کار مردم، به مردم واگذار شد

پس از تجربه ناموفق سال1358 در برگزاری انتخابات شوراهای شهر، سال1361 بود که در روستاهای ایران، شوراهای روستایی تشکیل شد. هیأت وزیران و مجلس شورای اسلامی قانونی را تصویب کرد و جهادسازندگی، تحت‎‌‎نظر وزارت کشور این کار را عملی کرد. این مسیر تا سال1365 ادامه داشت و پیشرفت‎‌‎های قابل‎‌‎توجهی حاصل شد. در آن دوره مشارکت مردم در به‎‌‎سرانجام رساندن کارهای عمرانی بسیار مؤثر بود.
در دهه پیش کشور درگیر جنگ بود و بحران‎‌‎های حاصل از آن به چنین حرکت‎‌‎هایی اجازه تداوم نمی‎‌‎داد. پس از تلاش‎‌‎های ناموفق، قانون انتخابات شوراها، سرانجام در اول خرداد‎‌‎ماه 1375 تصویب شد. این قانون در جهت پیشبرد برنامه‎‌‎های اجتماعی، اقتصادی، عمرانی، بهداشتی، فرهنگی، آموزشی و سایر امور رفاهی از طریق همکاری مردم و با نظارت شوراهایی به نام شورای ده، بخش، شهر، شهرستان یا استان انجام می‎‌‎شد. سرانجام نخستین انتخابات شوراهای شهر و روستا برگزار شد. 39میلیون ایرانی در این انتخابات واجد شرایط رأی دادن بودند.
روزنامه ایران در روز شنبه 8 اسفند‎‌‎ماه 1377چنین گزارش داد: «مردم ایران در روز جمعه 7 اسفندماه 1377، برای نخستین‎‌‎بار نزدیک به 200هزار نماینده را با رأی خود برگزیدند. برای نخستین دوره انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا در ایران 334هزار و 141نفر نامزد شده‎‌‎اند و انتخابات در 70شهر، شهرک و روستا و بخش که طبق قانون می‎‌‎توانند شورا داشته باشند، برگزار شد. حدود 53هزار شعبه اخذ رأی در سراسر ایران، کار اخذ رأی برای نخستین انتخابات شوراهای اسلامی را برعهده داشتند. همچنین تعداد حوزه‎‌‎های انتخابیه در شهر، شهرک، روستا و بخش 34هزار و 72حوزه، تعداد هیأت‎‌‎های اجرایی در شهرستان‎‌‎ها 282 و در بخش‎‌‎ها 737 هیأت اعلام شد. مردم تهران نیز همزمان با سراسر کشور برای انتخاب 15عضو شورای شهر به پای 2هزار و 680شعبه اخذ رأی رفتند». 
حجت‌الاسلام سیدمحمد خاتمی رئیس‎‌‎جمهوری اسلامی ایران (به نقل از خبرگزاری ایرنا) گفت: «از اینکه در مدت کمتر از 2سال از عمر دولت، موفق به اجرای یکی از مهم‎‌‎ترین وعده‎‌‎های خود به مردم شدم، خرسندم». رئیس‎‌‎جمهوری روز جمعه هنگام ریختن رأی خود به صندوق اخذ رای، انجام انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا را مظهر مشارکت مردم در امور مربوط به‎‌‎خود دانست؛ « مسئله حاکمیت مردم بر سرنوشت خود، تحقق یکی از اهداف بزرگ انقلاب اسلامی است. جمهوری اسلامی در تمامی عرصه‎‌‎ها با اتکا به رأی مردم کار خود را پیش برده است ولی گستردگی انتخابات شوراها که از دورترین روستاها تا قلب شهرهای بزرگ را در برمی‎‌‎گیرد، این انتخابات را متمایز کرده است. با انتخابات شوراها اداره شهرها و روستاها مستقیما به‎‌‎دست مردم سپرده می‎‌‎شود و دولت با افتخار بخشی از امکانات و اختیارات خود را به نفع مردم از دست می‎‌‎دهد. ما نماینده مردم هستیم و هرچه مردم در عرصه حضور داشته باشند نظام ما قوی‎‌‎تر و پویایی جامعه ما بیشتر خواهد شد». 
بارها تمدید زمان رای‎‌‎گیری و مشارکت بالای اقلیت‎‌‎های مختلف مذهبی، دو نکته بسیار مهم در این انتخابات بود. این انتخابات در دوره‎‌‎های بعد نیز تکرار شد و نقش مؤثری در 2دهه اخیر کشور ایران داشته است و اکنون شاهد فعالیت‎‌‎های گسترده این نهاد مردمی در کل کشور هستیم‫. ‬ 
در ادامه مرور نظر برخی از مقامات و مراجع؛ درباره این انتخابات، خالی از لطف نیست. این بخش از آرشیو خبرگزاری ایرنا نقل می‎‌‎شود.
