کاربران تلگرام در انتظار یک تصمیم

 در حالی‌که به روزهای پایانی فروردین نزدیک می‌شویم، بحث فیلترینگ تلگرام هم در سطح جامعه داغ‌تر می‌شود و بسیاری از کاربران این شبکه اجتماعی منتظر هستند تا ببینند که در نهایت برای آن، مسئولان کشور چه تصمیمی خواهند گرفت.

علاء‌الدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس در روزهای ابتدایی فروردین امسال و در تعطیلات نوروزی اعلام کرد که تلگرام تا پایان فروردین فیلتر می‌شود و گفت: «این تصمیمی است که در بالاترین سطح اتخاذ شده و تلگرام جای خود را به یک سامانه مشابه ملی خواهد داد.» اما او در شرایطی این حرف را زد که رئیس‌جمهور در رابطه با پیام‌رسان‌های داخلی و خارجی گفت: «هدف از ایجاد و تقویت نرم‌افزارها و پیام‌رسان‌های داخلی فیلتر یا مسدود کردن دسترسی‌ها نباید باشد، بلکه باید با هدف رفع انحصار در پیام‌رسان‌ها انجام شود.»

بعد از این صحبت‌های رئیس‌جمهور بسیاری از مسئولان دولتی از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تا وزیر ارتباطات در چندین گفت‌وگو اعلام کردند که هنوز تصمیمی برای فیلترینگ تلگرام گرفته نشده است اما در مقابل این گفته‌ها، دبیر شورای‌عالی فضای مجازی، عبدالصمد خرم‌آبادی و تعدادی از نمایندگان اصولگرای مجلس از فیلترینگ تلگرام در روزهای آینده خبر می‌دهند.

روز گذشته یک عضو هیأت رئیسه فراکسیون ولایی با بیان اینکه تلگرام از اوایل اردیبهشت‌ماه بسته می‌شود، گفت: اگر پیام‌رسان‌های خارجی همچون اینستاگرام و واتس‌اپ نیز قوانین کشورمان را نپذیرند به مرور بسته خواهند شد؛ کما اینکه حدود 4پیام‌رسان خارجی با پذیرش قوانین ایران اعلام آمادگی کرده‌اند. ابوالفضل ابوترابی در گفت‌وگو با ایسنا، در توضیح جلسه دیروز فراکسیون نمایندگان ولایی با حضور فیروزآبادی، دبیر شورای‌عالی فضای مجازی گفت: در دنیا، فضای مجازی براساس قوانین کشورها اداره می‌شود و حتما باید مجوز بگیرند. بسیاری از کشورها همچون کره‌جنوبی، مالزی، روسیه، انگلیس و فرانسه با فضای مجازی مخرب برخورد کرده‌اند.

ابوترابی اضافه کرد: بر این اساس طبق شنیده‌ها در آینده نزدیک و احتمالا اوایل اردیبهشت تمامی پیام‌رسان‌های خارجی و در وهله اول تلگرام در صورت عدم‌پذیرش قوانین کشورمان بسته می‌شوند. این عضو کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس با تأکید بر اینکه بنایی بر فیلتر وجود ندارد، اظهار کرد: ما نمی‌خواهیم پیام‌رسانی را فیلتر کنیم بلکه شرط‌مان رعایت قوانین کشورمان است. به همین دلیل برنامه زمانبندی وجود دارد تا بعد از تلگرام سایر پیام‌رسان‌ها همچون اینستاگرام و واتس‌اپ درصورت عدم‌پایبندی به قوانین ایران به مرور زمان بسته شوند.

ابوترابی در عین حال با اشاره به افزایش ظرفیت پیام‌رسان‌های داخلی گفت: از دی‌ماه تاکنون ظرفیت پیام‌رسان‌های داخلی ۱۰برابر افزایش پیدا کرده. 5‌پیام‌رسان داخلی یعنی گپ، بله، ایتا، سروش و ویسپی ازجمله پیام‌رسان‌هایی هستند که با بیشترین ظرفیت در اختیار مردم بوده و می‌توانند تا مرز ۸۵ میلیون نفر را پوشش دهند.

تلگرام؛ بودن یا نبودن

روز گذشته نشستی با موضوع «تلگرام؛ بودن یا نبودن» در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با حضور مهدی منتظرقائم (استاد ارتباطات و عضو هیأت علمی دانشگاه تهران) و رضا تقی‌پور (وزیر اسبق ارتباطات) برگزار شد.

