صندوق رأی سیزده

لیلا شریف ـ روزنامه‌نگار

انتخاب سیزدهمین رئیس‌جمهور یکی از مهم‌ترین اتفاقات سیاسی 1400 است که با اما و اگرهایی همراه شده است. از یک سو شرایط اقتصادی و از سوی دیگر ناامیدی مردم از عملیاتی‌شدن شعارهای انتخاباتی، شرایطی را رقم زده تا دغدغه انتخاب رئیس‌جمهور جدید جای چندانی در فهرست نگرانی‌های روزمره مردم نداشته باشد. هرچند رأی‌دهندگان خود را به گوشه صحنه انتخابات کشانده‌اند اما بازیگران سیاسی برای جذاب‌شدن ماه‌های منتهی به خرداد 1400مدت‌هاست که دست به‌کار شده‌اند. گرچه انتخابات مجلس یازدهم نشان داد پایین‌بودن مشارکت، مسیر را برای اصولگرایان هموار خواهد کرد اما گزینه‌های متعدد اصولگرایان بیانگر این واقعیت است که اصولگرایان نیز راه آسانی را پیش رو ندارند. شورای اجماع‌ساز اصلاح‌طلبان و شورای وحدت اصولگرایان در کنار شورای ائتلاف نیروهای انقلاب، سازوکارهایی هستند که برای رسیدن به وحدت و گزینه واحد متولد شده‌اند تا شاید با انتخاب یک گزینه مناسب، مردم را برای پیروزی جناح خود پای صندوق‌های رأی بیاورند. اینکه انتخابات1400 در چه حال و هوایی برگزار خواهد شد و مشارکت در چه حدی خواهد بود، سؤال‌هایی است که برای پاسخ به آنها، نظر چند چهره سیاسی اصولگرا و اصلاح‌طلب را جویا شدیم. مصطفی هاشمی‌طباء و پروانه سلحشوری، در قامت چهره‌های اصلاح‌طلب، نگاه مثبتی به شرایط اصلاح‌طلبان در انتخابات ریاست‌جمهوری آتی نداشتند و در مقابل سیدمحمدحسینی و ناصر ایمانی، اصولگرایانی هستند که بیشتر نگرانی‌شان حول موضوع کاندیدای واحد اصولگراها شکل گرفت.


 مصطفی هاشمی طباء
 نامزد انتخابات سال96 و معاون رئیس‌جمهور در دولت‌های اکبر هاشمی رفسنجانی و سیدمحمد خاتمی

انتخابات1400هنوز فضای پررونقی ندارد و با توجه به انتخابات مجلس باید انتظار داشت که مردم کمتر به صندوق‌های رأی مراجعه کنند. از نظر من اواخر اردیبهشت‌ماه زمانی است که نتیجه رایزنی‌ها و طناب‌کشی‌های سیاسی مشخص می‌شود و خواهیم دانست که هر جناح سیاسی چه برنامه‌ای برای به‌دست‌آوردن پیروزی در انتخابات1400 دارد.
به‌نظر می‌رسد اصل انتخابات در مقابل اهمیت نامزدی یک فرد با برنامه، چندان مهم نیست، هم‌اکنون کشور ما نیاز دارد فردی به روی کار بیاید که به دور از شعار، برنامه‌هایش را مطرح کند و با منطق جلو برود. به‌عبارت دیگر مهم نیست که فردی با چنین ویژگی‌هایی از کدام جناح و گروه باشد بلکه اصل، پیدا‌شدن چنین چهره برای نشستن بر کرسی ریاست‌جمهوری است و متأسفانه از میان گزینه‌های فعلی چنین فردی به چشم نمی‌آید یا بهتر است بگویم که من چنین فردی را سراغ ندارم.
درواقع باید گفت که رقابت انتخابات ریاست‌جمهوری۱۴۰۰ میان افرادی رقم خواهد خورد که خود را در دایره اصولگرایی قرار داده‌اند و مُهر اصولگرایی به‌خود زده‌اند. اصلاح‌طلبان نقش اندکی در انتخابات پیش‌رو خواهند داشت و به‌احتمال زیاد انتخابات با نقش‌آفرینی نامزد قوی از جانب اصولگرایان و کاندیدای ضعیف از جانب اصلاح‌طلبان رقم خواهد خورد.
دررابطه با رسیدن به وحدت نیز، بنده بعید می‌دانم که هر دو جناح به‌راحتی به گزینه واحدی دست پیدا کنند و از سوی دیگر گمان این می‌رود که مشارکت مردم نیز در حد انتخابات مجلس یازدهم باشد.

