بازگشت تراز تحلیلی بورس بعد از 3سال

رئیس سازمان بورس دیروز از انتشار گزارش پیش‌بینی سود شرکت‌ها (EPS) بعد از 3سال توقف در بهمن یا اسفند‌ماه خبر داد. انتشار گزارش پیش‌بینی سود شرکت‌ها در سال96 بعد از 25سال انتشار به دستور شاپور محمدی، رئیس وقت سازمان بورس متوقف شده بود. به‌زعم کارشناسان انتشار دوباره این نوع گزارش از شرکت‌ها به‌عنوان یک تراز تحلیلی مهم می‌تواند محیط اطلاعاتی بازار سرمایه را شفاف‌تر کند. به گزارش همشهری، حسن قالیباف اصل، رئیس سازمان بورس اعلام کرده گزارش پیش‌بینی سود شرکت‌ها از اسفند یا اواخر بهمن اعلام خواهد شد.

حذف پیش‌بینی سود بعد از 25سال
در زمان حذف گزارش پیش‌بینی سود شرکت‌های بورس در 3سال پیش به انتقادات عدیده کارشناسان، بی‌اعتنایی و بی‌توجهی شده بود. حالا اما دوباره قرار است پیش‌بینی سود شرکت‌ها که در گذشته ملاک تحلیلی مهمی برای فعالان بازار سرمایه بود تا پایان سال منتشر شود. در آن زمان استدلال سازمان بورس این بود که پیش‌بینی سود شرکت‌های بورس انحراف زیادی با سود تحقق‌یافته آنها دارد. به این معنا که ممکن بود شرکتی به‌طور مثال سود سال مالی آینده را 100تومان اعلام کند اما در آخر سال به ازای هر سهم 50تومان سود محقق کند اما شواهد میدانی در طول سال‌هایی که پیش‌بینی سود شرکت‌ها منتشر می‌شد، این ادعا را تأیید نمی‌کند و نشان می‌دهد این انحراف یک رویه همگن در بین شرکت‌های بورس نبوده؛ به این معنا که برخی شرکت‌ها سودشان نزدیک به واقعیت و حتی مطابق با پیش‌بینی سود بوده و عمدتا پیش‌بینی شرکت‌های زیان‌ده مطابق با واقعیت نبوده است.
ضمن اینکه انحراف پیش‌بینی سود شرکت‌ها از واقعیت‌ها خود ملاکی بود برای ارزیابی عملکرد و صداقت مدیران شرکت‌های بورس که در نوسان قیمت سهام آن شرکت‌ها نقش زیادی داشت؛ به‌طوری که اعتماد سهامداران از شرکتی که پیش‌بینی سودش با انحراف زیادی همراه بود سلب می‌شد و همین موضوع یک اهرم اجرایی برای افزایش شفافیت و کارایی بیشتر مدیران بود. یکی دیگر از استدلال‌های سازمان بورس برای حذف گزارش پیش‌بینی سود شرکت‌ها این بود که انتشار گزارش پیش‌بینی سود، فضای تحلیلی بازار سرمایه را از بین می‌برد و موجب می‌شود قدرت تحلیلی سهامداران تضعیف شود. به همین دلیل سازمان بورس هدف از این کار را افزایش دانش تحلیلی بازار اعلام کرد و از شرکت‌ها خواست به‌جای گزارش پیش‌بینی سود گزارش تفسیری مدیریت به همراه صورت‌های مالی ۶ماهه، ۹ماهه و یک‌ساله را منتشر کنند. اما با گذشت 3سال از اجرای این طرح مشخص شد که گزارش‌های تفسیری مدیریت، خالی از اطلاعات مفید و بعضا تکرار جملات دوره‌های قبل است. بررسی گزارش‌های تفسیری مدیریت شرکت‌ها نشان می‌دهد اغلب این گزارش‌ها بار تحلیلی قابل توجهی ندارد.
برخی اطلاعات دریافتی نشان می‌دهد یکی از مهم‌ترین دلایل حذف پیش‌بینی سود شرکت‌های بورس فارغ از استدلال‌هایی که سازمان بورس مطرح می‌کرد سودآور کردن شرکت‌های پردازشگر اطلاعات مالی بود که این کار نیز محقق نشد. به این معنا که سهامداران مجبور شوند برای به‌دست آوردن گزارش پیش‌بینی سود شرکت‌های بورس به شرکت‌های پردازشگر اطلاعات مالی مراجعه کنند و در قبال پرداخت هزینه، این اطلاعات را دریافت کنند.

کارشناسان چه می‌گویند؟
تقریبا بیشتر کارشناسان کهنه‌کار موافق انتشار دوباره گزارش پیش‌بینی سود شرکت‌های بورس هستند. علی رحمانی مدیرعامل سابق بورس تهران در این‌باره می‌گوید: بازار سرمایه در انتظار مشخص‌شدن مسائلی مانند روابط خارجی ایران با دیگر کشورها و احتمال کاهش تحریم‌هاست. در کنار آن مسائلی مانند رویکرد مجلس و دولت در بازار و تصمیماتی که قرار است گرفته شود بر روند بازار تأثیرگذار خواهد بود. درصورت انتشار پیش‌بینی سود شرکت‌ها شاهد ایجاد محیط شفاف‌تری از اطلاعات آنها خواهیم بود که می‌تواند باعث ایجاد نقطه حمایت در بازار شود، بنابراین بهتر است این اقدام با توجه به وضع حاکم در بازار در دستور کار قرار گیرد.
علیرضا کریمیان، کارشناس و مدرس بازار سرمایه هم درباره مزایای انتشار پیش‌بینی سود شرکت‌ها می‌گوید: این کار به تحلیلگران کمک می‌کند نگاهی به آینده شرکت‌ها داشته باشند و بتوانند تشخیص دهند که کدام شرکت‌ها و کدام صنایع می‌توانند سودسازی بهتری داشته باشند. او می‌افزاید: معایب آن هم این است که ممکن است خطا داشته باشد. این یک پیش‌بینی است و می‌تواند خطا داشته باشد. اما طبیعت پیش‌بینی کردن همراه با خطاست و نمی‌توان به آن خرده گرفت. درکل باید گفت انجام محاسبات پیش‌بینی سود آینده شرکت‌ها می‌تواند در انتخاب سهم، به فعالان بازار سرمایه کمک کند.