فدرالیسم آبی

ساختار مدیریت منابع ایران، با عبور از تقسیمات استانی، به حوضه‌های آبریز تقسیم و عملا نوعی فدرالیسم در این حوزه حاکم می‌شود. به گزارش همشهری، طبق لایحه‌ای که وزارت نیرو تا 2هفته دیگر به دولت ارائه می‌کند، ایران به 9حوضه آبریز تقسیم خواهد شد. براساس ساختار جدید شرکت مادرتخصصی مدیریت منابع آب ایران، حوضه‌های 9گانه آبریز کشور شامل: 1-دریاچه اورمیه، 2-رودخانه ارس، 3-رودخانه سفید‌رود بزرگ، 4-رودخانه زاینده‌رود، 5-رودخانه‌های اترک و حوضه‌های شمالی، 6-حوضه آبریز فلات مرکزی و شرقی، 7-رودخانه کارون بزرگ، 8-رودخانه کرخه و مرزی غرب و همچنین 9- رودخانه زهره و جراحی و حوضه‌های جنوبی می‌شود.
هدف این است که مدیریت بر منابع آب متمرکز شود. قاسم تقی‌زاده خامسی، معاون آب و آبفای وزارت نیرو در این‌باره می‌گوید: طبق لایحه جدید آب که به دولت تقدیم خواهد شد روسای حوضه‌های آبریز تا پایان سال در شرکت مدیریت منابع آب ایران مستقر می‌شوند. آن دسته از مقامات ارشد وزارت نیرو که با همشهری گفت‌وگو کرده‌اند، می‌گویند امیدوارند با این تصمیم جدید، اختلاف‌نظرهای منطقه‌ای و بخشی بر منابع آب ایران فروکش کند و به تصمیم‌گیری‌های غلط پایان داده شود.

سابقه ماجرا
14فروردین امسال بود که دولت با اصلاح اساسنامه شرکت مدیریت منابع آب ایران تصمیم گرفت شرکت مدیریت منابع آب را با معاونت آب و آبفای وزارت نیرو ادغام کند؛ هدف از این تصمیم ارتقای کارآمدی بخش آب، اعمال سیاست‌های منسجم و یکپارچه برای هدایت و راهبری صنعت آب و ایجاد وحدت رویه برای اعمال سیاست‌های آبی اعلام شده است.
در سیاست‌های کلی نظام در ارتباط با منابع آب ایران بر محورهایی چون امنیت اقتصادی، انرژی، منابع آب، بخش معدن، منابع طبیعی و حمل‌ونقل با مشارکت همه دستگاه‌ها تأکید شده که از این طریق نظام جامع مدیریت در کل چرخه آب براساس اصول توسعه پایدار و آمایش سرزمین در حوضه‌های آبریز ایجاد و بهره‌وری و توجه به ارزش اقتصادی، امنیتی و سیاسی آب در استحصال، عرضه، نگهداری و مصرف آب تقویت شود. یکی دیگر از این سیاست‌های کلان، افزایش استحصال آب و به حداقل رساندن ضایعات طبیعی و غیرطبیعی آب و همچنین تدوین برنامه جامع به‌منظور رعایت تناسب در اجرای طرح‌های سد، آبخیزداری، آبخوان‌داری، شبکه‌های آبیاری و تجهیز و تسطیح اراضی، حفظ کیفیت آب، مقابله با خشکسالی، پیشگیری از سیلاب و بازچرخانی و استفاده از آب‌های غیرمتعارف اعلام شده و قرار است جلوی خروج آب از کشور با استفاده از منابع آب مشترک با دیگر کشورها گرفته شود.

تنش مدیریتی فروکش می‌کند؟
هرچند مقامات ارشد وزارت نیرو امیدوارند با ساختار جدید و کاهش اختیارات شرکت‌های آب منطقه‌ای استانی، چالش‌های منطقه‌ای و بخشی بر مدیریت منابع آب ایران فروکش کند، زیرا مشکل جدی وقتی بروز می‌یابد که بر مبنای ساختار غلط تصمیم‌گیری برای مدیریت بر حوضه‌های آبریز و دخالت مقامات استانی و منطقه‌ای بر سر تخصیص آب، بین مناطق و استان‌ها، اختلاف‌های منطقه‌ای تشدید شود. براساس ساختار جدید شرکت مدیریت منابع آب ایران که دی‌ماه امسال به امضای رضا اردکانیان، وزیر نیرو و جمشید انصاری، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان اداری و استخدامی رسیده، از تعداد معاونت‌های این شرکت کاسته خواهد شد و فقط 2معاونت در این شرکت باقی می‌مانند. حالا باید صبر کرد و دید با انتخاب افراد برای مدیریت بر 9حوضه آبریز ایران، چه اتفاق مهمی رخ خواهد داد و آیا اختلاف نظرهای منطقه‌ای و نگاه‌های بخشی جای خود را به نگاه‌های ملی می‌دهد؟