طغیان همهگیری کرونا
دکتر محمدرضا صالحی ـ فوق تخصص بیماریهای عفونی
تقریبا میتوان گفت مطمئنترین راه پیشگیری، رعایت پروتکلهای بهداشتی ازجمله زدن ماسک، رعایت فاصلهگذاری اجتماعی و اجتناب از شرکت در مجامع عمومی و خانوادگی و شستوشوی دست است. کماکان تمام منابع علمی دنیا بر جلوگیری از گسترش ویروس و رعایت موارد فوق تأکید دارند. با آمدن واریانتهای جدید ویروس مانند واریانت بریتانیایی، برزیلی و آفریقایی که قدرت سرایت بالایی دارند بر رعایت پروتکلهای بهداشتی تأکید بیشتری شده است. مسئله اساسی و مهمی که این روزها به گوش ما میرسد این است که امکان دارد واکسیناسیون در دنیا نتواند مؤثر باشد و اگر این اخبار دقیق و صحیح باشد تأکید بر رعایت موازین و پروتکل بهداشتی دوچندان میشود.
هشدارهای مکرر مقامات و مسئولان بهداشتی کشور در مورد شدت ابتلا به کرونای بریتانیایی در برخی از استانهای کشور در روزهای پایانی سال گذشته مورد توجه مردم قرار نگرفت. بهطوری که متأسفانه تا روزهای پایانی تعطیلات شاهد سفرهای نوروزی بودیم.
در واقع با وجود تأکید و هشدارهای مکرر بر لزوم محدودیتهای بیشتر و ممنوعیت سفرهای نوروزی آنگونه که باید محدودیتها همانند سال گذشته اعمال نشد و با صدور مجوز سفرهای ضروری شمار زیادی از مردم روانه جادهها شدند. آمارها نشان میدهد یک و نیم میلیون ماشین در مدت یک هفته وارد استان مازندران شد. این مسافرتها پیک چهارم بیماری در کشور را بهدنبال خواهد داشت، چراکه مطمئناً تعداد زیادی از هموطنان به بیماری کرونا مبتلا شدهاند یا در روزهای آینده به آن مبتلا خواهند شد.
تختهای بیمارستانی بهزودی اشغال و آیسییوها دوباره پر خواهد شد و حتی میتوان پیشبینی کرد که در هفتههای آتی با افزایش تعداد مرگومیرها نیز مواجه شویم. نکته بسیار مهم دیگر این است که تکتک افراد جامعه باید بهطور جدی از حضور در تجمعات و دورهمیها خودداری کنند. در غیراین صورت امکان طغیان همهگیری و بروز فاجعه درکشور وجود خواهد داشت.
فراموش نکنیم تعداد زیادی از افراد ناقل بیماری کرونا ممکن است هیچگونه علامتی نداشته باشند. معاشرت با اینگونه افراد به ظاهر سالم میتواند ما را در معرض ابتلا به بیماری قرار دهد. حقیقت این است که فقط معاشرت با افراد علامتدار باعث انتقال بیماری نمیشود هرچند که متأسفانه در هفتههای اخیر مشاهده میکنیم که حتی برخی از افراد علامتدار هم رعایت نمیکنند و با وجود بیماری در تجمعات حضور پیدا میکنند. سادهانگاری ضربههای جبرانناپذیری به مردم ما وارد میکند.
به همین دلیل توصیه میکنم از حضور در تجمعات، راهپیماییها و مجالس عزا و عروسی پرهیز کنند. متأسفانه در چند هفته اخیر کمتر بر رعایت پروتکلهای بهداشتی پایبندی وجود داشته که ما را با موج چهارم کرونا مواجه کرده است.
