بهبود نسبی فضای کسب‌وکار در پاییز کرونایی

به گزارش همشهری، بررسی‌های مرکز پژوهش‌های اتاق ایران نشان می‌دهد شاخص ملی محیط کسب‌وکار ایران در فصل پاییز به 5.93 (نمره بدترین ارزیابی 10 است) رسیده که نسبت به فصل تابستان1399 (با میانگین 6.05) حدود 1.98درصد مساعدتر است. در این فصل همچنان فهرست نامناسب‌ترین مؤلفه‌های محیط کسب‌وکار ازنظر فعالان اقتصادی ثابت مانده و برخی عواملی تکراری از بهتر شدن وضعیت جلوگیری کرده است.

مؤلفه‌های خرابکار
بررسی‌ها نشان می‌دهد در پاییز1399، فعالان اقتصادی مشارکت‌کننده در این پایش، به‌ترتیب سه مؤلفه «غیرقابل پیش‌بینی بودن و تغییرات قیمت مواداولیه و محصولات»، «بی ثباتی سیاست‌ها، قوانین و مقررات و رویه‌های اجرایی ناظر بر کسب‌وکار» و «دشواری تأمین مالی از بانک‌ها» را نامناسب‌ترین مؤلفه‌های محیط کسب‌وکار کشور نسبت به سایر مؤلفه‌ها ارزیابی کرده‌اند.

بهبود تولید زیر سایه کرونا
براساس یافته‌های طرح، میانگین ظرفیت تولیدی (واقعی) بنگاه‌های اقتصادی شرکت‌کننده در طرح در فصل پاییز معادل 40.8درصد بوده که نسبت به همین میزان در تابستان گذشته (37.31درصد)، با افزایش تقریبی 3واحدی مواجه شده است. فعالان اقتصادی به‌طور متوسط، میزان تأثیر کرونا بر کسب‌وکار را 6.49 ارزیابی کرده‌اند. لازم به ذکر است که شاخص کل کشور، شاخص استانی و سایر شاخص‌ها نیز در این فصل با درنظر گرفتن این عامل محاسبه و گزارش شده‌اند.

سمنان، شاگرداول محیط کسب‌وکار شد
براساس یافته‌های این طرح در پاییز1399، استان‌های چهارمحال و بختیاری، سیستان‌ و بلوچستان و گلستان به‌ترتیب دارای بدترین وضعیت محیط کسب‌وکار و استان‌های سمنان، زنجان و آذربایجان غربی به‌ترتیب دارای بهترین وضعیت محیط کسب‌وکار نسبت به سایر استان‌ها ارزیابی شده‌اند. براساس آمارها، استان سمنان با شاخص کسب‌وکار 5.04 در فصل پاییز بهترین شرایط را برای فعالان اقتصادی داشته و در مقابل در استان چهارمحال و بختیاری با شاخص 6.27، بدترین شرایط برای فعالیت‌های اقتصادی ایجاد شده است.
بررسی اطلاعات منتشر شده در قالب نتایج پایش ملی محیط کسب‌وکار نشان می‌دهد در فصل پاییز امسال شاخص محیط کسب‌وکار در 29استان کشور بهبود پیدا کرده اما این شاخص در استان‌های مازندران، گلستان و تهران به‌ترتیب 3.23، 0.25 و 0.2درصد نسبت به فصل تابستان نامساعدتر شده است. از این منظر، میان 31 استان کشور، استان مازندران ازنظر میزان بهبود فصل شاخص محیط کسب‌وکار در فصل پاییز امسال، بدترین شرایط را تجربه کرده و در مقابل استان زنجان با بهبود 9.12درصدی شاخص محیط کسب‌وکار نسبت به فصل تابستان بهترین عملکرد را داشته است. بررسی‌ها نشان می‌دهد در پاییز امسال، گرچه شاخص محیط کسب‌وکار کشور به‌طور میانگین 1.98درصد نسبت به فصل قبل بهبود داشته اما میزان بهبود این شاخص در 14استان کمتر از متوسط کشور بوده است.