 پروانه سلحشوری
 نماینده مردم تهران در مجلس دهم

ما ایرانی‌ در دقیقه90 و حتی در وقت اضافه تصمیم نهایی می‌گیریم اما این را هم باید قبول کنیم که فضای قبل از انتخابات1400 چندان آشنا نیست، چرا که جز انتخابات98 در ماه‌های منتهی به روز انتخابات، شاهد تحرکات انتخاباتی از جانب مردم و داوطلبان بودیم. متأسفانه جایگاه نهاد انتخابات بسیار کمرنگ شده است و اینکه هر کسی بخواهد به پیروزی برسد با توجه به بایدها و شایدهای بسیار نمی‌تواند قدرت اجرایی چندانی داشته باشد و بر این اساس، دلیل مشکلات را به گردن نهادهای دیگر می‌اندازد. بنابراین به‌نظر می‌رسد که مردم به‌دلیل آنکه رأی خود را بی‌اثر می‌دانند، تمایل چندانی به رأی‌دادن ندارند. به‌نظر من اصولگراها درنهایت به گزینه واحد می‌رسند و با وجود آ‌نکه آقای رئیسی احتمال حضور در عرصه انتخابات را رد کرده‌اند، باید گفت که تحرکات سیاسی اخیر ایشان این تحلیل را ایجاد می‌کند که احتمال حضور ابراهیم رئیسی در انتخابات پررنگ است و تمام اصولگراها در بر سر این گزینه به توافق خواهند رسید و این اجماع دور از ذهن نیست. اصلاح‌طلبان نیز به یک گزینه نهایی می‌رسند. اما اصلاح‌طلبان هنوز با مشکل تأیید صلاحیت روبه‌رو هستند و از سوی دیگر بدنه اجتماعی اصلاح‌طلبان راغب به رأی‌دادن نیست و به این ترتیب باید قبول کرد که کار اصلاح‌طلبان در انتخابات پیش رو سخت‌تر است. افرادی که در قامت گزینه‌های اصلاح‌طلبان مطرح می‌شوند به‌نظر نمی‌رسد چندان مقبولیتی در میان نخبگان و مردم داشته باشند. از نظر من اصلاح‌طلبان باید بر یکسری از خواسته‌هایشان پافشاری کنند و پیش از هر خواسته‌ای، شنونده صدای مردم باشند. سبد رأی اصولگریان یک سبد رأی مشخص است اما سبد رأی اصلاح‌طلبان از رأی‌های خاکستری است. رأی ثابتی هم که خود اصلاح‌طلبان داشتند، به‌دلیل عملکرد بد آنها طی سال‌های گذشته ریزش پیدا کرده است.

