همشهری
اتوبوس‌های چپ در
خط بی‌آر‌تی محور شرقی غربی تهران شروع به‌کار کرد
محمد سرابی
یک هفته بعد از شدیدترین یخبندان سالهای80، اهالی تهران شاهد نصب سازههایی فلزی بزرگی در طول خیابان انقلاب بودند. ظاهر این اتاقکهای فلزی و شیشهای شبیه اتوبوس‌های بزرگی بود که میتوانند جمعیت زیادی را جابهجا کنند اما چرخ نداشتند. کار نصب در مدت چند روز تعطیلات انجام شد و ایستگاهها در تقاطعهای محور انقلاب از پایانه شرق تا پایانه آزادی قرار گرفتند. اتوبوس‌های «چپ در» هم به همان سرعت شروع به‌کار کردند. از تابستان این سال اتوبوس‌های یک کابینه «چپدر» در این مسیر مشغول کار بودند ولی تفاوت چندانی با خطوط اتوبوس قبل از خود که از سالهای 60 در مسیر ویژه راهاندازی شده بودند، نداشتند ولی بعد از نصب ایستگاههای جدید، اتوبوس‌های دوکابین بهتدریج به جریان افتادند و جای آنها را گرفتند. روزی که اتوبوس‌های یک کابین چپدر شروع به‌کار کرده بودند مسافران از شکل خاص آنها که هیچ راه ورودی در سمت عادی نداشتند متعجب شدند و حالا یک مسیر کامل با اتوبوس و ایستگاههای خاص خود در شهر ساخته شده بود که با تمام اتوبوس‌های دیگر شهر و کشور تفاوت داشت.
شهردار تهران در 24دیماه1386در مراسم افتتاح خط بی‌آر‌تی، درباره قیمت هرکدام از اتوبوسها گفت که اتوبوس‌های تک کابین94 و اتوبوس‌های دو کابین و سه کابین 230تا 250میلیون تومان خریده شده است.
بهگفته محمدباقر قالیباف ظرفیت قسمت عقب اتوبوس‌های دوکابین بیشتر از جلوی آن است و به همین دلیل بانوان در بخش جلوی اتوبوسسوار میشوند.
ظاهرا فناوری این اتوبوس‌های بی‌آر‌تی در زمان ایجاد، از یک دهه پیش از آن قدیمیتر نبود و میتوانست حجم انبوه مسافران را منتقل کند اما این خودروهای سنگین باید بعد از 10سال تعویض یا بازسازی کامل میشدند. این کار در سالهای بعد به کندی پیش رفت و در سال1399تعداد زیادی از این اتوبوسها، عمر مفید خود را به پایان رساندند و فرسوده شدند. در سالهای بعد خطوط بی‌آر‌تی تجریش - میدان راهآهن، خاوران - آزادی، علم و صنعت - خاوران و... هم ساخته شدند و تعداد آنها به 10خط رسید. با توجه به کارآمدی این اتوبوسها در انتقال سریع جمعیت از درون خطوط ویژه، بعضی از کلانشهرهای دیگر کشور هم خطوط بی‌آر‌تی را در مناطق شلوغ شهر راهاندازی کردند.
در میانه سالهای80 بلیتهای کاغذی هم کنار رفت و کارتهای مخصوص قابل شارژ، کار بلیت را انجام میداد. این کارتها در رفتوآمد با مترو هم کاربرد داشت. گسترش مترو و بی‌آر‌تی با وجود هزینههای زیاد بخشی از حملونقل شهری را برعهده گرفت و نسلی از مسافران خود را بهوجود آورد.
