قله کارنامه مدیری و قاسمخانی

محمدمسعود احدی

ساده‎‌‎ترین فرمول برای موفقیت در فیلمسازی، ساختن دنباله برای یک اثر موفق است. سابقه ذهنی مخاطب از شخصیت‎‌‎ها و حال‎‌‎وهوای یک اثر موفق، باعث می‎‌‎شود تا ساده‎‌‎تر جذب دنباله آن شود‎‌‎. «مزد ترس» و «بازی با مرگ» به کارگردانی حمید تمجیدی و «زیر آسمان شهر 1، 2و 3» به کارگردانی مهران غفوریان ازجمله سریال‎‌‎های دهه‎‌‎های70 و 80بودند که طبق این فرمول ساخته شدند. اما «شب‌های برره» نخستین مجموعه‎‌‎ای بود که به جای دنباله، پیش‎‌‎درآمد سریالی دیگر بود و به روایت وقایع قبل از مجموعه «پاورچین» می‎‌‎پرداخت. مهران مدیری، کارگردان و تیم نویسندگی این مجموعه به سرپرستی پیمان قاسمخانی که بخشی از سنت‎‌‎های عجیب و بعضا ناپسند مردم برره را در مجموعه پاورچین به نمایش گذاشته بودند، این بار با شب‎‌‎های برره، به واکاوی این آداب و رسوم و خاستگاه و علل آن پرداختند. روستای فرضی برره با شخصیت‎‌‎های خیالی‎‌‎اش، نمایی از جامعه‎‌‎ای منحط با اخلاقیاتی مذبوح است که شخصیتی محوری به نام «کیانوش» (با بازی سیامک انصاری) به نقد آن می‎‌‎پردازد. اعتقاد مردم برره به خرافات بی‎‌‎اساس از دیگر مواردی است که دستمایه سریال قرار می‎‌‎گیرد. شب‎‌‎های برره هم مانند پاورچین، عباراتی را وارد ادبیات گفتاری مردم کرد که «خرزو‌خان» یکی از آنهاست. یکی از شخصیت‎‌‎های مجموعه به نام «دوبرره» که به استعمال «گَرد نخود» اعتیاد داشت، در عالم توهم شخصیتی را به نام خرزو‌خان می‎‌‎دید و با او حرف می‎‌‎زد. از این‌رو خرزو‌خان در ادبیات عامه به فردی اطلاق می‎‌‎شود که نادیدنی و خیالی است و وجود خارجی ندارد. به‌گفته حسن شکوهی، بازیگر و تهیه‎‌‎کننده، قرار بود شب‎‌‎های برره در 135قسمت ساخته شود که به‌دلیل حواشی آن، تنها در 92 قسمت ساخته شد و به دستور مدیران شبکه از ادامه ساخت سریال جلوگیری به عمل آمد.