برای محیطهای کار و خانه چند نکته کلیدی وجود دارد که خیلی مؤثر است. اگر فردی کوچکترین نشانههای ویروس را دارد باید خود را ایزوله کند. اگر میبینید تب دارید، سردرد مشکوک، کوفتگی یا ضعف غیرقابل توجیهی دارید، از پدربزرگ و مادربزرگ، مادران و پدران و دوستان نزدیک خود فاصله بگیرید و حتیالمقدور تماس حضوری با آنها نداشته باشید و خود را از آنها جدا کنید و تا وضعیت خوبی پیدا نکردهاید همین روند را ادامه دهید.
نکته حائز اهمیت و مهمی که باید در ادارات به آن توجه کرد، این است که ترجیحا در شرایط فعلی از راهحل دورکاری کمک بگیرید. اگر میتوان شرایط را برای دورکاری فراهم کرد حتما این کار صورت گیرد و از قرار گرفتن در محل کار حضور در شهر برای رسیدن به محل کار خودداری کنید.
اگر مجبورید به محل کار بروید حتما زدن ماسک و شستوشوی دست را جدی بگیرید. فاصله فیزیکی با اطرافیانی که احیانا زیر یک سقف هستید رعایت شود و ترجیحا تعداد افراد باید کاهش پیدا کند و حداقل فاصله را با همکار کناری خود ۲ تا ۳ متر باشد. محل کارتان تهویه مناسب داشته باشد و در و پنجرهها را باز نگه دارید. اگر هم کسی از افرادی که در محل کار حاضر میشود علائم مشکوکی دارد، حتما از دیگران فاصله بگیرد و از حضور در محل کار خود داری کند.
یکی از معضلات و پاشنه آشیلهای کنترل بیماری در کشور ما ضعف حملونقل عمومی است، این مشکل و ضعف بهشدت خطرناک و آسیبزاست. من فکر میکنم برطرف شدن این ضعف نیاز به یک بسیج ملی از ارگانهای مسئول دارد. برای ارتقای هرچه سریعتر با فوریت بالای حملونقل عمومی باید اقدام سریع و اساسی انجام داد.
در کلانشهرهایی مثل تهران و شهرهای دیگر که تعداد زیادی از افراد جامعه از وسایط نقلیه عمومی استفاده میکنند، باید بستر و شرایط مناسبی را فراهم کرد تا جان مردم به خطر نیفتد.
بیآرتیها واقعا شرایط بدی دارند، در راستای بسیج عمومی باید همه ارگانها و سازمانها اتوبوسهایی که دارند را در اختیار شهرداری قرار دهند تا دوسه هفته به ناوگان عمومی وحملونقل شهری کمک شود، تا حداقل فاصله فیزیکی در حملونقل عمومی رعایت شود.
اکنون شرایط بهگونهای خطرناک است که این آمادهباش و تعطیلی دهروزه بهشدت نیاز است؛ چرا که کادر بهداشت و درمان در حوزه کرونا با مشکلات زیادی روبهرو شدهاند. و باید جلوی روند فعلی گرفته شود و برایش برنامهریزیهای جدیدی کنند.
مردم نیز باید بهداشت فردی را رعایت کنند و از شست وشوی دست غافل نشوند. دست را که با مخاطات بینی و چشم در تماس است، باید حتما شست. و آن داستانی که در مورد سطوح مطرح بود الان کم رنگ شده است. البته اکنون بر این باورند و به این نتیجه رسیدهاند که ویروس از روی سطوح انتقال قابل توجهی وجود ندارد و علتش این است که تا حد زیادی ویروس روی سطوح خشک میشود و نهایتا ویروس قابل انتقال صد در صد نیست. بنابراین باید از رفتوآمدهای غیرضروری و از حضور در مجامع خیلی عمومی اجتناب کنید. تا جایی که امکان دارد و میشود ازخانه بیرون نیایید. همچنین از اعمال جراحی غیرضروری بپرهیزید؛ بهعنوان مثال فردی که برای عمل بینی مراجعه میکند کرونا میگیرد. بهشدت پروتکلهای بهداشتی باید رعایت شود و این اقدامات تأثیر بسیار زیادی در جلوگیری از انتقال ویروس کووید19 دارد.