لغو تحریم‌ها مهمتر از بازگشت آمریکا به برجام

پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر رهبر معظم انقلاب در سلسله گفت‌وگوهایی ذیل عنوان «حرف قطعی» با اعضای هیأت نظارت بر اجرای برجام، مسئولان ارشد کشور، منصوبان و مشاوران رهبر معظم انقلاب پیرامون اظهارات اخیر رهبری درباره تحریم و برجام انجام داده است که به تبیین مواضع جمهوری اسلامی‌ در این زمینه پرداخته‌اند. تاکنون گفت‌وگوهایی با محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه و علی‌اکبر ولایتی، مشاور رهبر انقلاب در امور بین‌الملل منتشر شده ‌و طی روزهای آینده گفت‌وگوهای دیگری با علی لاریجانی، سعید جلیلی، علی‌اکبر صالحی و کمال خرازی منتشر خواهد شد. رهبر انقلاب در سخنرانی تلویزیونی ۱۹دی درباره گمانه‌زنی‌ها و مباحث جاری در فضای سیاسی کشور پیرامون رفتار جمهوری اسلامی در قبال برجام و وظایف آمریکا در این خصوص، گفتند: «ما هیچ اصراری نداریم، هیچ عجله‌ای نداریم که آمریکا به برجام برگردد؛ اصلا مسئله ما این نیست که آمریکا به برجام برگردد یا برنگردد. آنچه مطالبه منطقی ما و مطالبه عقلانی ما‌ست، رفع تحریم‌ها‌ست؛ این حق غصب‌شده ملت ایران است.» این جملات مواضعی بود که رهبر انقلاب آن را به‌عنوان «سخن پایانی و قطعی» جمهوری اسلامی اعلام کردند.

در مذاکرات بعدی، مکانیسم ماشه باید برداشته شود
 علی‌اکبر ولایتی در گفت‌وگو با KHAMENEI.IR با اشاره به بدعهدی آمریکایی‌ها در اجرای برجام، درباره امکان بازگشت دولت جدید آمریکا به برجام گفت: «طبیعی است که اگر می‌خواهند برگردند، باید تحریم‌هایی را که تعهد داشتند، بردارند.» مشاور رهبر انقلاب در امور بین‌الملل افزود: «هرچه زودتر این تحریم باید برداشته شود، به‌علاوه اینکه ما از قبل هم خسارت دیدیم و باید خسارت‌های ما را تأمین کنند؛ چراکه بی‌جهت و به‌صورت غیرقانونی تحریم کردند و ما خسارت‌های زیادی را متحمل شدیم.» ولایتی با بیان اینکه «ما هیچ اصرار و عجله‌ای نداریم که آمریکا برگردد»، گفت:‌ «اما اگر می‌خواهد برگردد، شرایطی دارد که مهم‌ترینش این است که تحریم‌ها را بردارد و معلوم شود که دولت جدید به تعهدات برجام پایبند است؛ یعنی اعلام کند و رئیس‌جمهور آمریکا هم متعهد شود. در نوبت اول مقرر بود که آقای اوباما، رئیس‌جمهور وقت تعهد بدهد و شرط رهبر معظم انقلاب هم این بود که رئیس‌جمهور آمریکا مکتوب بنویسد که بعدا نتواند کتمان کند. البته گفتند قول شفاهی ما کافی است و رهبر معظم انقلاب هم به این راضی نبودند و متأسفانه قول شفاهی شد و بعد هم به قول شفاهی‌شان عمل نکردند.» وی با اشاره به پیش‌شرط‌های رهبری برای اجرای برجام، گفت: «آنچه ‌رهبر معظم انقلاب مشخص کردند، به برخی از آن عمل شد و به برخی از آن عمل نشد. به‌هر‌حال، اگر آن شروط انجام شده بود، حتما این سیر وقایع در رابطه با فعالیت‌های هسته‌ای به‌گونه دیگری رقم می‌خورد. البته ایشان فرموده بودند که رئیس‌جمهور آمریکا امضا کند و حتی رهبر معظم انقلاب از اول به قضیه مکانیسم ماشه راضی نبودند و خلاف‌نظر ایشان انجام شد. حتما درصورت برگزاری مذاکرات بعدی باید این مکانیسم به‌عنوان یک اصل غیرمنطقی کنار گذاشته شود.»

