حاشیه ‌های ثبت نام واکسیناسیون سالمندان

مریم سرخوش- خبرنگار

یک روز پس از انتشار گزارش همشهری درباره آغاز ثبت‌نام برای واکسیناسیون سالمندان در مراکز و پایگاه‌های سلامت، واکنش‌ها نسبت به این خبر آغاز شد. این در حالی بود که پیش از این، نزدیک به 3روز از انتشار فهرست بلندبالای مراکز سلامت با آدرس و تلفن‌هایشان در فضای مجازی و برخی سایت‌های خبری برای ثبت‌نام واکسیناسیون می‌گذشت اما مسئولان وزارت بهداشت به‌عنوان متولیان سلامت، هیچ واکنشی به این موضوع نشان نداده بودند.  دیروز با مراجعه گسترده مردم به این مراکز و تجمع گروه‌های مختلف، مسئولان برای رد این اخبار وارد میدان شدند و شروع به رد، تکذیب و توضیح این خبر کردند،  وزارت بهداشت ثبت‌نام برای واکسیناسیون را از اساس تکذیب می‌کند، معاون درمان ستاد مقابله با کرونای تهران می‌گوید به سامانه 4030و 190مراجعه کنید و رئیس مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت که قبلا از مردم خواسته بود برای تکمیل پرونده به مراکز سلامت بروند، حالا به همشهری می‌گوید که از صبح روز یکشنبه، به دانشگاه‌های علوم‌پزشکی دستور توقف این طرح داده شده است.   با اینکه مسئولان وزارت بهداشت خبر ثبت‌نام را رد می‌کنند، اما گزارش روز یکشنبه همشهری، حکایت از انجام ثبت‌نام در بسیاری از این مراکز دارد.  روز شنبه خبرنگار روزنامه همشهری با حضور در بیمارستان بقیه الله تهران و همچنین گفت‌و‌گوی تلفنی با تعدادی از مراکز بهداشت در تهران و شهرستان‌ها شاهد ثبت نام افراد سالمند (بالای 60 سال) برای واکسیناسیون کرونا بود. همچنین تماس‌های روز گذشته خبرنگار همشهری با تعدادی از مراکز نشان می‌داد که ثبت نام واکسیناسیون سالمندان همچنان ادامه دارد. متصدیان مراکز بهداشت و سلامت اعلام کردند که این اقدام، با هدف تشکیل پرونده سالمندان و ثبت‌نام برای واکسن کرونا انجام می‌شود. صبح دیروز اطلاعیه دیرهنگام مرکز روابط‌عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت منتشر و ثبت‌نام حضوری در مراکز بهداشتی برای نوبت‌گیری تزریق واکسن رد شد. به تأکید این روابط‌عمومی هیچ ثبت‌نامی برای نوبت‌گیری واکسن انجام نمی‌شود و هموطنان از حضور و تجمع بی‌مورد در مراکز بهداشتی خودداری کنند.

پیگیری جدی برای توقف ثبت‌نام
ابتدای اردیبهشت امسال بود که جعفر صادق‌‌تبریزی، رئیس مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت با تأکید بر اینکه فراخوان تزریق واکسن کرونا از سوی وزارت بهداشت داده می‌شود، به ایسنا گفت: «قرار است براساس اولویت‌بندی سند ملی واکسیناسیون، در هفته‌های آینده تزریق واکسن انجام شود. این افراد اگر پرونده الکترونیک سلامت ندارند، می‌توانند با مراجعه به نزدیک‌ترین پایگاه سلامت یا خانه بهداشت محل سکونت خود، در مدت زمانی کوتاه اقدام به تشکیل پرونده کنند. تنها مدرک مورد نیاز، کارت ملی است.» حالا اما با گذشت 5روز و انتشار خبر آغاز ثبت‌نام واکسیناسیون در مرکز بهداشت، گفته‌های قبلی خود را رد کرد و به همشهری گفت: «منظور من از صحبت‌های قبلی این بود که زمان مراجعه شهروندان برای مراجعه به مراکز بهداشت، اعلام می‌شود نه اینکه از حالا می‌توانند مراجعه کنند.» او نسبت به انتشار فهرست مراکز و خانه‌های بهداشت در فضای مجازی، انتقاد و اعلام کرد که منبع منتشرکننده، پیگرد قضایی می‌شود: «گزارش این اقدامات به نهادهای امنیتی ارسال شده و منتظر پیگیری از سوی مقام قضایی هستیم. ما اصلا هیچ ثبت‌نامی برای واکسیناسیون کرونا نداریم. واکسیناسیون در بخش دولتی صورت می‌گیرد و تنها تصمیم‌گیرنده در این زمینه وزارت بهداشت است. به هیچ‌وجه ثبت‌نام، حضوری نیست و تنها از طریق سامانه انجام می‌شود.» به‌گفته او، مردم پس از اعلام وزارت بهداشت وارد این درگاه می‌شوند و 3مرحله را باید طی کنند. ثبت کد ملی، شماره تلفن و تاریخ تولد. اتفاق دیگری هم قرار نیست رخ بدهد. وزارت بهداشت بعدا با آنها تماس می‌گیرد. براساس اعلام این مسئول، در این فرایند مشخص می‌شود که چه کسانی پرونده سلامت دارند و چه کسانی ندارند. اگر پرونده داشته باشند که نوبت‌بندی این افراد اعلام خواهد شد و کسانی هم که پرونده ندارند به آنها پیامک ارسال می‌شود که چه نواقصی دارند. همان اطلاعات نقص پرونده را هم باید در سامانه تکمیل کنند و نیازی به مراجعه حضوری نیست. پس از آن ما در زمان مشخص شهروندان را دعوت می‌کنیم که به پایگاه‌های سلامت مراجعه کنند که همان زمان واکسیناسیون خواهد بود و پرونده‌هایشان هم تکمیل می‌شود.
رئیس مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت درباره اینکه مسئول تشکیل شدن این صف‌ها چه‌کسی است و چرا باید روزهای بحرانی کرونا برخی شرایط منجر به ازدحام جمعیت شود؟ توضیح می‌دهد: «نمی‌دانم مسئول این شرایط کیست. اما تنها در یک هفته گذشته 3بار پیامک‌ پخش شده که بالای 60ساله‌ها مراجعه کنند. من به هیچ عنوان نگفتم مردم برای واکسیناسیون کرونا و تکمیل پرونده سلامت به مراکز ثبت‌نام مراجعه کنند.» صادق‌‌تبریزی در پاسخ به این سؤال که با وجود تکذیب شدن پیامک‌ها از سوی وزارت بهداشت، اما ثبت‌نام در پایگاه‌ها همچنان ادامه دارد، گفت: «از صبح دیروز، به دانشگاه‌های تهران، ایران و شهید بهشتی اعلام کردیم که اصلا چنین اتفاقی ادامه نداشته باشد و ثبت‌نامی انجام نشود. پیگیری جدی انجام خواهم داد که این روند هرچه سریع‌تر متوقف شود.»

