ماینر اینجا، ماینر آنجا، ماینر همه جا!

علیرضا آریان‌فر ـ روزنامه‌نگار

مدت‌ها پیش، انتشار عکس چند ماینر در یک مسجد حسابی سر و صدا کرد. رضا مهدوی، کاربری بود که در توییتر این تصویر را منتشر کرد؛‌ قابی که به سرعت وایرال شد و خیلی‌ها درباره آن حرف زدند اما حجت‌الاسلام ذاکر، سخنگو و معاون فرهنگی سازمان امور مساجد آن را تکذیب کرد و گفت: اگر چنین گزارشی وجود داشت حتما به‌دست ما می‌رسید، اما تاکنون با چنین گزارشی برخورد نکرده‌ایم. امافقط این نبود و بارها کشف ماینر در مناطق مختلف و عجیبی در ایران به صدر خبرها آمد. برای مثال، تیرماه سال گذشته، بزرگ‌ترین مرکز تولید ارز دیجیتال در شهرک صنعتی سالاریه واقع در منطقه ورامین با ۱۱۳۴ دستگاه ماینر شناسایی و کشف ‌شد. یا دی‌ماه همان سال، فرمانده انتظامی شهرستان روانسر از کشف 12دستگاه استخراج بیت‌کوین در یک گاوداری در این شهرستان خبر داد و گفت: مأموران انتظامی روانسر پس از حضور در محل و با حکم مرجع قضایی نسبت به بازرسی اقدام کردند که طی آن موفق به کشف 12دستگاه استخراج بیت‌کوین شدند که طبق نظر کارشناسان، ارزش دستگاه‌های کشف شده به 80میلیون تومان - به ارزش همان سال- می‌رسید.
کشف مزارع بیت‌کوین البته نه‌تنها متوقف نشد بلکه با سرعت بیشتری در سال‌جاری ادامه پیدا کرد. حسین توکلی‌کجانی، معاون استاندار تهران دی‌ماه امسال اعلام کرد که ۵۰۰ ماینر استخراج پول مجازی بیت‌کوین یا رمزارز در شهرری کشف و ضبط شده‌است. به‌گفته او، در آخرین مورد ۱۵۰ماینر در یک واحد مرغداری شناسایی شده و «اقدامات قانونی و برخورد لازم» صورت گرفته‌است.
ششم بهمن‌ماه امسال، سرهنگ علی ولی‌پور‌گودرزی، رئیس پلیس امنیت اقتصادی تهران از شناسایی محل دپو و نگهداری دستگاه‌های استخراج ارز دیجیتال (ماینر) و کشف ۶هزار‌و۹۸۴ دستگاه ماینر خبر داد و گفت: مردی با تأسیس شرکتی فنی و مهندسی اقدام به آماده‌سازی و بهره‌برداری این تعداد دستگاه ماینر کرده بود که این دستگاه‌ها کشف و ضبط شدند. بیست‌و‌پنجم دی‌ماه سال‌جاری هم 150دستگاه ماینر استخراج بیت‌کوین در زاهدان، به کمک نیروهای امور توزیع برق ناحیه یک زاهدان شناسایی و کشف شده است.
همه این کشف و ضبط‌ها در حالی رسانه‌ای شدند که قطعی برق در تهران و برخی شهرهای ایران به فعالیت ماینرها نسبت داده شد. این نسبت را البته هرگز هیچ‌کدام از مسئولان نپذیرفتند اما رجبی‌مشهدی، سخنگوی صنعت برق ایران اعلام کرد که مراکز غیرقانونی استخراج رمز ارز، سبب تخریب شبکه برق و مصرف بیش‌ از اندازه‌ می‌شوند. بر اساس اعلام رجبی‌مشهدی به تاریخ بیست‌و‌هشتم دی‌ماه سال‌جاری، طی بازه‌ زمانی که ایران با مشکل برق درگیر بود، ۴۵ هزار دستگاه غیرمجاز ماینر جهت استخراج بیت‌کوین شناسایی و توقیف شدند که این خود می‌تواند بار عظیمی را از دوش شبکه برق کشور بردارد. به‌گفته او، مصرف غیرمجاز برق توسط استخراج‌کنندگان ارزهای مجازی از عوامل افزایش مصرف برق در کشور است؛ چرا که بیش از ۳۰۰ مگاوات برق غیرمجاز توسط ماینرهای ارزهای مجازی مصرف می‌شود.

این ماینرهای محبوب 
«آمار رسمی درباره تعداد دستگاه‌های استخراج رمز ارز وجود ندارد اما بر اساس برآوردی که حدود 2سال قبل انجام شده، ۵۰۰هزار دستگاه در ایران موجود بوده است.» این موضوعی است که محمدرضا شرفی، رئیس کارگروه استخراج انجمن بلاکچین ایران به آن اشاره کرده و گفته است: طبق مصوبه تیرماه سال گذشته هیأت‌دولت، استخراج رمز ارز به‌عنوان یک فعالیت تولیدی صنعتی به رسمیت شناخته شد اما دستورالعمل وزارت صمت برای فعالیت استخراج رمز ارز در کشور بسیار عجیب است و فعالیت مجموعه‌ها را به‌طور عملی به شهرک‌های صنعتی که زیرنظر شرکت شهرک‌های صنعتی فعالیت می‌کنند، محدود کرده است که این شرکت هم اجازه برای فعالیت نمی‌دهد و همین، کار را در ایران پیچیده کرده است.
بر اساس گزارش پایگاه اطلاعاتی BitOoda، ایران با سهم ۸درصدی، سومین کشور جهان در استخراج بیت‌کوین است. برق ارزان در ایران را یکی از مهم‌ترین زمینه‌سازهای محبوبیت دستگاه‌های استخراج بیت‌کوین در کشور می‌دانند؛ چرا که اگرچه سال گذشته هجوم ماینرها برای استفاده از برق ارزان موجب تصویب مصوبه‌ای شد که تعرفه برق ماینرها را معادل نرخ برق صادراتی (۳ برابر تعرفه برق خانگی) تعیین کرد اما گزارش‌ها حاکی است که همچنان در برخی مناطق ماینرها در حال استفاده از برق ارزان کشاورزی و صنعتی هستند و به‌نظر می‌رسد عموما مزارع پرتعدد ماینر در مکان‌های خارج از شهر، سوله‌ها و مرغداری‌ها و گاوداری‌ها تاسیس می‌شود. کار به جایی رسیده که حالا دیگر تقریبا شهری در ایران نمانده که ماینری از آن کشف نشده‌باشد.
 امروز بر اساس اعلام سخنگوی صنعت برق کشور، مسئولان دست به دامن مردم شده‌اند؛«عاملان شناسایی مراکز غیرمجاز استخراج رمز ارزها، تا سقف ۲۰میلیون تومان مشمول دریافت پاداش خواهند بود.» بررسی‌ها نشان می‌دهد که هم‌اکنون، درصورت شناسایی مراکز غیرقانونی استخراج رمز ارزها، جریان برق آنها قطع و علاوه بر معرفی افراد خاطی به مراجع قضایی، هزینه برق مصرفی و خسارت‌های وارده به شبکه برق نیز از متخلفان دریافت می‌شود.