چشم به‌راه برقی‌ها در ایران

ساسان شادمان‌منفرد- خبر‌نگار

 معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری دیروز در مراسم امضای تفاهمنامه بازسازی کامل ۳۱رام قطار مترو، طرح نوسازی ۱۰هزار دستگاه تاکسی فرسوده شهری و انعقاد قرارداد خرید ۱۰۵دستگاه واگن قطار مترو، از ارائه نمونه اولیه اتوبوس‌های برقی با همکاری شهرداری‌های تهران و مشهد در خرداد‌ماه سال1400 خبر داد. سورنا ستاری همچنین با اشاره به تلاش برای تولید موتورسیکلت‌های برقی گفته است درصورت حل 2چالش در این رابطه می‌توان به تولید انبوه این وسیله حمل‌ونقل الکتریکی هم امیدوار بود.

گام بلند برای تولید خودروهای برقی
موضوع برقی کردن وسایل‌نقلیه عمومی شهری از دیرباز در ایران مطرح بوده است. در عین حال بسیاری از کشورهای دنیا برای مقابله با آلودگی‌های زیست‌محیطی ماحصل از سوخت‌های فسیلی به‌دنبال طرح‌های مربوط به توسعه انواع خودروها و موتورسیکلت‌های برقی هستند. چندی پیش نیز، پیروز حناچی، شهردار تهران از برقی شدن تدریجی موتورسیکلت‌ها، اتوبوس‌های درون‌شهری و تاکسی‌ها برای کاهش مصرف انرژی خبر داده بود. در این راستا، برنامه‌ریزی‌هایی برای ارائه نمونه‌های نخستین اتوبوس‌های برقی در تهران و مشهد صورت گرفته است. در عین حال بحث تولید وسایل‌نقلیه برقی ازجمله خودرو و موتورسیکلت در داخل ایران نیز همواره وجود داشته است. در همین راستا، چندی قبل انتشار عکس 2دستگاه خودروی تسلا که توسط یکی از شرکت‌های فناوری تولید خودرو برای مهندسی معکوس و بررسی امکانات این خودروها، خریداری و وارد شده بود نیز توجه‌ها را حسابی به موضوع تولید خودروی برقی در ایران جلب کرد. در این میان باید به این نکته هم اشاره کرد که نسل قدیم اتوبوس‌های برقی در بخش‌های کوچکی از کلانشهر تهران مشغول به خدمات‌رسانی است، اما منظور اصلی از وسایل‌نقلیه برقی، خودروها و موتورسیکلت‌هایی است که با استفاده از باتری به هر کجایی که بخواهند می‌روند؛ نه اینکه با سیم به‌جایی وصل باشند. با این حال روند توسعه ناوگان حمل‌ونقل برقی در ایران بسیار کند بوده است.

آماری از بازار اتوبوس برقی در دنیا
نگاهی به وضعیت تولید اتوبوس‌های شهری برقی در دنیا نشان می‌دهد که بازار این وسایل نقلیه روزبه‌روز درحال توسعه است و بسیاری از شهرهای جهان در پی برقی کردن ناوگان حمل‌ونقل عمومی خود هستند. براساس آمارهای ارائه شده، درحالی‌که بازار اتوبوس‌های برقی در سال2018، 35میلیارد و 140میلیون دلار ارزشگذاری شده بود، طبق پیش‌بینی‌ها انتظار می‌رود که این رقم تا سال2025 به 173میلیارد و 680میلیون دلار برسد. درحال حاضر چین بزرگ‌ترین سازنده اتوبوس‌های برقی در دنیا محسوب می‌شود، اما اتوبوس‌های برقی هندی نیز تا سال2025 می‌توانند 10درصد از تولیدات جهان در این زمینه را به ‌خود اختصاص دهند. گزارش‌ها نشان می‌دهد که سهم چین از این بازار، بین سال‌های 2019 تا 2024 میلادی، 12.86درصد خواهد بود.

توسعه در آلمان
اشپیگل در گزارشی اعلام کرد که تعداد اتوبوس‌های برقی در حمل‌ونقل عمومی آلمان در سال گذشته دوبرابر شده است. طبق تجزیه و تحلیل‌های به‌عمل آمده، تعداد اتوبوس‌ها با فناوری باتری، هیبریدی یا پیل سوختی در سال2020 با 357دستگاه افزایش به 676 رسیده است که در این میان بیشتر اتوبوس‌های برقی با نیروی باتری کار می‌کنند. سخنگوی شرکت حمل‌ونقل عمومی برلین (BVG) در این خصوص گفته است: «اتوبوس‌های برقی فعال هستند و ما دیگر در مرحله آزمایش قرار نداریم.»

ممنوعیت گازوئیلی‌ها در سنگاپور
درحال حاضر 2.9درصد از تاکسی‌های سنگاپور دیزلی هستند و براساس طرح دولت این کشور، از سال2025، دیگر هیچ تاکسی و خودروی دیزلی در سنگاپور شماره‌گذاری نخواهد شد. درحالی‌که تاکسی‌ها در این کشور 41.5درصد مسافران را جابه‌جا می‌کنند، اتوبوس‌ها و مینی‌بوس‌ها از این قانون مستثنا هستند. مسئولان تصمیم دارند تا سال2030 میلادی 60هزار ایستگاه مخصوص شارژ خودروهای برقی در سراسر این کشور راه‌اندازی کنند. طرح بعدی این خواهد بود که تمامی خودروها تا سال2040، برقی شوند.

پاکسازی هوا با برقی‌ها
در شهرهای بزرگ و کوچک شیلی، آلودگی هوا موجب نگرانی‌های بسیاری شده است و مقامات در این کشور آمریکای جنوبی با هدف برقی کردن کامل سامانه‌های حمل‌ونقل عمومی تا سال2040 و حذف شدن کربن تا سال2050 در تلاش هستند تا مشکل آلودگی هوا را مرتفع کنند و جلوی انتشار گازهای گلخانه‌ای را بگیرند. در سانتیاگو، پایتخت این کشور طبق گفته وزارت حمل‌ونقل، 776وسیله نقلیه برقی ساخت چین در رفت‌وآمد هستند. همچنین 22هزارو400دستگاه تاکسی نیز در این شهر برقی شده‌اند.