اوج هیجان با تیله‌بازی!

کریم میمنت- خبرنگار

شبکه‌های مختلف تلویزیون در به روی آنتن بردن مسابقه‌های رنگارنگِ کسل‌کننده چنان با هم رقابت دارند که این سؤال پیش می‌آید، برنامه‌سازان تلویزیون چه پتانسیلی در این ژانرِ برنامه‌سازی دیده‌اند که اینطور به آن علاقه‌مند شده‌اند؟ مسابقات تلویزیونی، ژانری قدیمی در برنامه‌سازی هستند که معمولا هزینه تولید سنگینی ندارند، اما اگر به درستی طراحی شده و مراحل جذابی داشته باشند، به سرعت به محبوبیت می‌رسند و بینندگان پر و پا قرصی پیدا می‌کنند. در دهه 70، «مسابقه بزرگ»، «مسابقه سیمرغ» و «مسابقه هفته» حسابی پربیننده و در زمان خودشان جذاب بودند. در سال‌های اخیر هم، مسابقه «برنده باش» با اجرای سوپراستار سینمای ایران، محمدرضا گلزار، با اینکه کپی نه چندان دلچسبی بود از مسابقه معروف «چه‌کسی می‌خواهد میلیونر باشد» (همان مسابقه‌ای که در فیلم «میلیونر زاغه‌نشین» (دنی بویل، 2008) ورسیون هندی آن را می‌بینیم)، اما به لطف حضور محمدرضا گلزار توانست در مدتی که پخش می‌شد جای خود را در میان مخاطبان تلویزیون پیدا کند. اساسا، مجری مسابقات تلویزیونی در موفقیت این برنامه‌ها نقش بسیار مهمی دارد و سایر اجزای مسابقه، از شرکت‌کنندگان گرفته تا مراحل طراحی‌شده برای رقابت تا میزان جایزه نهایی، نسبت به او در پله‌های بعدی جذابیت قرار می‌گیرند. اما متأسفانه در مسابقاتی که امسال به روی آنتن تلویزیون رفته‌اند، اغلب مجریان نه‌تنها از فنون اجرا بی‌خبرند، بلکه قادر نیستند به موقع فراز و فرود مسابقه را کنترل کنند و اجازه ندهند که از تب‌وتاب بیفتد. حتی به‌رغم اینکه برخی‌ مجریان این مسابقات بازیگر هستند، توانایی نشان دادن واکنش‌های طبیعی و باورپذیر ندارند و در جلب همذات‌پنداری مخاطب کاملا ناموفق‌اند. در این وضعیت، طبیعی است که بیننده جلب تماشای چنین مسابقه‌ای نشود، چون ستاره اصلی مسابقه، یعنی مجری آن، عامل اصلی دافعه است و از نظر احساسی با مخاطب روی یک طول موج قرار ندارد.  از طرف دیگر، مسابقات تلویزیونی معمولا یا دانسته‌ها و اطلاعات عمومی شرکت کنندگان‌شان را محک می‌زنند یا توانایی‌های فیزیکی آنها را یا ترکیبی از این دو را. اما اغلب مسابقات تلویزیونی‌ای که این روزها شاهدشان هستیم، فاقد مراحل جذاب برای سنجش مهارت‌های فکری و فیزیکی شرکت‌کنندگان هستند. چالشی که مسابقات تلویزیونی ما ایجاد می‌کنند، برای آسان‌گیرترین مخاطبان هم جذابیت ندارد. برای نمونه، در مسابقه «ایرانیش» با اجرای پوریا پورسرخ که روی آنتن شبکه 2می‌رود، مرحله‌ای وجود دارد که شرکت‎کنندگان باید تیله‌ای را در جاده‌ای خاکی و کوچک به پهنای یک کف‌ دست با هدایت کنند و به انتهای مسیر برسانند. در این میان، پورسرخ هم با داد و هوار و واکنش‌های تصنعی سعی دارد که تماشاگر را قانع کند در حال تماشای مسابقه‌ای مهیج است که البته مثل سایر همکارانش در مسابقات دیگر اصلا موفق نیست. اگر تلویزیون، به جای این همه مسابقه غیرجذاب، یکی، دو مسابقه دیدنی و سرگرم‌کننده می‌ساخت، شاید هم مراحل هیجان‌انگیزتری طراحی می‌کردند و هم مجریان بهتری را برای اجرا فرا می‌خواندند.