درباره رفت و برگشت بیهوده قیمت‌ها

مائده امینی ـ روزنامه‌نگار

وابستگی نرخ دلار به قیمت خودرو و مسکن، از آن گزاره‌های اظهر‌من‌الشمس است. با این حال، هرازچندگاهی ارگان، نهاد یا قوه‌ای در کشور به این نتیجه می‌رسد که با پاک کردن صورت مسئله، مشکلات کشور را حل کند. اواخر اردیبهشت‌ماه98 برای نخستین بار، دستور قضایی مبنی بر حذف قیمت‌ها از پلتفرم‌های اینترنتی صادر شد؛ آن روزها یک دستگاه پژو 206تیپ دو – که یکی از محبوب‌ترین خودروهای بازار است – حدود 90میلیون تومان بود که یک سال بعد با وجود اعمال همه ممنوعیت‌ها و برخوردهای قهری به حدود 130میلیون تومان رسیده و 44درصد افزایش قیمت را در کارنامه یک‌ساله خود به ثبت رسانده بود. از این نقطه 130میلیون‌تومانی تا پایان بهمن‌ماه بازار خودرو فراز و فرودهای بسیاری را پشت سر گذاشته است. برای مثال خرداد‌ماه سال‌جاری دوباره سایت‌های اینترنتی موظف به حذف قیمت از آگهی‌های خودرو و مسکن شدند. مصوبه‌ای که دستور لغو آن در دی‌ماه آمد و موجب شد در ‌ماه‌بهمن، قیمت‌ها دوباره به سایت‌ها برای کالاهای مورد‌بحث - خودرو و مسکن- برگردند؛ کالاهایی که بیش از آنکه قربانی برچسب قیمت‌ها در فضای مجازی باشند، قربانی افزایش نرخ دلار، تحریم‌ها و اقتصاد دستوری حاکم در کشور شده‌اند. حالا در حالی قیمت یک دستگاه پژو 206تیپ دو به حدود 180تا 200میلیون تومان رسیده که در فاصله خرداد تا دی‌ماه امسال، هیچ پلتفرم اینترنتی قیمت خودرو را درج نکرده تا از مظان اتهام مسئولان برای قیمت‌سازی‌ یا ایجاد التهاب در بازار خودرو، مصمون بماند. همچنین متوسط قیمت هر مترمربع خانه در پایتخت – در زمانی که طرح ممنوعیت درج قیمت در حال اجرا بود- بیش از 41درصد بیشتر شده است. بررسی گزارش‌های تحولات بازار مسکن که ماهانه منتشر می‌شود، نشان می‌دهد متوسط قیمت هر مترمربع خانه در پایتخت از 19میلیون تومان در خرداد‌ماه به 26میلیون‌و900هزار تومان در دی‌ماه رسیده است. سؤالی که در این میان مطرح می‌شود و احتمالا بی‌پاسخ می‌ماند این است که حالا که بعد از حذف قیمت‌ از آگهی‌ها باز هم افزایش‌ 40تا 50درصدی قیمت‌ها در بازار اتفاق افتاده‌است، سیاستگذار کدام عامل بیرونی را مقصر خواهد شناخت؟ به‌خصوص در‌ ماه‌بهمن که بعد از کشاکش‌های بسیار، اتلاف وقت و هزینه کاربران و پیدایش حاشیه‌های بسیار، دوباره قیمت‌ها به سایت‌ها برگشته و تأثیری هم بر بازارها نگذاشته است. شاهد مثال این ادعا بررسی دوره کوتاهی است که آگهی‌های آنلاین با قیمت منتشر شده‌اند. در ابتدای بهمن‌ماه، قیمت پژو 206تیپ دو، 180میلیون تومان بوده و در هجدهم بهمن‌ماه قیمت این خودرو تقریبا ثابت مانده و با نرخ 183تا 185میلیون تومان معامله شده است. این در حالی است که بر اساس آمارهایی که سایت دیوار منتشر کرده است، در مدت زمان هشت‌ماهه‌ای که قیمت‌ها از آگهی‌های این پلتفرم خرید و فروش آنلاین حذف شده بود، تعداد تماس‌های تلفنی به‌ازای هر آگهی و همچنین متوسط تعداد تماس‌های تلفنی هر کاربر بیش از 2برابر شده است، یعنی هر کاربر در شرایط جدید باید بیش از 2برابر برای کسب همان اطلاعات قبلی وقت صرف کند که این به‌معنای حدود 1.5میلیون تماس اضافه در ‌ماه است. آن هم برای دریافت اطلاعاتی که پیش از این، به رایگان در اختیار خریداران این بازار‌ها قرار‌می‌گرفت. تحمیل این‌همه بیهودگی و هزینه اضافه به افراد، چه آورده‌ای برایمان داشت؟