رویارویی تراشهای چین و آمریکا
برتری در هوش مصنوعی، هدف اصلی یک نبرد تکنولوژیک محسوب میشود و برنده میتواند خود را کشور برتر فناوری دنیا بداند
ساسان شادمان منفرد- خبرنگار
تراشههای کامپیوتری در قلب بسیاری از بزرگترین داستانهای فناوری عصر ما قرار دارند. بدون آنها، کارخانههای خودروسازی در سراسر جهان متوقف میشوند. اکنون فناوری ساخت آنها توسط آمریکا بهعنوان سلاحی مهم در جنگ تجاری با چین تلقی میشود و دسترسی به جدیدترین و قدرتمندترین نسخهها تعیین میکند که چهکسی در مسابقه هوش مصنوعی به پیروزی خواهد رسید. به گزارش بیبیسی، از فورد و جنرالموتورز در آمریکا، هوندا و شرکت نیو، سازنده خودروهای برقی در چین گرفته تا بسیاری از شرکتهای بزرگ خودروسازی جهان، کمبود تراشه باعث کاهش تولید شده است. در پاسخ به چنین بحرانی، بهنظر میرسد که باید همهگیری را مقصر اصلی قلمداد کرد که بهطور مداوم هر پیشبینی در مورد تقاضای تراشه را از دور خارج میکند. اول، تقاضا برای گجتها افزایش یافت، زیرا سالها تحول دیجیتال تنها در چند هفته اتفاق افتاد. جودی شلتون، مدیر اجرایی انجمن جهانی نیمههادی میگوید:«ما سالها در مورد کار در خانه، 5G، اینترنت اشیاء و ابر صحبت کردهایم و اکنون ناگهان این به یک واقعیت تبدیل شد.» در همین حال، فروش خودروهای جدید از سکه افتاد و مدیران شرکتهای خودروساز سفارشهای مربوط به تراشه را لغو کردند اما پس از آن، یک جهش غیرمنتظره در فروش، آنها را رو در روی تامینکنندگان تراشههایشان قرار داد. شلتون در اینباره میگوید: «خودروسازانی که زنجیره تامین بهموقع دارند با یک صنعت نیمههادی مواجه میشوند که نمیتواند به سرعت شیر را باز یا بسته کند. آنها باید یاد بگیرند که در واقع این روش، کار نمیکند. اینها فقط کالاهایی نیستند که از قفسه خارج شوند.»
رقابت در جمعآوری و پردازش دادهها
درحالیکه چین و ایالات متحده برای برتری در هوش مصنوعی میجنگند، دسترسی به تجهیزاتی که جدیدترین تراشههای AI را میسازد، سلاح اصلی خواهد بود. پیپا مالمگرن، مشاور سابق جورج بوش، میگوید که این وضعیت به همان شکلی است که در یک نبرد فناوری دیگر نیز وجود داشت؛ مسابقه فضایی. او در این خصوص گفت: «مسابقه فضایی جدید در سطح ژئوپلیتیک برای قدرت محاسباتی است. چهکسی میتواند بیشترین دادهها را جمعآوری و این دادهها را سریعتر پردازش کند؟ به همین دلیل است که هم چین و هم ایالات متحده و صریح بگویم حتی اتحادیه اروپا نیز هزینههای بسیاری را صرف رایانههای کوانتومی میکنند که بهطرز شگفتانگیزی ابررایانههایی فوقالعاده سریع هستند و باید گفت که همه این موارد به تراشه نیاز دارند.»
چهکسی بهترین تراشهها را میسازد؟
داستان ساده است؛ دیگر فقط یک نوع تراشه وجود ندارد. با تغییر تقاضا، قدرت در صنعت نیمههادی نیز تغییر میکند. برای دههها، اینتل تنها تراشهساز در ذهن بسیاریها بود، اما دیگر چنین نیست. ریچارد ویندسور، تحلیلگر رادیو موبایل آزاد در اینباره میگوید که جهان به جلو حرکت کرده است. او دو روند را ترسیم میکند: استفاده از تراشهها برای ذخیره اطلاعات و اهمیت روزافزون تراشههای گرافیکی (GPU) که فقط برای بهتر شدن بازیها نیستند، بلکه در برنامههای هوش مصنوعی هم نقشی حیاتی دارند. او به ابرقدرتهای جدید در این صنعت، بهویژه شرکت TSMC (شرکت تولید نیمه هادی تایوان) اشاره میکند: «TSMC در این برهه از زمان تاکنون رتبه اول تولیدکننده تراشههای سیلیکونی پیشرفته در جهان را بهخود اختصاص داده است. این بسیار متفاوت با اینتل است. آنچه اینتل انجام میدهد طراحی تراشههاست؛ تراشههای خود را میسازد و سپس آنها را در بازار میفروشد، اما آنچه TSMC انجام میدهد ساخت تراشه برای دیگران است.» ساخت کارخانههای تراشهسازی یا همانطور که نامیده شدهاند، ریختهگری، یک تجارت بسیار گرانقیمت است. ریچارد ویندسور میگوید که افتتاح یک ریختهگری جدید با تجهیزات پیشرفته ممکن است حدود 25میلیارد دلار هزینه داشته باشد.
خط مقدم نبرد
چین تایپه یا همان تایوان، خانه شرکت TSMC، در خط مقدم این نبرد قرار دارد. با توجه به مبارزه این کشور برای استقلال از چین، ممکن است فکر کنید که هر کاری ایالات متحده بخواهد میتواند در این کشور انجام میدهد. اما دکتر مالمگرن در این زمینه هشدار میدهد که همهچیز خیلی ساده نیست؛«پول چین بهشدت در تایوان سرمایهگذاری میشود و من فکر میکنم اگر بخواهید بپرسید آیا میتوانید حمایت چین از اقتصاد تایوان را از بین برد، پاسخ این است که این کار بسیار دشوار خواهد بود.»