بیم و امید سالمندان واکسن‌زده

مریم سرخوش ـ خبر‌نگار

واکسیناسیون سالمندان بالای 80سال از روز سه‌شنبه آغاز شد و حالا بر اساس آنچه اعلام می‌شود تا هفته آینده واکسیناسیون این گروه تمام می‌شود و نوبت به تزریق واکسن به رده سنی 75 تا 80سال می‌رسد. این گروه‌بندی 5سال 5سال کم می‌شود تا در نهایت به سالمندان 60سال برسد. این را مدیر مرکز جامع سلامت بهداشت در خیابان هنگام به همشهری می‌گوید. به گفته او، واکسنی که برای این افراد تزریق می‌شود سینوفارم چین است که عوارض کمی دارد. چرا که ویروس ضعیف‌شده کروناست. پیش از این اعلام شده بود افرادی که پرونده سلامت دارند و آنهایی که نام‌شان در مراکز سلامت ثبت شده، با تماس با سامانه4030 نوبت ثبت‌نام می‌گیرند و زمان و مرکز واکسیناسیون آنها در یکی از پایگاه‌های منتخب سلامت اعلام می‌شود. این در حالی است که با وجود این اعلام، بسیاری از سالمندان و خانواده‌هایشان سردرگم شده‌اند و بدون داشتن پرونده سلامت و در نبود سامانه فعال وزارت بهداشت(که البته اعلام شده به زودی راه‌اندازی خواهد شد)، نگران جاماندن از این مرحله از واکسیناسیون‌ هستند. مسئولان وزارت بهداشت بر مراجعه‌ نکردن حضوری افراد تاکید می‌کنند اما در مقابل نه سامانه‌ای به طور رسمی فعال شده و نه شماره‌ تلفنی که پاسخگوی آنها باشد اعلام شده است. همین مساله سبب شده تا سالمندان بالای 80سال و خانواده‌هایشان ندانند به کدام مرکز مراجعه کنند و چگونه از زمان واکسیناسیون‌شان باخبر شوند.  اوایل هفته، همشهری در گزارشی اعلام کرد که پایگاه‌های سلامت به صورت حضوری و تلفنی اقدام به ثبت‌نام برای افراد فاقد پرونده سلامت می‌کنند که این گزارش با واکنش وزارت بهداشت همراه شد. یک روز پس از انتشار این گزارش، معاونت بهداشت وزارت بهداشت دستور توقف ثبت‌نام در این مراکز را داد و اعلام شد که برای واکسیناسیون با سالمندان تماس گرفته می‌شود. این در حالی است که بسیاری از سالمندان بالای 80سال می‌گویند با آنها هنوز تماسی گرفته نشده و آنهایی هم که صبح دیروز به مراکز بهداشت رفتند و واکسن زدند، به طور مستقیم خودشان تماس گرفته و نوبت واکسن دریافت کرده بودند. گزارش همشهری از یکی از مراکز خدمات جامع سلامت شرق تهران که واکسیناسیون کرونا برای این گروه سنی در آن انجام می‌شود، نشان می‌دهد که اطلاع‌رسانی بسیار ضعیف بوده است. یکی از آنها زن 80ساله‌ای است که به همشهری می‌گوید نمی‌داند قرار است چه واکسنی به او تزریق شود و نگران عوارض آن است. مرد 85ساله دیگری هم تاکید می‌کند آنقدر اطلاع‌رسانی در این زمینه کم و مبهم بوده که نگران وضعیت بعد از تزریق است. این نگرانی در میان گروه‌های سنی دیگر که هنوز نوبت تزریق‌شان نرسیده هم دیده می‌شود. یکی از سالمندانی که برای تزریق واکسن به این مرکز مراجعه کرده می‌گوید که خودش برای دریافت واکسن آمده تا اگر عوارضی نداشت، بعدا همسرش هم مراجعه کند: «آنقدر به همسرم اصرار کردم که بیاید اما او می‌ترسید و نیامد.» این سالمند پرونده سلامت ندارد و می‌گوید که ماجرای ثبت‌نام واکسن کرونا را در یکی از روزنامه‌ها خوانده و برای نوبت گرفتن اقدام کرده است: «سه‌شنبه تماس گرفتم و برای چهارشنبه 9صبح به من وقت دادند.»  مدیر مرکز جامع سلامت شرق تهران، ترس سالمندان برای دریافت واکسن را تایید می‌کند: «در همین محدوده، بیش از 700سالمند بالای 80سال داریم که تعدادی از آنها به دلایل مختلف مایل به دریافت واکسن نیستند و می‌ترسند. ما اطلاعات کامل را در اختیارشان قرار می‌دهیم و اگر مایل بودند مراجعه می‌کنند.» البته واکسیناسیون افراد بالای 80سال تازه شروع شده است و برای تمایل آنها به مراجعه به مراکز و زدن واکسن، هنوز باید صبر کرد. 
روز گذشته مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران(ایسپا) نتایج یک نظرسنجی درباره میزان تمایل مردم به تزریق واکسن داخلی و خارجی را منتشر کرد. در این نظرسنجی،  24.2درصد اعلام کرده‌اند که تمایلی به تزریق واکسن ندارند. حدود 20درصد از پاسخگویان گفته بودند دنبال واکسن خارجی‌‌اند و 29.6درصد به واکسن ایرانی تمایل دارند. 24.7درصد هم گفته‌اند برایشان فرقی نمی‌کند.  البته تمام سالمندان از واکسن کرونا نمی‌ترسند؛ زن سالمندی که در نوبت واکسیناسیون نشسته، نظر دیگری دارد. او می‌گوید که مردم باید برای واکسیناسیون اقدام کنند. حالا هم که شرایط آن در کشور فراهم شده نباید نگران باشند و حداقل برای گرفتار نشدن فرزندان‌شان، واکسن بزنند. ساعت 9 صبح روز چهارشنبه، متقاضیان واکسن یکی‌یکی از راه می‌رسند. به هر کدام نوبت 30دقیقه‌ای داده شده تا تجمعی اتفاق نیفتد. با این حال برخی از سالمندان نگران جمع‌شدن در یک مرکزند و فرزند یکی از این سالمندان می‌گوید که بسیاری از سالمندان توانایی خارج شدن از منزل را ندارند و باید تسهیلاتی برای واکسیناسیون در منزل در نظر گرفته شود. این شرایط در مراکز بهداشت دیگر هم دیده می‌شود. در مقابل یکی از این مراکز تجمعی دیده می‌شود. متقاضیان واکسن می‌گویند از سامانه4030 با آنها تماس گرفته و اعلام شده که ساعت 8صبح در این مرکز حاضر باشند. اما بیشتر از 2ساعت است که معطل مانده‌اند و افراد را با فاصله زمانی بسیار طولانی پذیرش می‌کنند. یکی از آنها می‌گوید: «این‌جوری به جای واکسن، خود کرونا را به خانه می‌بریم.» یکی دیگر هم می‌گوید به او گفته‌اند باید قبل از واکسیناسیون، تست کرونا بدهد تا مطمئن شوند مبتلا نیست اما وقتی به مرکز سلامت مراجعه کرده، گفته‌اند نیاز به تست کرونا نبوده است؛ او همچنین می‌گوید: «اطلاعات درستی 
به ما داده نشده است.»

