‌اند. کارشناسان تخمین می‌زنند که موارد ابتلا خیلی بیشتر از آمارهای رسمی است.
مراوده با هند تنها دلیل بحرانی شدن اوضاع نپال نیست. مانند هند، رعایت نکردن پروتکل‌های بهداشتی، برگزاری تجمع‌های سیاسی و محدودیت امکانات درمانی نیز در شیوع کرونا تأثیر چشمگیری داشته است. بعد از اینکه کی.پی. شارما اولی، نخست‌وزیر نپال، اواخر پاییز سال گذشته، پارلمان این کشور را منحل کرد، هم حزب حاکم و هم احزاب اپوزیسیون، تجمع‌های سیاسی گسترده‌ای برگزار کردند. به‌گفته مقامات وزارت بهداشت نپال، همین عامل موجب شد تا ویروس به گوشه و کنار این کشور راه پیدا کند.
از سوی دیگر، بیمارستان‌ها فقط ظرفیت پذیرش بیماران حاد را دارند. با توجه به کمبود اکسیژن- مشکلی که در هند هم وجود دارد- دولت نپال برای هر بیمارستان سهمیه مشخصی تعریف کرده که از نظر پزشکان کافی نیست. گزارش‌های زیادی از مرگ بیماران در اثر کمبود اکسیژن منتشر شده است. بسیاری شرایط امروز هند را وضعیت آینده نپال می‌دانند. بعید است که فعلا واکسیناسیون هم گره گشا باشند. نپال 2میلیون دوز واکسن از مؤسسه سرم‌سازی هند، بزرگ‌ترین تولیدکننده واکسن در جهان خریداری کرده، اما ازآنجا که بحران کرونا در هند بالا گرفته، دولت این کشور صادرات را متوقف کرده و درنتیجه نپال با کمبود یک میلیون دوز واکسن روبه‌رواست.
کمبود واکسن در بنگلادش
توقف صادرات واکسن از هند، برنامه‌های واکسیناسیون در بنگلادش را نیز با مانع روبه‌رو کرده است. حدود 4هفته پیش مقامات این کشور اعلام کردند که به‌دلیل منع صادرات واکسن از دهلی، موقتا ثبت نام واکسن را متوقف می‌کنند. بنگلادش حالا با کمبود 1.5میلیون دوز واکسن برای تزریق دوز دوم روبه‌رواست. وب‌سایت تایم در گزارشی نوشت؛ مؤسسه سرم‌سازی هند قرار بود تا اواخر بهار امسال 30میلیون دوز واکسن به بنگلادش تحویل بدهد، اما این روند از حدود 2ماه پیش متوقف شد و تاکنون فقط 7میلیون دوز ارسال شده و به همین دلیل این کشور که 160میلیون نفر جمعیت دارد، حالا با روسیه و چین وارد مذاکره شده است. قرار است با خرید تکنولوژی تولید واکسن، واکسن‌های روسی و چینی در بنگلادش تولید شوند. با وجود کمبود واکسن و کارگران زیادی که در مناطق فقیر و پرجمعیت کار می‌کنند، بنگلادش در مقایسه با دیگر کشورهای همسایه، وضعیت بهتری دارد و تعداد مبتلایان از یک‌ماه پیش به سرعت رو به کاهش است؛ مخصوصا از 26آوریل (6اردیبهشت) که مرز این کشور با هند بسته شد. به همین دلیل کارشناسان معتقدند؛ اکنون بهترین زمان برای سرعت بخشیدن به واکسیناسیون است. نخستین مورد کرونای هندی در بنگلادش شناسایی شده و این نقطه آغاز بحرانی تازه است. تاکنون 780هزار مبتلا و 12هزار فوتی در اثر ابتلا به کرونا در بنگلادش ثبت شده است.
بوتان، پاکستان و سریلانکا روی خط بحران
دیگر کشورهای همسایه هند مانند بوتان، پاکستان و سریلانکا نیز وضعیت امیدوارکننده‌ای ندارند. موارد ابتلا در مرز کشور بوتان با هند نیز روبه افزایش است. این در حالی است که این کشور 750هزار نفری، دست‌کم 95درصد جمعیت واجد شرایط خود را واکسینه کرده است. بوتان، ماه گذشته میلادی ورود کارگران خارجی از هند را ممنوع کرد. مرز بین پاکستان و هند به‌دلیل تنش‌های سیاسی حتی قبل از همه‌گیری کرونا بسته شده بود، اما در پاکستان نیز موارد ابتلا رو به افزایش است. به گزارش بی‌بی سی، مسئولان این کشور با توجه به آمار نگران‌کننده مبتلایان و فوتی‌ها، محدودیت‌های جدیدی را اعمال کرده‌اند. تقریبا همه کسب‌وکارها -به جز موارد ضروری- تعطیل شده و در برخی مناطق، نیروهای نظامی نیز به کمک آمده‌اند. کارشناسان در سریلانکا هم موج جدید کرونا که شمار ابتلای روزانه را به رکورد جدیدی رسانده، به تعطیلات و افزایش سفرها در یک‌ماه اخیر ارتباط می‌دهند. شمار مبتلایان نسبت به‌ماه گذشته 10برابر بیشتر شده و به 2تا 3هزار نفر در روز رسیده است. از سوی دیگر، بحران هند که به توقف سفرها بین 2کشور منجر شده، امیدها به رونق گرفتن گردشگری سریلانکا را نقش بر آب کرده است. در سال 2019، هند اصلی‌ترین کشور مبدأ گردشگری سریلانکا بود و حدود یک پنجم مسافران از این کشور می‌آمدند. اما در یک سال گذشته آمار سفر به سریلانکا کاهش چشمگیری داشته و خیلی از مراکز گردشگری در آستانه ورشکستگی قرار دارند.