دستورالعملی برای واکسیناسیون سالمندان اعلام نشده
نادر توکلی، معاون درمان ستاد کرونای تهران هم دیروز در پیگیری‌های خبرگزاری ایلنا و در پاسخ به این سؤال که «اگر افرادی بالای ۶۵سال باشند که گرچه جزو اولویت‌ها هستند، ولی در لیست وزارت بهداشت نیستند، برای تزریق واکسن چه کنند» گفته بود که این افراد یا باید صبر کنند و یا از طریق سامانه۴۰۳۰ و یا از طریق۱۹۰ می‌توانند اقدام کنند و اطلاع دهند. توکلی البته در گفت‌وگو با همشهری اعلام خبر «تماس سالمندان با۴۰۳۰ یا۱۹۰ برای تزریق واکسن» را رد کرد و گفت: «دستورالعمل واکسیناسیون برای افراد بالای 60سال رسما ابلاغ نشده و من فقط اعلام کردم که بیماران مبتلا به کرونا برای راهنمایی با4030 و برای طرح شکایت‌هایشان با 190تماس بگیرند. هم‌اکنون هنوز سامانه‌ای برای اعلام وضعیت واکسیناسیون اعلام نشده است.» این مسئول درباره اقدام پایگاه‌ها و مراکز جامع سلامت برای ثبت‌نام واکسیناسیون سالمندان بالای60 سال هم گفت: «این پایگاه‌ها خودشان به شکل غیررسمی اقدام به ثبت‌نام می‌کنند تا اگر نیازی به این اطلاعات و انتقال آنها روی پرتابل بود، در دسترس باشد.» او درباره اینکه چرا از زمان انتشار فهرست مراکز ثبت‌نام‌کننده برای واکسیناسیون کرونا نظارتی و ممانعتی از عملکرد این مراکز صورت نگرفته تا ازدحام رقم نخورد، پاسخ داد: «نظارت بر این بخش برعهده معاونت بهداشتی وزارت بهداشت است و ما حوزه درمان هستیم.»
مژگان کریمی، مدیر روابط‌عمومی دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی در پاسخ به پرسش‌های همشهری درباره اینکه این اعلام از کجا به مراکز بهداشت شده، گفت: «بهتر است که معاونت بهداشت در این زمینه برای مردم شفاف‌سازی کنند. ما هم معتقدیم که مردم سرگردان شده‌اند، چه بیماران خاص و چه سالمندان و دیگر شهروندان نمی‌دانند وضعیت چگونه است.» عصر روز گذشته علیرضا رئیسی، سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا و معاون وزارت بهداشت‌ ‌ اعلام کرد که برای  افراد غیر از سالمندان و بیماران خاص از هفته آینده سایت salamat.gov.ir  معرفی می شود و افراد از این طریق می توانند ثبت نام کنند. به گفته او پس از ثبت نام برای افراد پیامک ارسال می شود و به آنها  اطلاع می دهند در کدام فاز واکسیناسیون قرار گرفته اند.