ماهِ ما/ در ستایش دهاتی

سید احمد بطحایی

 «دهاتی» دوبار بر سر زبان‌ها افتاد؛ اولیش اردیبهشت1378بود. «شین – عین» سومین آلبوم موسیقی‌اش را داده بود، به همین نام. کمتر از یک سال این آلبوم 10میلیون فروش کرد؛ یعنی یک‌پنجم مردم ایران این آلبوم را خریده و لابد همه‌شان شنیده بودند. رمز موفقیتش؟ شاید اینکه خیلی ساده و بی‌هوا برداشته به دلبرش گفته ببین دختر بزار این تعارفات را بگذاریم کنار. منو ببین با این لباس نزار و تیپ ناگوارم، دو کوچه پایین‌تر از خونه شما بیغوله‌مان است و با اینکه خیلی ادای شهری‌ها را درمیارم تنم هم بوی گند علف می‌دهد. و حرف آخر را همان اول گفته بود. بی‌مقدمه برداشته به بانوی دلستانده گفته بود ببین من دهاتی‌ام. اینجا دهاتی بیش از آنکه باری از فقدان تمدن، ضعف فرهنگ یا عدم‌آشنایی با قانون و قواعد زندگی بشری داشته باشد حرفی بود از صافی و سادگی. خب شین عین هم لابد نان شعر محمدعلی بهمنی را خورد که آنقدر فروخت و هنوز آلبوم و فیلمی به حدی از این میزان استقبال نرسیده. این دهاتی اول بود. دهاتی دوم هم یا هنوز سر و صدایش درنیامده یا صلاح نمی‌دانند دربیاید. داستان از این قرار است  که شب نوزدهم‌ماه رمضان، شیخ حسین انصاریان در حسینیه همدانی‌ها، داستانی از بادیه‌نشینی می‌گوید که دچار قحطی و فقر شده و دست به دامان عزیز مصر، یوسف می‌شود. یوسف او را غنی می‌کند و وقتی از محل زندگی‌اش مطلع می‌شود می‌فهمد نزدیک زادگاهش کنعان است. می‌گوید سر راهت لطف کن به کنعان برو. بر بالای بلندی میدان شهر بایست و یعقوب را صدا بزن. پیرمردی رنجور و نابینا می‌آید. به او بگو که خدا امانت‌ات را به تو برمی‌گرداند و غم مخور و از این حرف‌ها. بعدش هم یعقوب می‌گوید حالا که حال دادی چه می‌خواهی. بنده خدا هم ظاهرا یک جای کارش می‌لنگیده، گفته بچه میخوام. در ادامه هم انصاریان می‌گوید خدا پنج شش تا بچه بهش داده و تمام. یعنی تمام تمام که نه.
انصاریان اینجا گریز می‌زند با این عبارت که خدا به‌خاطر یک ارسال پیام به یک «دهاتی» اینطور لطف می‌کنی به ما نمی‌خوای لطف کنی. آن قضیه هم دقیقا همین برداشت عمومی و احتمالا اشتباه از واژه دهاتی است که باعث می‌شود 2 شب بعد، شب بیست و یکم رمضان، در همان ابتدای صحبت با اجمال و تصریح ظریفی عذرخواهی کند و بگوید دهاتی مرادش روستانشین بوده و منظور بدی نداشته و اصلا ما خودمان دهاتی هستیم. به گمانم می‌شود این دوتا دهاتی را گذاشت روی طاقچه و به آنها نگاه کرد و درود فرستاد بر تمام ده‌نشینان و سلام داد به رسانه به‌خاطر قدرت بی‌حدش.