در جست‌‌وجوی دانشگاه جامعه‌محور

پدرام الوندی_روزنامه‌نگار

در روزهای پایانی بهمن‌ماه به بهانه بازنشستگی دکتر مصطفی معین وزیر اسبق علوم، تحقیقات و فناوری از استادی دانشگاه مراسم نکوداشتی در کتابخانه ملی برای ایشان برگزار شد.
بانیان این مراسم دو گروه بودند نخست همکاران معین در دوره مسئولیت در آموزش عالی و دوم همراهان او در چند نهاد مدنی که در سال‌های پس از  مسئولیت بنیان‌ نهاده و در آ‌ن‌ها فعال است. همین ترکیب برگزارکنندگان نشانه نسبتا کاملی از زیست اجتماعی-سیاسی مصطفی معین را بازنمایی می‌کند؛ در رفت و آمد میان دانشگاه و جامعه. در صفحات پیش‌رو، منتخبی از سخنرانی‌های انجام شده در این مراسم با رویکردهای دانشگاهی، سیاسی و اجتماعی انتخاب شد‌ه‌اند. مرور این سخنرانی‌ها به خوبی نشان می‌دهد که پروژه اصلی معین هم در دوره وزارت و هم پس از آن جامعه‌محوری علم و نهاد آکادمی بوده است.
تمرکز بر توسعه علمی هم به عنوان راهبرد کلان و هم به عنوان حلقه‌ای مؤثر در مسیر توسعه اقتصادی و سیاسی ایران و در عین حال تأکید بر پویایی دانشگاه و محدود نماندن علم به دیوارهای بلند بوروکراسی اداری، تقویت مسئولیت اجتماعی دانشگاه و  در کنار همه اینها تلاش برای ارتقای منزلت دانشگاهیان و ایستادن کنار دانشجویان در روزهای سخت دانشگاه از جمله ویژگی‌های معین در سال‌های گذشته بوده است.
اگر بخواهیم همه این تلاش‌ها را در یک عبارت خلاصه کنیم احتمالا به همین عبارت که برای تیتر انتخاب شده است می‌رسیم:
 در جست‌وجویی دائم و پنجاه و چندساله برای رسیدن به دانشگاه جامعه‌محور که از سرکشی به حاشیه‌نشین‌های شیراز در دوران دانشجویی در دهه پنجاه آغاز شده و با تأسیس یک نهاد مدنی-پژوهشی در حوزه مسائل و آسیب‌های اجتماعی و انتشار گزارش‌های دید‌بانی جامعه مدنی از اوضاع کشور (مؤسسه رحمان) تا امروز ادامه داشته است.