تهران 1400، فرصت نگاه به قرن گذشته و قرن آینده

پیروز حناچی- شهردار تهران

امسال در حوالی نوروز1400، واپسین سال قرن کهنه و آستانه ورود به قرن نو را در حالی آغاز می‌کنیم که فراگیری ویروس کووید-19 همچنان ادامه دارد. این ویروس اگرچه اکنون بیش از پیش کنترل شده، اما همز‌مان قدرت بیشتری گرفته است که تغییر نحوه زندگی انسانی در برابر جهان پیرامون را بیش از پیش ضروری کرده است. اساس تکوین حیات در خلقت نیز همین تغییر و سازگاری با شرایط محیطی است. هیچ روز پایانی برای وجود تهدیدهای بیرونی وجود ندارد. مدیریت این تهدیدها در هر زمینه‌ای، از طبیعی و اقلیمی تا اجتماعی و سیاسی نیازمند بازتعریف الگوهای رایج زیستی و پایبندی به «اصل پایداری» در سیاستگذاری‌ها و تصمیم‌گیری‌هاست. پایداری یک فرایند فراگیر پیوسته و معین برای فعالیت انسان است که سلامت انسان و بستر زیست او را مبنا قرار می‌دهد. این مبنا جز با فعالیت‌های انسانی و تعامل مؤثر جوامع محقق نخواهد شد.
شهرداری تهران فرصت‌ گذار به قرن پانزدهم خورشیدی با مبدأ هجرت حضرت ختمی‌مرتبت محمد مصطفی(ص) را غنیمت شمرده است و رویدادهایی را در قالب پروژه بزرگ «تهران1400» برای تحول به‌سوی پایداری شهری و اجتماعی براساس مشارکت همگانی تدارک دیده است. مشارکت در 3 لایه ضروری است. نخست مشارکت مردمی که نیازمند بازیابی اعتماد عمومی است. اعتماد، لازمه شکل‌گیری پیوندهای وسیع و وثیق اجتماعی است. هرچه یک جامعه شعاع اعتماد بزرگتری داشته باشد، سرمایه‌های اجتماعی بیشتری نیز خواهد داشت. در تحولی که تهران۱۴۰۰ مبدأ آن خواهد بود، برای تحقق پایداری اجتماعی ضروری است که شهر، یعنی پایتخت ایران عزیز، تهران، شهری برای همه دانسته شود. صاحبان تمام باورها، ویژگی‌های فرهنگی و اجتماعی، گرایش‌های سیاسی و گروه‌های سنی و جنسی باید شهر را پاسخگوی خود ببینند تا بتوانند به مرحله‌ انس با شهر برسند که جان شهر را جان خود بشمارند. تلاش برای یکدست کردن نیازها و خواست‌ها در شهری متکثر مانند تهران، پایداری شهر را ضعیف می‌کند و برای گروه‌های اجتماعی کمتر بهره‌مند، سرخوردگی به بار می‌آورد. در مقابل شهری که متعلق به همگان باشد، همگان از پایداری آن پاسداری خواهند کرد.
مرتبه دیگر مشارکت، همدلی و همراهی دولتمردانی است که ملت‌هایشان در تاریخ و فرهنگ و سنت‌هایشان مساعی مشترک دارند. اعتقاد به پیامبری حضرت محمد مصطفی(ص)، آن یگانه همه دوران‌ها، از یک سو و جشن و سپاس در آغاز بهار از سوی دیگر از قوی‌ترین اشتراکات منطقه‌ای ما با برادران و خواهران و خویشان هم‌منطقه‌ای‌مان به شمار می‌روند. روزهای فرخنده نوروز۱۴۰۰ به‌عنوان نقطه عطف زمانی و نقطه اشتراک فرهنگی میان تهران و هر سرزمینی که در آن نوروز گرامی ‌داشته می‌شود، یعنی کشورهای عضو سازمان همکاری‌های اقتصادی (اکو) و جغرافیایی فراتر از آن، فرصتی مناسب است تا باب همکاری‌های تازه‌ای میان ملت‌های این حوزه جغرافیایی و فرهنگی گشوده شود. دیپلماسی عمومی و توجه به ابعاد پایداری منطقه‌ای راه‌حلی است که می‌تواند دشمنی‌های دور و نزدیک با این دوستی دیرینه ملت‌های منطقه را بی‌اثر کند.
رویداد بزرگ «تهران1400» فرصتی برای نگاه به 100سال گذشته و 100سال آینده است. در قالب این رویداد بزرگ، شهرداری تهران روندی را آغاز می‌کند که امیدوار است طی آن همه مردم پایتخت تهران را متعلق به‌خود بدانند و در کنار شهرداری تهران، از پایتخت ایران عزیز شهری پایدار بسازند و از سوی دیگر همه مردمان نزدیک فرهنگی با آغاز رویه‌ای نو از مشارکت‌های غیردولتی بتوانند زیست اجتماعی در منطقه‌ای پایدار را تجربه کنند.