 امضای بایدن کافی نیست
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه نیز  مواضع جمهوری اسلامی ایران درباره بازگشت آمریکا به برجام و لغو تحریم‌ها را تبیین کرده است. ظریف با تأکید بر اینکه صرف بازگشت آمریکا به برجام در شرایط کنونی کفایت نمی‌کند، گفت: «هدف برجام این بود که تحریم‌ها را بردارد. امروز برای اینکه آن شرایط فراهم بشود، صرفا بازگشت به برجام برای آمریکا کافی نیست، بلکه باید تحریم‌ها را بردارد؛ یعنی نه اینکه بگوید مثلا‌ من عین کلمات برجام را اجرا می‌کنم. ترامپ در این 4سال تلاش کرد که برجام را از محتوا تهی کند و تحریم‌هایی را تحمیل بکند که اگر آمریکا به برجام برگردد هم آن تحریم‌ها کماکان باقی بماند. مثلا بانک مرکزی و وزارت نفت ما را از تحریم‌های تحت عنوان هسته‌ای خارج کردند و با عنوان تروریسم تحریم کردند. اصلا عناوین و نحوه انتصاب تحریم‌ها را هم عوض کردند.» وزیر امور خارجه با اشاره به «عادی‌‌سازی روابط اقتصادی ایران با دنیا» به‌عنوان یکی از اهداف برجام و قطعنامه2231 تصریح کرد: «آنچه ‌در ضمیمه دوم برجام هست، تأکید بر آثار اقدامات دارد. نه فقط اینکه آقای بایدن یک متنی را امضا بکند. امضا ضروری است، اما این فقط شرط لازم است. شرط کافی این است که ما آثار اقدامات آمریکا را ببینیم. هم در برجام، هم در بحث تعهدات اتحادیه اروپا و هم در بحث تعهدات آمریکا مطرح و تأکید شده است. حرفی که ما در 4سال گذشته به اروپایی‌ها زدیم، این است که درست است شما یک‌سری امضا کردید و یک رشته تحریم‌ها را برداشتید، اما مردم ایران اثری نمی‌بینند. الآن مردم ایران می‌بینند که شرکت‌های اروپایی ایران را ترک کردند. اینها اثراتی است که ما باید ببینیم.»  وی در بخش دیگری از این گفت‌وگو با اشاره به مراحل بازگشت طرفین به برجام، گفت: «اگر آنها   به برجام برگشتند و تعهداتشان را انجام دادند، ما هم تعهداتمان را انجام می‌دهیم. اگر آقای بایدن دستور اجرایی امضا بکند، ما هم امضا می‌کنیم. هر وقت اجرا کردند ما هم اجرا می‌کنیم. این مراحلی است که کاملا مشخص تدوین‌شده و فقط هم دستوری نیست. این آمریکاست که خارج‌شده و باید تعهداتش را انجام بدهد.»

تحریم‌ها باید در عمل و نه روی کاغذ لغو شود
محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس نیز درباره امکان بازگشت آمریکا به برجام و لغو تحریم‌ها گفت: «برگشت آمریکا به برجام برای ما و ملت ما موضوعیت ندارد. چرا موضوعیت ندارد؟ چون برای ما فی‌نفسه موضوع برجام رفع تحریم است. به‌هرحال آمریکا خود از برجام بیرون رفته و تحریم‌ اضافه بر برجام به ملت ما تحمیل کرده و به تعهدات خود براساس موضوعاتی که در برجام بوده، عمل نکرده است. اگر آمریکا به برجام بازگردد می‌خواهد چه کاری انجام دهد؟ اول اینکه آمریکا مکلف است تحریم‌هایی را که با خروج از برجام وضع کرده است، لغو کرده و به تعهداتی که در برجام عمل نکرده، براساس تعهداتِ برجام عمل کند.» قالیباف با تأکید بر لغو عملی تحریم‌ها، افزود: «وقتی ما می‌گوییم لغو تحریم‌ها به‌صورت عملی انجام شود، منظور این است که ما به‌صورت روشن در حوزه اقتصادی به‌صورت عادی و روان کارمان را انجام دهیم، نفتمان را صادر کنیم و سایر صادرات و واردات را انجام دهیم. سیستم بانکی بتواند به‌طور معمول کار خود را انجام دهد، دارایی‌ها و نقدینگی‌هایی را که ما در کشورهای مختلف داریم- که فعلا امکان جابه‌جایی آن را نداریم- آزاد بشوند. این اقدامات باید به‌صورت عملی اتفاق بیفتد و ملت، مردم و سیستم اقتصادی ما این را در عمل ببینند ولی اگر آنها بخواهند باز هم روی کاغذ بیاورند که ما تحریم‌ها را لغو کردیم ولی این اتفاق در عمل نیفتد، این مدنظر ما نیست.»