وضعیت کسب‌وکار در بخش‌های مختلف اقتصاد
براساس نتایج این پایش در پاییز1399، وضعیت محیط کسب‌وکار در بخش کشاورزی (5.83) در مقایسه با بخش‌های خدمات (5.92) و صنعت (5.86) مناسب‌تر ارزیابی شده است. همچنین در بین رشته فعالیت‌های اقتصادی برحسب طبقه‌بندی استاندارد ISIC.rev4، رشته فعالیت‌های «هنر، سرگرمی و تفریح»، «تأمین جا و غذا» و «اطلاعات و ارتباطات» دارای بدترین وضعیت محیط کسب‌وکار و رشته فعالیت‌های «مالی و بیمه»، «سلامت انسان و مددکاری اجتماعی» و «سایر فعالیت‌های خدماتی» بهترین وضعیت محیط کسب‌وکار را در مقایسه با سایر رشته فعالیت‌های اقتصادی در کشور داشته‌اند.
وضعیت محیط کسب‌وکار کشور برحسب تعداد کارکنان شاغل در بنگاه‌های براساس نتایج به‌دست آمده به‌صورت بنگاه‌های با 6 تا 10نفر کارکن (5.96) دارای بدترین وضعیت و بنگاه‌های دارای 200کارکن و بیشتر از آن (5.75) دارای بهترین وضعیت محیط کسب‌وکار نسبت به سایر بنگاه‌ها ارزیابی شده‌اند. همچنین وضعیت محیط کسب‌وکار کشور برحسب سال تأسیس بنگاه اقتصادی در کارگاه‌های 3 تا 5سال، بدترین وضعیت (5.97) و در کارگاه‌های بیشتر از 16سال، دارای بهترین وضعیت (5.75) ارزیابی شده‌اند.

نظریه عمومی کارآفرینی شین
براساس نظریه عمومی کارآفرینی شین، شاخص ملی محیط کسب‌وکار ایران در پاییز1399، عدد6.07 (عدد 10 بدترین ارزیابی است) به‌دست آمده است که بهتر از وضعیت این شاخص در ارزیابی فصل گذشته (تابستان 1399با میانگین 6.15) است. میانگین ارزیابی محیط اقتصادی عدد6.29 است که در ارزیابی فصل گذشته عدد6.39 حاصل شده بود و میانگین ارزیابی محیط نهادی عدد5.89 است که در فصل گذشته عدد5.96 ارزیابی شده بود. بر این اساس، همانند فصل گذشته محیط جغرافیایی با عدد5.23 و محیط مالی با عدد8.29 به‌ترتیب مساعدترین و نامساعدترین محیط‌ها براساس نظریه عمومی کارآفرینی شین بوده‌اند. لازم به ذکر است که شاخص شین به‌دلیل درنظر گرفتن وزن عوامل مختلف در محاسبه، از دقت بیشتری نسبت به شاخص کل کشور برخوردار است. در بین رشته فعالیت‌های اقتصادی برحسب طبقه‌بندی استاندارد
ISIC.rev4 در فصل پاییز، فعالیت‌های «اداری و خدمات پشتیبانی شامل آژانس‌های توریستی و مسافرتی، مؤسسات حمل مسافر و مؤسسات کرایه لوازم، ابزار و ماشین‌آلات (8.85)»، «تأمین جا و غذا شامل هتل‌ها، اقامتگاه‌ها و رستوران‌ها و تالارهای پذیرایی (8.58)» و «هنر، سرگرمی و تفریح (7.93)» بیشترین آسیب را از شیوع ویروس کرونا متحمل شده و در مقابل رشته فعالیت‌های «آبرسانی، مدیریت پسماند، فاضلاب و فعالیت‌های تصفیه (4.71)»، «مالی و بیمه (5.34)» و «استخراج معدن (5.61)» کمترین آسیب را از شیوع ویروس کرونا نسبت به سایر فعالیت‌ها متحمل شده‌اند. همچنین در فصل بهار1399، میزان آسیب وارده بر کسب‌وکارها از شیوع ویروس کرونا در استان‌های اردبیل (7.88) کرمانشاه (7.58)، مازندران (7.44) و لرستان (7.34)، بیشترین مقدار و در استان‌های سمنان (5.04)، خراسان جنوبی (5.22)، قم (5.29) و البرز (5.41)، کمترین مقدار نسبت به سایر استان‌ها توسط فعالان اقتصادی ارزیابی شده‌اند.