ماهی که در آن انتخابات از کرونا سبقت گرفت
محمد جواد ظریف، چهره برتر ماه بهمن به لحاظ قرار‌گرفتن در صفحه یک روزنامه‌ها بود
سمیرا مصطفینژاد ـ روزنامه‌نگار
بهمن‌ماه 99 با تحولی بزرگ در سیاست جهان آغاز شد و دونالد ترامپ پس از مقاومت و جنجال‌های فراوان، سرانجام مجبور شد کاخ سفید را برای ورود جو بایدن رئیس‌جمهور منتخب آمریکا خالی کند. لغو 11فرمان اجرایی ترامپ در بدو ورود جو بایدن به کاخ سفید، ازجمله لغو فرمان منع مسافرت مسلمانان و لغو خروج از معاهده اقلیمی پاریس امید به تحولی مثبت در سیاست آمریکا در قبال جهان را زنده کرد. گمانه‌زنی‌ها درباره نحوه تعامل دولت جدید آمریکا با ایران و احتمال بازگشت آمریکا به برجام از پیش از اعلام نتایج انتخابات آمریکا و از اواخر سال 2020میلادی آغاز شده بود و با مستقر‌شدن جو بایدن در کاخ سفید، شدت بحث و جدل درباره این موضوع افزایش پیدا کرد. همزمان، ادامه واکسیناسیون علیه کرونا در جهان، خرید واکسن برای ایران، کاهش موقتی آمار ابتلا به کرونا در کشور و آغاز دوباره روند صعودی آن از مهم‌ترین رویداد‌های ماه بهمن بوده‌اند. در این میان نباید درگذشتگان کرونا که 2نفر از محبوب‌ترین بازیکنان فوتبال ایران هم در میان آنها بودند را فراموش کرد. درگذشت مهرداد میناوند و علی انصاریان در اثر ابتلا به کرونا ازجمله دردناک‌ترین رویداد‌های ماه یازدهم سال99 بود که به همه نشان داد چطور هر‌ماه از یک سال می‌تواند نسبت به‌ماه پیشینش غم‌انگیزتر باشد.
به‌رسم هر ماه، با هدف تعیین چهره بهمن‌ماه صفحه اول 5روزنامه ایران، شرق، همشهری، سازندگی و اعتماد را مورد بررسی قرار دادیم تا پرتکرارترین تیترها، عکس‌ها و موضوعات را در صفحه اول روزنامه‌ها شناسایی کنیم. برخلاف چندین‌ماه گذشته که کرونا در صفحات اول روزنامه‌های مورد بررسی یکه‌تازی می‌کرد، با نزدیک‌تر‌شدن به فصل انتخابات و با ادامه جنجال‌های میان دولت و مجلس بر سر لایحه بودجه، موضوعات مورد بررسی روزنامه‌ها از همه‌گیری کرونا فاصله‌ای قابل توجه گرفته‌اند.
انتخابات 1400؛تیتر برتر بهمن‌ماه
بحث بر سر نامزد‌های احتمالی، دغدغه‌های مردم و انتظاراتی که از رئیس‌جمهور بعدی دارند، تشویق یا نقد احتمال حضور چهره‌های سیاسی از احزاب مختلف در فهرست نامزد‌های ریاست‌جمهوری و نتیجه احتمالی انتخابات 1400با نزدیک‌تر‌شدن به آغاز انتخابات بالاتر گرفته است. موضوع انتخابات 1400و حواشی آن میان تیترهای روزنامه‌های بررسی‌شده با 8بار تکرار از بالاترین فراوانی برخوردار است. از آنجا که بهمن، ماهی پر رویداد و حادثه بوده است، بالا‌بودن تنوع موضوع میان تیتر روزنامه‌ها مانع از بالا‌رفتن رقم فراوانی یک موضوع پرتکرار شده است. با این همه، پس از تیترهای مرتبط با انتخابات، درگیری‌های دولت و مجلس بر سر لایحه بودجه در میان تیترهای اول با 7بار تکرار در رتبه دوم قرار گرفته است. درگیری بر سر لایحه بودجه از زمان تسلیم این لایحه به مجلس در آذر99 آغاز شده است و به‌نظر قرار نیست به این زودی‌ها به پایان برسد. روز 14بهمن 99 پس از بحث و جدل‌های فراوانی که برسر جزئیات این لایحه میان دو قوا به‌وجود آمده بود، کلیات لایحه با 99 رأی موافق و 148رأی مخالف در مجلس شورای اسلامی رد شد. به این ترتیب لایحه به دولت عودت داده می‌شود تا پس از اصلاح آن را باری دیگر برای تصویب تسلیم مجلس کند. در این میان اتهام‌زنی دولت و مجلس علیه یکدیگر برسر نادیده‌گرفتن وضعیت معیشتی مردم در تصویب‌نکردن یا اصلاح‌نکردن لایحه بودجه، بحثی مداوم است و تا به نتیجه‌نرسیدن ماجرای بودجه ادامه خواهد داشت. پس از بودجه، در نهایت تیترهای کرونایی با 6بار تکرار، سومین تیتر پرتکرار‌ماه بهمن روزنامه‌های مورد بررسی بوده‌اند.