ناصر ایمانی
فعال سیاسی اصولگرا

کشور از نظر افکار عمومی و میزان رضایتمندی از دستگاه‌های مختلف در شرایط دشواری به‌سر می‌برد، شاید بهتر باشد بگوییم شرایط فعلی برای ورود به انتخابات مناسب نیست. از سوی دیگر فشارهای خارجی و مسائل معیشتی شرایط را برای حضور پرنشاط مردم در انتخابات1400 مقداری سخت کرده است.
در این میان نباید فراموش کرد که انتخابات ریاست‌جمهوری جذابیت‌های خاص خودش را دارد و مردم نقش یک رئیس‌جمهور کارآمد را در اداره کشور و حتی اقتصاد خانواده حس می‌کنند و بنابراین نباید انتخابات ریاست‌جمهوری را با انتخابات مجلس در ادوار مختلف قیاس کرد. بر همین اساس بنده گمان می‌کنم که میزان مشارکت در انتخابات ریاست‌جمهوری سال آینده شاید یک مقدار کمتر از حد متوسط انتخابات ریاست‌جمهوری گذشته باشد اما بدون شک بیشتر از انتخابات مجلس یازدهم خواهد بود.
احتمال اینکه اصولگراها به یک گزینه واحد دست پیدا کنند، بسیار کم است، البته اگر برخی شخصیت‌های مشهور مانند آقای رئیسی کاندیدا شوند- هر چند ایشان اعلام کرده است که در انتخابات پیش رو شرکت نمی‌کنند- یک اجماع مناسب میان اصولگرایان و حتی بخشی از اصلاح‌طلبان ایجاد خواهند کرد. در جریان اصولگراها تعداد کاندیداها از اصلاح‌طلبان بیشتر است و این گزینه‌ها- جز چند نفر محدود- از نظر مقبولیت عمومی در یک سطح هستند.
در جناح اصلاح‌طلبان مقداری داستان متفاوت است، این جناح با کمبود کاندیدا تأیید صلاحیت‌شده همراه خواهد شد و بر این اساس احتمال این وجود دارد که کاندیدا مطرحی برای انتخابات1400 نداشته باشند.

سیدمحمد حسینی
 اصولگرا و عضو شورای ائتلاف نیروهای انقلاب 

هنوز شور و حال انتخاباتی در کشور حاکم نشده است و یکی از دلایل این اتفاق در گرو کروناست چرا که این بیماری رفت‌وآمد را مشکل کرده است و امکان برگزاری تجمعات وجود ندارد. مشکل دیگر مربوط به شرایط اقتصادی کشوراست، مردم مانند دوره‌های قبل از خودشان برای حضور در انتخابات اشتیاق نشان نمی‌دهند اما این به این معنا نیست که حال و هوای انتخابات به همین شکل باقی بماند. امید داریم که پس از تعطیلات نوروز شاهد تحرکات جدی انتخاباتی باشیم و کاندیداها مشخص‌تر شوند. در این صورت مردم علاقه بیشتری نشان خواهند داد. بدون شک انتخابات1400 پرشورتر از انتخابات مجلس خواهد بود اما در کل این وظیفه فعالان سیاسی، استادان حوزه و دانشگاه و تمام گروه‌های مرجع است که به سؤالات مردم پاسخ دهند و بگویند که فاصله‌گرفتن از صندوق‌های رأی مشکلی از مشکلات کشور را حل نمی‌کند بلکه با انتخاب رئیس‌جمهور کارآمد و توانا می‌توانند شرایط را برای حل معضلات کشور مهیا کنند. انتخاب رئیس‌جمهور تنها به‌معنای انتخاب یک فرد نیست بلکه انتخاب تمام مدیران قوه مجریه است و می‌تواند کشور را دگرگون کند. هم‌اکنون هرکدام از طیف سیاسی اصلاح‌طلب و اصولگرا بیش از 10کاندیدا دارند اما تجربه نشان داده است که این دو جناح سیاسی برای به‌دست‌آوردن پیروزی تلاش خود را برای رسیدن به یک کاندیدا واحد متمرکز می‌کنند و بنابراین باید انتظار داشت که انتخابات1400 با یک کاندیدای اصولگرا و اصلاح‌طلب همراه شود. به‌طور طبیعی در دوره‌های قبل اصلاح‌طلبان راحت‌تر توانستند به وحدت برسند و بر یک کاندیدای واحد توافق کنند.