سال زوج و فرد

  محمد سرابی    
 
درباره «پیکان» یک شایعه طنز آمیز ساخته شده است که می‌گوید «وقتی ایرانی‌ها نفت را ملی کردند انگلیس بیشتر از همه ضرر کرد پس انگلیسی‌ها برای اینکه انتقام گرفته باشند، خودروی پیکان را به ایرانی‌ها دادند تا تمام نفتی که ملی کرده‌اند را تبدیل به بنزین کنند و توی باک این ماشین بریزند تا بسوزاند و هدر بدهد و دود کند.» داستان این خودرو عجیب که همزمان با رشد شهرنشینی وارد فرهنگ عمومی شد و برای سال‌ها به‌صورت جزئی از سبک زندگی درآمد در سال 84باتولید آخرین دستگاه آن بعد از 38سال به پایان رسید. وزیر صنایع و معادن که 25اردیبهشت 1383در این مراسم حضور داشت اسحاق جهانگیری بود که سال‌ها بعد معاون رئیس‌جمهور در دولت حسن روحانی شد. در این سال دو نفر دیگر هم از یک سمت به سمت جدید نقل مکان کردند. شهردار تهران، رئیس‌جمهور و فرمانده نیروی‌انتظامی، شهردار تهران شد. سوم تیر‌ماه 1384محمود احمدی‌نژاد در دومین دور انتخابات ریاست‌جمهوری نهم از اکبر هاشمی رفسنجانی پیشی گرفت. محمدباقر قالیباف که امید زیادی به پیروزی در این انتخابات داشت هنوز در شوک ناشی از شکست بود که از طرف شورای شهر به‌عنوان شهردار انتخاب شد. 8نفر از اعضا به او و 7نفر به گزینه‌های دیگر رأی داده بودند. قالیباف برای ورود به انتخابات ریاست‌جمهوری از فرماندهی نیروی انتظامی استعفا داده بود. او به‌مدت 12سال شهردار پایتخت ماند. در سالی که شهرداری پایتخت از احمدی‌نژاد به قالیباف سپرده شد آلودگی هوا و مصرف بنزین دو مشکل عمده شهر‌ها بود. چندین شرکت موتورسیکلت‌های 125سی‌سی تولید می‌کردند که خط تولید 70نوع آن غیراستاندارد اعلام شده بود. در آذرماه  مجلس با واردات بنزین موافقت کرد تا دولت از حساب ذخیره ارزی برای این کار برداشت کند. برای کنترل ترافیک و آلودگی هوا دیگر محدوده طرح ترافیک جوابگو نبود و در 20آذر طرح زوج و فرد به اجرا گذاشته شد. این طرح باعث افزایش خرید و فروش خودرو‌های فرسوده برای استفاده از پلاک متفاوت آنها و رونق بازار موتورسیکلت شد. محدوده طرح زوج و فرد از شمال به رسالت از شرق به خیابان آیت از غرب به بزرگراه چمران و نواب و از جنوب به بزرگراه بعثت می‌رسد و مناطق 6، 7، 8، 11، 12، 13، 14و بخشی از منطقه 3درون آن قرار می‌گرفت. تقسیم بندی براساس شماره پلاک در ابتدا برای شهروندان عجیب بود ولی پس از مدتی به‌صورت یک رویه عادی درآمد و در آینده هم بی‌اثر شد.