بازهم انتخابات و باز هم کرونا
بیشترین موضوعی که در صفحات اول روزنامه‌های مورد بررسی تکرار شده‌است، مشابه بخش تیتر، به انتخابات ریاست‌جمهوری سال1400 اختصاص دارد، با این تفاوت که بیش از 45بار به این موضوع و حواشی آن در قالب گزارش، مصاحبه، مناظره و نظرسنجی پرداخته شده است. در این مطالب به‌احتمال نامزد‌شدن افرادی مانند حسن خمینی، ابراهیم رئیسی، محمدباقر قالیباف، محسن رضایی، اسحاق جهانگیری و دیگر چهره‌های سیاسی کشور پرداخته شده است و علاوه بر این روزنامه‌ها از بحث شانس زنان برای نامزد‌شدن در انتخابات ریاست‌جمهوری هم غافل نشده‌اند. در ادامه، موضوع کرونا با 34بار تکرار میان مطالب صفحه اول روزنامه‌ها به دومین موضوع مهم بهمن‌ماه تبدیل شده است. شادی موقت بر سر کاهش آمار ابتلا به کرونا در پی محدودیت‌های تردد درون و برون‌شهری که از ماه آذر آغاز شده بود، چندان بادوام نبود و با اندکی کاهش در محدودیت‌ها، وضعیت شهرها از آبی و زرد به نارنجی و قرمز تغییر پیدا کرد. تا اواسط بهمن‌ماه تعداد شهرهای نارنجی و پرخطر از 18به 36مورد و تعداد شهرهای زرد از 130به 178مورد افزایش پیدا کرد. همچنین براساس آمار وزارت بهداشت، آمار شهرهای آبی هم با کاهشی 20درصدی مواجه شده است. با درنظر‌گرفتن این واقعیت که واکسیناسیون جمعیت کل جهان به 7سال زمان نیاز دارد، نباید انتظار داشت در ایران که هنوز وضعیت واکسیناسیون مشخص نشده و تنها برنامه عملی شده در این حوزه ورود مقدار محدودی واکسن از روسیه بوده است، به این زودی‌ها موضوع کرونا از صفحه اول روزنامه‌ها حذف شود.
محمد جواد ظریف؛چهره بهمن‌ماه
با موضع‌گیری‌های اولیه آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه دولت جدید آمریکا درباره برجام، واکنش‌های همتای ایرانی او محمد‌جواد ظریف نسبت به سخنان بلینکن هم آغاز شد و دو‌طرف در نشست‌های خبری، مصاحبه یا توییتر به اظهارنظر درباره شرایط هر دولت برای بازگشت به برجام پرداختند. علاوه بر این، ادامه ترکش اختلاف‌نظرهای مجلس اصولگرا با دولت به وزیر امور خارجه هم رسید و محمد جواد ظریف به دلایلی مانند تلاش برای مذاکره با آمریکا و اهمال وزارت امور خارجه در فراهم‌سازی دیپلماسی اقتصادی از مجلس دو‌کارت زرد دریافت کرد. به این ترتیب تصویر وزیر امور خارجه با 7بار تکرار در صفحه اول روزنامه‌های مورد بررسی چاپ شد تا او به چهره بهمن‌ماه تبدیل شود. پس از جواد ظریف، جو بایدن به واسطه اقدامات خنثی‌کننده‌ای که در برابر سیاست‌های دوران ترامپ انجام داد و حسن روحانی به‌ویژه به‌خاطر موضع‌گیری‌هایش در برابر شکایت از وزیر ارتباطات، هرکدام با 4 عکس یک در صفحات اول روزنامه‌های مورد بررسی در رتبه دوم قرار گرفته‌اند.
در همینه زمینه :