پیامک زمان واکسیناسیون
روز گذشته معاون بهداشت وزارت بهداشت جزییات اطلاع رسانی درباره نوبت واکسیناسیون‌افراد را از طریق اس ام اس (پیامک) اعلام کرد. علیرضا رئیسی گفت: « طراحی لازم صورت گرفته و تفاهماتی با اداره ثبت‌احوال انجام دادیم. در حال حاضر حدود ۷۵ میلیون کد ملی اختصاصی در سامانه هایمان موجود است. مابه التفاوت کد ملی ها که حدود 8‌میلیون است را قرار شد ثبت احوال در اختیار ما قرار دهد و این باعث می شود ما کد ملی و شماره تلفن همه افراد را داشته باشیم.بر همین اساس هیچ نیازی به مراجعه حضوری برای ثبت نام واکسن وجود ندارد. حتی در موارد استثنائی هم اگر وجود داشته باشد و یک درصد کد ملی کسی را نداشته باشیم، سامانه salamat.gov.ir را معرفی می‌کنیم که از اواخر هفته آینده افرادی که در اولویت فعلی واکسیناسیون هستند و پیامک برایشان نرفته است، اعلام می کنیم که بعد از مدت مشخصی وارد این سامانه شده و نام و کد ملی خود را ثبت کنند.»
او ادامه داد:«پیامک ها فاز به فاز ارسال می شود. ما بر اساس موجودی واکسن‌مان برای افراد پیامک می‌فرستیم و یک هفته قبل هم ثبت نام هر گروهی را انجام می‌دهیم. به احتمال زیاد از حدود ۲۰ اردیبهشت ثبت نام و فراخوان افراد ۷۰ تا ۷۵ را به آنها اطلاع می دهیم و اعلام می‌کنیم که در این زمان مراجعه کنید. پیامک های ما بسیار دقیق می‌رود و می‌گوید شما در فاز دوم واکسیناسیون قرار گرفتید و به زودی موارد به شما
اطلاع‌رسانی می‌شود. یک هفته قبل از موعد واکسیناسیون فرد، یک پیامک دیگر برایش ارسال می شود که شما فلان روز در فلان مرکز و با کارت ملی برای تزریق واکسن‌مراجعه کنید. 
در عین حال یک روز قبل از موعد تزریق واکسن دوباره یک پیامک ارسال می‌شود و به فرد می‌گوید آیا فردا می توانید مراجعه کنیدیا خیر که فرد پاسخ می دهد. زیرا ما باید برنامه ریزی کنیم به دلیل اینکه برخی واکسن‌ها اگر باز شود که 10 دز نیز داخل آن است، در صورت عدم استفاده باید آن‌ها را دور بریزیم. بنابراین از قبل اطلاع رسانی می‌کنیم. کمی سیستم جلو برود به خوبی کار مشخص می شود.»