مرگ دردانههای چوبی دریای پارس
فاطمه عباسی
در گوشه ذهن ما، خلیج آبی و بیکران جنوب، پر است از لنجهای چوبی با ناخدا خورشیدهایی که صبحها برای صید یا بردن مسافر به دریا میزنند و عصرها خسته و آفتاب سوخته به خانه بازمیگردند. در ذهن ما دریای جنوب همانی است که در فیلمها نشانمان دادهاند، یا خاطرهای از سفر به جنوب که هر بار به همان شکل به یاد میآوریمش. این لنجهای چوبی، خسته و قدیمی که بین دریانوردان به عروس دریا شناخته و دریای جنوب را برایمان به قابی زیبا تبدیل کرده بودند، سال90 بهعنوان هشتمین اثر ناملموس ایرانی به ثبت جهانی رسیدند.
چند سال بعد یعنی 24آذر99 در جلسه هیأت دولت، امحای شناورهای چوبی و فایبرگلاس با هدف حذف ابزار قاچاق کالا از دریا، تصویب شد و با وجود مخالفتهایی که از سوی حامیان میراث فرهنگی وجود داشت، اما قرار شد لنجها از دور خارج شوند و جایشان را به شناورهای فلزی بدهند. حالا پس از گذشت چندماه، شورای اطلاعرسانی دولت اعلام کرده که این مصوبه ابلاغ شده و به اجرا درمیآید. سرنوشتی تلخ برای لنجهای بادبانی که رزق و روزی صیادان را هم تحتتأثیر قرار خواهد داد.
ویژگیهای خاص شناورهای چوبی باعث شده پس از گذشت سالهای طولانی در بسیاری از کشورهای جهان هنوز هم مورد استفاده قرار گیرند. در چند روز گذشته و تقریبا همزمان با ابلاغ مصوبه امحای لنجها، خبر رسیده که در کشور قطر قرار است لنجهای چوبی بازسازی شوند تا برای تفریحات گردشگری دریایی مورد استفاده قرار گیرند. اما ما قرار است آنها را از زندگی ساحلنشینان حذف کنیم، بدون اینکه فکر کنیم میتوان از این میراث، استفادههای دیگری هم در حوزههای گردشگری و جذب توریست و نمایش تاریخ دریانوردی این سرزمین کرد. کاش بودجه امحای لنجها خرج احیای آنها شود و مرکبهای چوبی دریا همچنان خاطرات آبی آرام دریای پارس را واگویه کنند... .