 به گزارش ایسنا، مهدی منتظرقائم در این نشست گفت: «برخلاف آنچه گاهی عنوان می‌شود، تلگرام نمی‌تواند یک حکومت ایجاد کند و اگر هم‌چنین ادعایی مطرح شود ما نباید آن را باور کنیم. او با اشاره به مفهوم «قدرت ملی» اظهار کرد: ما باید در تعریف مفهوم قدرت ملی، ملت و نه قدرت را تعریف کنیم. تمام کاربران تلگرام که جاسوس‌ها نیستند، بلکه همین ملت ماست. بحث ما این نیست که تلگرام مقوله مخالفت با قدرت ملی است که البته تا اندازه‌ای هم هست؛ بنابراین کاربران تلگرام یا افراد خاصی در فضای مجازی کنش‌هایی دارند که با تعریف رسمی از قدرت ملی فاصله دارد.

عضو هیأت علمی دانشگاه تهران افزود: هم‌اکنون مسئله تعریف قدرت ملی و تخصیص آن به مفهوم قدرت نیست، بلکه مسئله‌ای بسیار عام‌تراست؛ اینکه ما چگونه در ایران به قدرت ملی اهمیت می‌دهیم. بیش از آنکه مسئله را به تقابل قدرت ملی به نمایندگی حاکمیت و تلگرام تقلیل دهیم باید بحث را درونی کنیم؛ اینکه چگونه می‌توان تلگرام و تلگرام‌ها را درون قدرت ملی هضم کرد. چگونه می‌توان اپلیکیشن‌ها را با لایه‌های مختلف بسترسازی آنگونه طراحی کرد که کنش همه افراد از من و شما گرفته تا آمدنیوز و مدیران تلگرام به افزایش قدرت ملی منجر شود.

این در حالی است که اتفاقی که الان در حال وقوع است، تقلیل یک امر بسیار عام و گسترده در سیاستگذاری رسانه به تقابل سیاسی است که به اعتقاد من محکوم به شکست است. او بیان کرد: امروز مدیران پیام‌رسان‌های داخلی سخنگوی فیلترکردن تلگرام شده‌اند.

جامعه ما که جاهل نیست و خوب می‌داند که این حرف‌ها برای کنار زدن رقبا و افزایش بودجه است. درست است که ما دشمن داریم اما با جهل خودمان هم در جنگ هستیم، با سیاستمداران فاسد و توده‌های ناآگاه و آنهایی که منافع ملی را به خطر می‌اندازند در جنگ هستیم، ما با آنهایی که از طریق رسانه‌های رسمی بودجه می‌گیرند و خرافات به مردم منتقل می‌کنند نیز در جنگ هستیم و در عین حال با دشمن خارجی هم در جنگ هستیم.

تلگرام از سمت ترامپ تحت فشار است

همچنین تقی‌پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در دولت محمود احمدی‌نژاد در این جلسه گفت: «تلگرام در عین‌حال که رسانه است، فقط یک رسانه نیست. بسیار مهم است که چگونه و از چه منظری تلگرام را بررسی می‌کنیم؛ اینکه آن را به‌عنوان یک رسانه یا حاکمیتی درون حاکمیت‌ها مورد بررسی قرار دهیم.
اساسا امروز دشمنان انقلاب به این نتیجه رسیده‌اند که اگر قرار است جنگی با ما صورت بگیرد باید جنگ نرم باشد که از طریق بهره‌گیری از راه‌های ارتباطی نوین امکان‌پذیر است؛ بنابراین این فضای مجازی می‌تواند فضای خوبی برای ورود به جنگ ایران باشد؛ البته منظور من این نیست که تنها کاربری فضای مجازی به همین امر خلاصه می‌شود.

وزیر اسبق ارتباطات و فناوری اطلاعات با اشاره به کسب و کارهای تلگرامی تأکید کرد که ما اصلا کسب و کار تلگرامی نداریم. اتفاقا تلگرام ضعیف‌ترین پلتفُرم برای کسب و کارهای اقتصادی محسوب می‌شود. برخی عنوان می‌کنند که تلگرام تنها به منافع اقتصادی خودش فکر می‌کند. ‌ای‌کاش اینطور بود.
خبری شنیده‌ام که شاید خیلی قابل اثبات نباشد اما آقای پاول دوروف (رئیس تلگرام) در گفت‌وگو با یکی از نمایندگان جمهوری اسلامی اعلام کرده که از سوی اطرافیان ترامپ تحت‌فشار است. زمانی که قرار شد تلگرام به ایران بیاید، تعهداتی به جمهوری اسلامی داد؛ اینکه مقررات و هنجارهای جامعه ما را رعایت کند، کانال‌های غیراخلاقی را در ایران توسعه ندهد و عدم‌همکاری با کارهای تروریستی که در یک مورد (حادثه تروریستی مجلس) این کار را هم انجام داد.»