افرا یا روز می‎گذرد

 مهرداد رهسپار  

زمستان سال1386سال اجرای نمایش «افرا یا روز می‎گذرد» به نویسندگی و کارگردانی بهرام بیضایی در تالار وحدت است. بهرام بیضایی با این نمایش پس از سال‎ها به صحنه تئاتر بازمی‎گشت. این نمایش درباره معلمی به نام افرا بود که نقش آن را مژده شمسائی ایفا می‎کرد. در این نمایش شازده خانم افرا را مجبور به ازدواج با پسر خود کرده بود. افرا در این موقعیت برای خود پسرعمویی خیالی خلق کرد تا بتواند به بهانه حضور او خود را از شازده خانم و پسرش دور کند. افرا با این تصمیم مورد تهمت اهل محل قرار‌می‌گرفت و از شخصیتی مورد‌احترام به فردی بدنام تبدیل می‎شد. در پایان، افرا همه درها را به روی خود بسته می‎بیند، اما نویسنده با تغییر معجزه‎وار پایان نمایش، سرنوشت افرا را تغییر می‌دهد. این نمایش نخستین بار در 26مرداد 1381در خانه هنرمندان توسط بهرام بیضایی روخوانی شد. تا پیش از این قرار بود بیضایی نمایش «سهراب‎کشی» را اجرا کند اما این نمایشنامه مجوز نگرفت. بیضایی افرا یا روز می‎گذرد را جایگزین سهراب‎کشی می‎کند، اما در همین سال مجموعه تئاتر‌شهر در دست بازسازی است و همین امر موجب توقف تمرینات بیضایی می‎شود. بیضایی پس از مدتی وقفه، بار دیگر  تمرین نمایش را از سر می‎گیرد. اجرای این نمایش 12دی در تالار وحدت آغاز می‎شود و تا 18بهمن ادامه می‎یابد. این نمایش به اکبر رادی تقدیم می‎شود؛ کسی که چند شب پیش از اجرای افتتاح نمایش از دنیا رفته بود، آن هم درست در سالروز تولد بهرام بیضایی. با این رویدادها اجرای نمایش افرا یا روز می‎گذرد، از اجراهای به یادمانی تئاتر ایران شد. در این نمایش مرضیه برومند، حسن پورشیرازی، مهرداد ضیایی، سهیلا رضوی، هدایت هاشمی، افشین هاشمی، رحیم نوروزی و بهرام شاه‎‌‎محمدلو ایفای نقش کردند.