وزیر علوم در گفت و گو با همشهری:
استقبال 200میلیارد تومانی سرمایهگذاران از نمایشگاه هفته پژوهش
3هزار شرکت دانش بنیان در کشور فعالیت دارند
علیاصغر محمدی/ خبرنگار:
هجدهمین نمایشگاه دستاوردهای پژوهش، فناوری و فنبازار بهعنوان بزرگترین رویداد پژوهشی و فناوری کشور که از ۲۲ آذرماه آغاز شده، امروز بهکار خود پایان میدهد. در این نمایشگاه دانشگاههای دولتی و غیردولتی، دانشگاه آزاد، پژوهشگاهها، پارکهای علم و فناوری، مراکز رشد و شرکتهای دانشبنیان حضور دارند که دستاوردها و خدمات خود را برای آشنایی استادان، دانشجویان، سرمایهگذاران، دستاندرکاران و متخصصان این عرصه ارائه کردهاند. به گفته مسئولان وزارت علوم، از این نمایشگاه استقبال خوبی شده و حدود 200میلیارد تومان قرارداد بین پژوهشگران و سرمایهگذاران امضا شده که خود یک رکورد محسوب میشود. نظرات برخی مسئولان را درباره وضعیت پژوهشی کشور و تجاری شدن پژوهشها جویا شدیم.
حمایت از تجاریسازی نتایج پژوهشها
منصور غلامی، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری: همانطور که پیشتر در برنامههای ارائه شده به نمایندگان مجلس گفتهام برنامه اصلی درخصوص پژوهشهای دانشگاهی و مراکز پژوهشی این است که نتایج پژوهشها اعم از مسائل اجتماعی، صنعت و فناوری به سطح جامعه برود. در واقع برنامه ما این است که به پژوهشهایی که به صنعت و جامعه میپردازد ارزش و اعتبار بیشتری بدهیم. از همکاران علمی و پژوهشگران دعوت میکنیم که وقت بیشتری را در این زمینه صرف کنند. امیدواریم این برنامه به همت حوزههای پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری پیگیری و اجرایی شود. درباره علوم انسانی نیز باید بگویم پژوهش در حوزه علوم انسانی جزو سیاستهای کلان کشور در مسائل اجتماعی است. در سالهای اخیر کارهای ارزشمندی انجام شده که بخشی از آنها منتشر شده و بخشهای دیگری نیز در حال انجام است. برای تجاریسازی نتایج تحقیقات و پژوهشها نیز پارکهای علم و فناوری و مراکز رشد ایجاد شده و بخشهایی را بهعنوان استارتآپها داریم که ایدههای نو در آنجا مطرح، بررسی و در قالب شرکتهای دانشبنیان تجاریسازی میشوند و این شرکتها نیز اشتغال ایجاد میکنند. هماکنون حدود 3هزار شرکت دانشبنیان در سطح کشور فعالیت دارند که برخی از آنها در مدت کوتاهی موفقیتهای بسیار چشمگیری داشتهاند و در سطح جامعه خدمات ارائه میکنند. نکته مهم اینکه فناوری اطلاعات نیز شرایط بسیار خوبی را برای این مدل از فعالیتهای علمی فراهم کرده است. همه سعی ما این است که تحقیقات و پژوهشها در دانشگاهها و مراکز پژوهشی و تحقیقاتی به سوی تجاریسازی هدایت شود. رشتههای پژوهشمحور نیز در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری در دانشگاهها داریم که حتما در آینده با توجه به شرایط اجتماعی و اقتصادی کشور جایگاه بهتری خواهد داشت.
