فناوری
باز شدن راه برای بانک‌های کاملا آنلاین
پس از حدود 8ماه با اصلاح و ابلاغ آیین‌نامه اجرایی قانون مبارزه با پولشویی از سوی هیأت دولت احراز هویت آنلاین مشتریان به وسیله بانک‌ها ممکن شد
عمادالدین قاسمی‌پناه- خبر‌نگار
هرچند بسیاری از مردم طی سال‌های اخیر از خدمات الکترونیکی بانک‌ها استفاده کرده‌اند، اما همیشه برای کارهایی مثل باز کردن حساب مجبور به حضور در شعب بانک‌ها بوده‌اند. اکنون اما با مصوبه امکان احراز هویت آنلاین توسط بانک‌ها می‌توان به آمدن بانک‌های تماما آنلاین حتی بدون شعبه امیدوار بود.
پس از یک دوره تقریبا طولانی و پیگیری‌های مستمر، بالاخره با اصلاح و ابلاغ آیین‌نامه اجرایی قانون مبارزه با پولشویی از سوی هیأت دولت، احراز هویت آنلاین مشتریان به وسیله بانک‌ها ممکن شد. شورای‌عالی مبارزه با پولشویی در تیرماه امسال پیشنهاد بانک‌مرکزی را مورد توجه قرار داد و نسبت به حذف بند مربوط به دریافت مدارک هویتی و رویت آن از آیین‌نامه اجرایی این قانون اقدام کرد. با این حال، حدود 8ماه زمان برد تا هیأت دولت آن را تصویب و ابلاغ کند. این در حالی بود که چندی پیش فرایند احراز هویت آنلاین برای سجام که پیش از این تنها به‌صورت حضوری امکان‌پذیر بود اجرایی شده بود، اما به‌علت وجود بند مذکور در قانون مبارزه با پولشویی، مشتریان بانک‌ها همچنان ناگزیر به حضور در یکی از شعب و ارائه اسناد هویتی بودند. شیوع ویروس کرونا اگرچه کام بسیاری از هموطنان ما را تلخ کرده است، اما روی دیگر سکه، تسریع در فرایندهای دیجیتال شدن بسیاری از کارها، ازجمله عدم‌نیاز به حضور فیزیکی مردم در بانک‌ها بود. به این ترتیب یک‌بار دیگر تکنولوژی به یاری مردم آمد.
چگونگی احراز هویت آنلاین
نیما امیرشکاری، مشاور بانک مرکزی در گفت وگو با همشهری در مورد فرایند تصویب مجوز احراز هویت آنلاین مشتریان از سوی بانک‌ها می‌گوید: بانک‌مرکزی فرایندی را در کارگروه بانکداری دیجیتال تصویب و آن را برای شورای پول و اعتبار ارسال کرد. این فرایند درنهایت تبدیل به مصوبه‌ای شد که براساس آن، بانک‌ها و مؤسسات مالی و اعتباری، اکنون می‌توانند از راه دور اقدام به احراز هویت مشتریان کنند. این احراز هویت چند فاکتور دارد که در آن مستند به آن اشاره شده است. به‌گفته امیرشکاری «براساس این فاکتورها بانک‌ها و مؤسسات مالی و اعتباری می‌توانند طی مراحلی نسبت به احراز هویت اقدام کنند. در این مستند مشخص شده است که چه ویژگی‌ها و فاکتورهایی را می‌توان به‌عنوان هویت بصری یک فرد و چه فاکتورهایی را به‌عنوان هویت بیومتریک درنظر گرفت. به این ترتیب با کمک نظام بانکی و اداره ثبت، بانک‌ها می‌توانند احراز هویت از راه دور را پذیرش کنند. مشاور بانک مرکزی در توضیح فاکتورهای احراز هویت که شامل فاکتورهای دوعامله و سه‌عامله است، می‌گوید: یک فرد در حالت دوعامله، چیزی در ذهن خود دارد و چیزی در دست؛ به‌عنوان مثال گوشی و کارت بانکی آن چیزی است که در دست دارد و رمز آن چیزی است که در ذهن خود محفوظ نگه داشته است. این در حالی است که در حالت سه‌عامله، چیزی در ذهن است، دیگری در دست و سومین عامل، آن چیزی است که فرد «هست» که آنچه «هست» در واقع المان بیومتریک فرد محسوب می‌شود؛ به‌عنوان مثال چهره، اثر انگشت و چشم که در بدن فرد قرار دارد و مختص اوست.
چه خدماتی را می‌توان دریافت کرد؟
امیرشکاری در مورد خدمات پایه‌ای که از این به بعد، پس از احراز هویت آنلاین، مشتریان می‌توانند از آن استفاده کنند، می‌گوید: افتتاح حساب، مبادلات مالی تا سقف مُجازی که ریسک انجام آن از راه دور قابل‌قبول باشد، خرید آنلاین، انتقال وجه و پرداخت قبوض و موارد دیگر، بخشی از خدماتی است که مشتریان را از حضور فیزیکی در شعب بانک‌ها بی‌نیاز می‌کند. همچنین بانک مرکزی پذیرفته که سقف مالی این خدمات بالاتر از آن چیزی باشد که اکنون در حال انجام است.
چشم‌انداز روشن برای بانک‌های تمام‌آنلاین
مشاور بانک مرکزی با اشاره به اینکه این مصوبه گامی مثبت در جهت تمام‌آنلاین شدن بانک‌هاست، هدف بانک مرکزی را دنبال کردن تکنولوژی‌های نوین برای دستیابی به این هدف می‌داند.به‌گفته امیرشکاری «با فراهم شدن امکان احراز هویت آنلاین می‌توانیم در آینده شاهد تاسیس بانک‌های تمام‌آنلاین باشیم. این نوع بانک‌ها دیگر شعبه فیزیکی نخواهند داشت یا با حداقل شعبه می‌توانند در نظام بانکی حضور یابند و انواع خدمات بانکی را به مشتریان ارائه دهند. بانک‌های فعلی هم می‌توانند در روند کاهش شعب خود قرار بگیرند.»