حضرت آیت‎‌‎الله خامنه‎‌‎ای (رهبر معظم انقلاب اسلامی) صبح امروز پس از انداختن رأی خود در صندوق سیار اخذ رای، ضمن سخنانی از مردم ایران خواستند تا بدون فوت وقت، با حضور در شعب اخذ رای، آرای خود را در مورد نامزدهای انتخابات شوراهای اسلامی به صندوق بریزند. مقام معظم رهبری با تأکید بر اهمیت انتخابات شوراهای اسلامی فرمودند: با استقبالی که نامزدهای انتخابات شوراها به عمل آورده‎‌‎اند، خوشبختانه جایگاه این انتخابات تا حدود زیادی در میان مردم روشن است و مردم نیز باید به‎‌‎عنوان یک وظیفه، شرکت در انتخابات را جدی بگیرند.
آیت‎‌‎الله ابراهیم امینی: «اجرای انتخابات شوراها، فرصت مناسبی است تا مردم شریف ایران عملا در فعالیت‎‌‎های سیاسی و اجتماعی خود ایفای نقش کنند». وی، روز جمعه هنگام دادن رأی گفت:« برای ملت ایران جای بسی خوشوقتی است که شاهد اجرای یکی از اصول مهم و بسیار سرنوشت‎‌‎ساز قانون اساسی به‎‌‎همت ریاست‎‌‎جمهوری هستند». 
آیت‎‌‎الله یوسف صانعی گفت: «این انتخابات زمینه مناسب برای شورایی شدن امور مردم است و حضور چشمگیر، پشتیبانی و اعلام به رأی همه گروه‎‌‎ها و احزاب در داخل و خارج کشور، نعمت بزرگی از سوی خداوند به ملت ایران است». صانعی، روز جمعه هنگام انداختن رأی خود در صندوق گفت: «حضور چشمگیر مردم در پای صندوق‎‌‎های رأی یادآور روزهای با برکت نهضت مانند 15خرداد 1342و دوم خرداد 1376 است». 
آیت‎‌‎الله علی مشکینی (رئیس مجلس خبرگان)، هنگام شرکت در انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا، گفت: «خداوند توفیق بزرگی را به ملت و دولت ایران داد که یکی از اصول قانون اساسی اجرا شود. از خداوند می‎‌‎خواهم که همه احکام و قوانینی که تاکنون در جامعه ما عمل نشده، انجام شود». 
آیت‎‌‎الله عبدالله جوادی آملی،  هنگام انداختن رأی خود در صندوق اخذ رأی انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا گفت:«مصوبات شوراهای اسلامی شهر و روستا باید براساس قوانین شرع مقدس اسلام باشد. جوادی آملی، اجرای یکی از اصول قانون اساسی مبنی بر انتخابات شوراها را فرصت مناسب برای ادامه حضور فعال مردم ایران در صحنه‎‌‎های مختلف به‎‌‎ویژه در تعیین حق سرنوشت خود ذکر کرد». انتخابات شوراهای شهر و روستا که هدف آن واگذاری بخشی از مسئولیت دولت به مردم است، برای نخستین‎‌‎بار در ایران برگزار می‎‌‎شود. 
 آیت‎‌‎الله محمد یزدی (رئیس قوه‌قضاییه) روز جمعه، هنگام انداختن رأی خود به صندوق اخذ رأی گفت: «امیدواریم کسانی که در انتخابات پیروز می‎‌‎شوند، از بهترین‎‌‎ها باشند و بتوانند خالصانه مشکلات شهرهای خود را حل و فصل نمایند». وی گفت:« شوراهای شهر و روستا می‎‌‎توانند، با بهره‎‌‎گیری از دیدگاه‎‌‎ها و پیشنهادهای مردم، زمینه را برای فعالیت‎‌‎های دولت و مجلس شورای اسلامی و در راستای خدمت به مردم فراهم کنند». 
آیت‎‌‎الله محمدامامی کاشانی (امام جمعه موقت تهران)، روز جمعه از تبلیغات اسراف‎‌‎آمیز و همراه با تبذیر برخی از داوطلبان شوراها انتقاد و بر انتخاب افراد اصلح، امین و مناسب برای شوراهای شهر و روستا تأکید کرد. او در خطبه‎‌‎های این هفته نمازجمعه، افزود:«مردم باید راستگوترین، امین‎‌‎ترین و پاک‎‌‎ترین افراد را برای شوراهای شهر و روستا انتخاب کنند و افرادی را برگزینند که به فکر مردم و نه به فکر پیداکردن مقام و پیاده کردن خط و خطوط سیاسی باشند».