نقش اشتغالزایی دانشبنیانها
بهزاد سلطانی، رئیس هیأت عامل صندوق نوآوری و شکوفایی: هجدهمین نمایشگاه دستاوردهای پژوهش، فناوری و فن بازار که در هفته پژوهش برگزار میشود، نقش زیادی در معرفی نتایج طرحهای پژوهشی، تحقیقاتی و تجاریسازی آنها دارد. ما نیز از توسعه شرکتهای دانشبنیان حمایت میکنیم. اقتصاد دانشبنیان محور اقتصاد مقاومتی است و محور اقتصاد دانش بنیان نیز شرکتهای دانشبنیان هستند. حدود 80درصد شرکتهای دانش بنیان با کمکهای صندوق نوآوری و شکوفایی در حال فعالیت هستند. براساس آنچه مسئولان پارکهای علم و فناوری اعلام کردهاند و آمار مرکز پژوهشها نیز همین است، نزدیک10برابر پولی که دولت از طریق پارکها به شرکتهای دانشبنیان پرداخت کرده ما از طریق صندوق توسعه، نوآوری و شکوفایی به شرکتهای فعال در پارکهای علم و فناوری و مراکز رشد پرداخت کردهایم. البته معتقدیم اعتبارات پارکهای علم و فناوری و مراکز رشد نیز باید افزایش پیدا کند. بیش از 2هزار و 220شرکت دانشبنیان با کمکهای صندوق نوآوری و شکوفایی در حال فعالیت و حدود 591شرکت نیز در حال بررسی و ارزیابی هستند که مبلغ یکهزار و 200میلیارد تومان درخواست کردهاند. از یکماه پیش خدمت جدیدی تحت عنوان اشتغالزایی دانشبنیان راهاندازی شده که براساس تفاهمنامه با بانک مهراقتصاد به ازای بهکارگیری هر نفر مبلغ20میلیون تومان وام به شرکتهای دانشبنیان پرداخت میشود. اگر افراد در سال96 استخدام شده باشند و شرکت دانشبنیان نیز تعدیل نیرو نداشته باشد تا سقف 5نفر وام 20میلیون تومانی با نرخ سود 4درصد دریافت میکنند. شرکتهای دانشبنیان از این طرح استقبال چشمگیری داشتند، البته این وام افزون بر وامهای دیگری است که به شرکت دانشبنیان تعلق میگیرد.
دستاوردهای دانشگاهها تجاریسازی شوند
فتحالله مضطرزاده، معاون وزیر علوم و رئیس سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران: فعالیتهای نمایشگاه دستاوردهای پژوهش، فناوری و فن بازار افزایش مطلوبی نسبت به سال گذشته دارد، از نظر پروژههای ارائه شده تنوع خوبی مشاهده میشود، افزون بر آن پروژهها تکراری نیستند و نوآوری در آنها دیده میشود. استقبال خوبی از سوی دستگاهها و نهادها از پروژهها شدهاست. در نمایشگاه هفته پژوهش نتایج و محصولات دانشگاهها و مراکز پژوهشی ارائه میشود که نقش بسیار مهمی در معرفی پروژهها و تجاریسازی آنها دارد. در امر تجاریسازی نتایج طرحها و پژوهشها رشد خوبی داشتهایم. دستاوردهای دانشگاهها و مراکز پژوهشی اگر تجاریسازی شوند نقش مهمی در تحقق اقتصاد مقاومتی در بخش محصولات هایتک خواهند داشت. بهنظرم اگر بتوانیم علم و فناوری را در تولید ناخالص ملی خودمان ببینیم و آن را ارزیابی کنیم میتوانیم امیدوار باشیم که از این همه نیروی جوان و متخصص به نحو مطلوبی استفاده کنیم. فرایند کند تبدیل علم به ثروت مجید متقی طلب، دبیر فن بازار ایران: اصل اقتصاد مقاومتی یعنی اینکه اقتصاد باید دانشبنیان باشد، زیرا بحث مربوط به درونزا بودن رکن اساسی این ماجراست. اگر از این دیدگاه به موضوع نگاه کنیم بحث درونزابودن نیروهای انسانی مطرح است. نیروهای متفکر و اندیشمند باید بتوانند طرحهایی را ارائه دهند که پژوهش روی آنها انجام شود، سپس به فناوری و در نهایت تجاریسازی و به ثروت ملی تبدیل شود. طرحهایی که در دانشگاهها و مراکز پژوهشی باید جایی ارائه شوند که این کار در نمایشگاه دستاوردهای پژوهش، فناوری و فنبازار در هفته پژوهش است که خوشبختانه امسال مورد اقبال واقع شدهاست. طی 4-3سال گذشته ما از روش ارائه نتایج تحقیقات و پژوهشها از طریق نمایشگاه نتیجه دلخواه را بهدست آوردهایم. سال اول برگزاری نمایشگاه هفته پژوهش حدود 5میلیارد تومان قرارداد منعقد شد، سال دوم به 77میلیارد تومان و امسال هم براساس آخرین آمار مبلغ قراردادها به 200میلیارد تومان بالغ شدهاست. هدف ما در وزارت علوم ارائه توانمندیهای دانشگاهها و مراکز پژوهشی و نهایتا عملیاتی کردن فرایند تبدیل علم و فناوری به ثروت است. الگوی کار ما نیز نقش جامع علمی کشور است و تأکید میکند که باید علم و فناوری نقش مؤثرتری در اقتصاد داشته باشد.