آینه‌های روبه‌رو

  علی عمادی    

دهه پایانی قرن اخیر 2نیمه آینه‌وار داشت؛ قیمت‌ها در نیمه اول پرتلاطم بودند و با انتخابات92 به آرامش رسیدند اما نیمه‌دوم بازارها با آرامش پیش رفتند و پس از انتخابات96 و خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌ها، به امواج گرانی خوردند. فراگیری کرونا در سال پایانی سده، اوضاع را پیچیده‌تر ساخت. هرچند با رفتن ترامپ از کاخ سفید، شرایط تازه‌ای در آستانه قرن اخیر پیش آمده است. رشد اقتصادی داستان این نیمه را به‌ خوبی نشان‌می‌دهد؛ شاخصی که در6 ماهه نخست سال99 بالغ بر 1.9-‌درصد گزارش شد. چنین روندی در تورم سالانه هم دیده می‌شود. آخرین باری که بانک مرکزی به‌صورت رسمی، نرخ تورم را اعلام کرد، آبان‌ماه۱۳۹۷ بود. از آذرماه آن سال و همزمان با نزدیک شدن نرخ تورم به ۴۰درصد، دولت دستور داد صرفا مرکز آمار نرخ تورم را منتشر کند. مرکز آمار هم نرخ تورم سال‌های۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ را به‌ترتیب ۲۶.۹درصد و ۳۴.۸ درصد اعلام کرد. این نرخ به‌ترتیب ۴.۳درصد و ۶.۴ درصد کمتر از نرخ تورم اعلامی در نامه رئیس بانک مرکزی به قوه‌قضاییه برای محاسبه مهریه و دیه بود. چنین اختلافی در دیگر شاخص‌های اقتصادی ازجمله هزینه و درآمد خانوارهای منتخب کشور نیز دیده می‌شود. این اختلاف و نبودن آمار رسمی و مطمئن، کار اعداد در این گزارش را هم پیچیده کرد. افزون بر آنکه اعداد گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد درآمد در سال98 بر هزینه خانوار پیشی گرفته که شاید با تجربه زندگی چندان مطابقت نداشته باشد. قیمت مسکن تا سال 97مطابق آنچه در تارنمای بانک مرکزی آمده در این گزارش انعکاس یافته است. دفتر اقتصاد مسکن، متوسط قیمت مسکن در تهران طی آذرماه ۱۳۹۸ را متری ۱۳میلیون‌و۴۷۰هزار تومان اعلام کرد. طبق آخرین گزارش بانک مرکزی در دی‌ماه99 متوسط قیمت یک مترمربع واحد مسکونی در تهران بالغ بر 27میلیون‌و386هزار تومان بود که نسبت به سال پیش رشدی دوبرابری دارد. اجاره‌ها نیز طبق همین فرمول دارای چنین رشدی بودند. دلار در سال99 به 30هزار تومان هم رسید اما پس از انتخابات آمریکا به مرز 22هزار تومان نزدیک شد. سکه در مهرماه99 بالغ بر 16میلیون‌و400هزار تومان بود اما در بهمن به 10میلیون‌و700هزار تومان برگشت. این درحالی است که دستمزدها در سال99 فقط 15درصد افزایش یافت و حداقل دستمزد در محدوده 2میلیون تومان تعیین شد.