هسته‌ای
رایزنی‌های فشرده گروسی در تهران
مجلس: دولت موظف است بازرسی‌های آژانس را صرفا محدود به نظارت‌های پادمان کند
ظریف: 5 اسفند ضرب‌الاجلی برای جهان نیست موضوعی داخلی بین مجلس و دولت است
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که در آستانه توقف اجرای پروتکل الحاقی به تهران سفر کرده است، دیروز با محمدجواد ظریف و علی‌اکبر صالحی به‌صورت جداگانه دیدار و گفت‌وگو کرد.
اگرچه جزئیاتی از مذاکرات و مباحث مطرح‌شده در دیدارهای گروسی با ظریف و صالحی منتشر نشده است، اما همزمان با روند انجام این دیدارها، کاظم غریب‌آبادی سفیر و نماینده ایران نزد سازمان‌های بین‌المللی در وین دست به قلم شد و در حساب کاربری خود در توییتر نوشت: ایران و آژانس، گفت‌وگوهای مفیدی را بر اساس احترام متقابل داشتند که نتایج آن منتشر می‌شود.
گروسی شنبه‌شب برای مذاکره با مقامات سازمان انرژی اتمی با توجه به تصمیم ایران برای لغو اجرای پروتکل الحاقی در واکنش به اجرانشدن تعهدات طرف‌های برجامی وارد تهران شد.
او دیروز ابتدا در محل سازمان انرژی اتمی با صالحی به گفت‌وگو نشست. (این دومین دیدار او با صالحی در سال‌جاری است) مدیرکل آژانس بین‌المللی بعد از گفت‌وگو با رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان به دیدار وزیر امورخارجه در باغ ملی رفت.
حضور گروسی در تهران و دیدارش با وزیر امورخارجه با حاشیه‌ای همراه بود که منجر به تکذیبیه وزارت خارجه شد. دیروز در خبری غیررسمی ادعا شده بود که ظریف نامه‌ای را به رهبر معظم انقلاب درباره اجرای قانون اقدام راهبردی علیه تحریم‌ها نوشته است. سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه کشورمان در واکنش به انتشار این اخبار به ایسنا گفت: چنین موضوعی به‌شدت تکذیب می‌شود.
ماجرای ضرب‌الاجل تهران چیست؟
نمایندگان مجلس ۱۱آذرماه امسال با تصویب قانونی دولت را ملزم کردند که اگر تا سوم اسفند، تحریم‌های مالی، بانکی و نفت حذف نشود، بازرسان آژانس از کشور اخراج شوند و ایران اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف کند.
دیروز همزمان با پایان‌یافتن مهلت ایران، ۲۲۶نماینده مجلس در بیانیه‌ای که در پایان جلسه علنی دیروز مجلس خوانده شد، اعلام کردند که «دولت موظف است در صورت عدم‌رفع تحریم‌ها، اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را به‌صورت کامل از ۵اسفند۹۹ متوقف و بازرسی‌های آژانس را صرفا محدود به نظارت‌های پادمان نماید». ایران از زمان تصویب مصوبه مذکور به مدت 2ماه فرصت داده بود تا کشورهای عضو برجام و نیز آمریکا به تعهدات برجامی خود بازگردند، در غیر این‌صورت ایران در ادامه کاهش تعهداتش، نظارت‌های فراپادمانی را لغو می‌کند. در عین حال، ایران این اقدامات را در چارچوب برجام می‌داند و گفته است اگر طرف‌های برجام به تعهداتشان بازگردند، این اقدامات ایران نیز برگشت‌پذیرند. بر اساس پروتکل الحاقی پیمان منع گسترش سلاح هسته‌ای (ان‌پی‌تی) که ایران در چارچوب برجام اجرای داوطلبانه آن را پذیرفته است، بازرسان آژانس اجازه دارند هر زمان که لازم بدانند، به‌طور سرزده از تأسیسات هسته‌ای ایران بازرسی کنند.
ضرب‌الاجل برای جهان نیست؛ موضوع داخلی است
در یک هفته اخیر که به ضرب‌الاجل ایران برای خروج از پروتکل الحاقی منتهی می‌شد، آمریکا و 3کشور اروپایی در این‌باره مواضع مشابهی داشته و مکررا در خصوص «پیامدهای» توقف اجرای پروتکل الحاقی اعلام نگرانی کرده‌اند. در واکنش به این ابراز نگرانی‌ها پاسخ ایران تأکید بر عدم‌خروج از برجام و استفاده از ظرفیت حقوقی ایران در برجام است، چنانچه دیروز محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه در گفت‌وگو با شبکه پرس‌تی‌وی با تأکید بر اینکه ما چیزی برای پنهان‌کردن نداریم گفت: هرگز به‌دنبال ساخت تسلیحات نبوده و نیستیم. وی با بیان اینکه پس‌گرفتن درخواست فعال‌شدن مکانیسم ماشه از شورای امنیت، امتیاز به ایران نیست، افزود: آنها حقیقت را پذیرفته‌اند که نمی‌توانند از این طریق به جایی برسند.
وزیر امور خارجه گفت: اروپایی‌ها به تعهدات خود در برجام عمل نکرده‌اند. ممکن است دولت‌هایشان درباره پایبندی به توافق حرف بزنند اما شرکت‌هایشان به حرف واشنگتن گوش می‌کنند. اروپایی‌ها برای تصمیم‌گیری نیازمند تأیید واشنگتن هستند. آنها باید از آمریکا بخواهند که به جایگاه‌شان احترام بگذارد و اجازه دهد که به الزامات خود عمل کنند. وی با بیان اینکه آمریکا پس از بازگشت به برجام باید خسارات ما را جبران کند، افزود: ضمنا باید متعهد شود که دیگر چنین رفتاری را تکرار نکند. او همچنین تأکید کرد: ایران تنها زمانی آماده مذاکره خواهد بود که تمام تحریم‌ها علیه ایران لغو شود.
ظریف با اشاره به اقدام اخیر مجلس شورای اسلامی در تعیین ضرب‌الاجل ۵اسفند برای محدود کردن اجرای پروتکل الحاقی گفت: این یک ضرب‌الاجل برای جهان نیست و یک اولتیماتوم نیست. این یک موضوع داخلی بین مجلس و دولت است. مجلس قانونی تصویب کرده و ما باید آن را اجرا کنیم. ایران کشوری است که به قوانین احترام می‌گذارد و قوانین را نقض نمی‌کند.
کاهش 20 تا 30درصدی نظارت بازرسان
اخیرا نیز عباس عراقچی، معاون وزیر امورخارجه کشورمان با اشاره به توقف اجرای پروتکل الحاقی در پنجم اسفند تأکید کرده بود که ایران «اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی» را سه‌شنبه 5اسفند متوقف می‌کند، ولی «از برجام خارج نخواهد شد». به‌گفته عراقچی حدود ۲۰ الی ۳۰درصد توان نظارتی آژانس در اثر اجرای مصوبه مجلس کاهش می‌یابد.
لغو تحریم‌ها نزدیک است
همزمان با سفر گروسی به تهران و نزدیک‌شدن به زمان ضرب‌الاجل ایران، هفته‌نامه ساندی‌تایمز در گزارشی نوشت که جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا قصد دارد با آسان‌کردن تحریم‌ها، برجام را احیا کند و به مسیر اصلی برگرداند. پیش از این نیز دولت جو بایدن پنجشنبه گذشته با صدور بیانیه‌ای مبنی بر آمادگی واشنگتن برای حضور در مذاکرات غیررسمی گروه 1+5 و ایران، نخستین تیر برای بازگشت واشنگتن به برجام را شلیک کرد. به گزارش ایرنا، یک مقام ارشد امنیت ملی آمریکا به این نشریه گفته است که رفع تحریم‌ها قطعا در راه است. شاید امروز یا فردا این اتفاق رخ ندهد اما تحقق آن قطعی است. در این رابطه «جن ساکی» سخنگوی کاخ سفید هم جمعه‌ای که گذشت در سخنانی احتمال رفع تحریم‌ها علیه ایران را رد نکرد اما گفت که آمریکا قصد ندارد تا پیش از مذاکره با تهران گام بیشتری بردارد.
ساندی‌تایمز با اشاره به اینکه آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا و راب مالی، نماینده ویژه کاخ سفید در امور ایران شخصیت‌های کلیدی در مذاکرات اتمی بودند، در گزارشش آورده است: آنها اینک قصد دارند کارزار سیاست فشار حداکثری علیه ایران را متوقف کرده و به میز مذاکره بازگردند.
مکث
تجمع اعتراضی مقابل سازمان انرژی اتمی
دیروز تعدادی از دانشجویان دانشگاه‌های کشور در تجمعی مقابل سازمان انرژی اتمی همزمان با سفر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران با در دست داشتن پلاکاردهایی در محکومیت ترور دانشمندان هسته‌ای و تصویر شهید فخری‌زاده، نسبت به عملکرد آژانس در قبال ایران اعتراض کردند.
