
دفن زودهنگام یکرؤیای نهچندان دوردست
تیمملی در جامجهانی فرانسه، آمریکا را برد اما خیلی زود آرزو بر دل به خانه برگشت

جواد نصرتی
تیم ملی در جام جهانی1998 فرانسه، در یکی از سیاسیترین مسابقات ادوار جام جهانی، آمریکا را برد و به نخستین پیروزی تاریخ خود در رقابتها رسید، اما شانس صعود به دور دوم، پیش از افتتاحیه مسابقات از ایران گرفته شده بود. تیم جام 98، که از سوی بسیاری بهترین تیم تاریخ فوتبال ایران خوانده میشود، میتوانست حتی شگفتیساز این رقابتها باشد، اما در تهران و فرانسه، کسی این تیم را باور نداشت و بلیت برگشت آن، قبل از پایان مرحله گروهی صادر شد. ایران بعد از صعود دراماتیک به جام جهانی بهعنوان آخرین تیم دنیا، به دستان توانای تومیسلاو ایویچ سپرده شد. ایویچ با تمرینهای بدنسازی بیسابقه در بروجرد، بازیکنان ایران را آبدیده کرد و صدای ستارهها را درآورد. تیم تدارک مناسبی هم داشت و با تیمهایی مثل شیلی، کویت و جامائیکا بازی کرد. ایویچ، تیم درخشانی درست کرده بود، اما باخت سنگین 7 بر یک دوستانه برابر رم، کلک او را کند. روایتهای زیادی از اخراج ایویچ در آستانه بازیها وجود دارد و نامهای زیادی مطرح است. اما این، محسن صفاییفراهانی، غیرفوتبالیترین و یکی از موفقترین روسای تاریخ فدراسیون فوتبال ایران بود که پای یکی از عجیبترین حکمهایش را امضا کرد. تیم بعد از ایویچ به جلال طالبی سپرده شد. بعد از اخراج ایویچ، روح او را میشد به وضوح در آن تیم دید؛ تیم ملی در آخرین بازی دوستانه، به کرواسی که درنهایت در این جام سوم شد 2 بر صفر باخت، اما چنان درخشان، سرحال و دونده بود که میروسلاو بلاژوویچ، سرمربی آن را تحتتأثیر قرار داد. تیم، با شوک برکناری سرمربی و معمارش، بحرانهای داخلی بین بازیکنان، عدماعتماد بین بازیکنان و مربی و عدمباور مسئولان به آن، جام را شروع کرد. با همه اینها، در بازی اول یوگسلاوی را اسیر آمادگی بالای خود کرد. تنها تفاوت دوتیم، نبوغ سینیشا میهایلوویچ در ضربات ایستگاهی بود. و البته هنوز بسیاری معتقدند اگر احمدرضا عابدزاده بهخاطر مصدومیت روی نیمکت نبود و به جای نیما نکیسا در ترکیب بود، میتوانست این ضربه را مهار کند. بازی دوم ایران برابر آمریکا، یکی از حساسترین بازیهایی است که جام جهانی بهخود دیده است. در روزهایی که گمان میرفت روح تازهدمیده به فضای سیاست ایران میتواند منشأ تحولات بزرگ باشد، این بازی هم فرصتی برای دوستی و آشتی تاریخی خوانده میشد. عکس یادگاری بازیکنان دوتیم در کنار هم، یکی از قابهای ماندگار این جامجهانی است. تیم اینبار با عابدزاده به میدان رفت و با گلهای حمید استیلی و مهدی مهدویکیا 2 بر یک برنده شد. عابدزاده در دروازه، نقش پررنگی در حفظ این برتری داشت. تیمملی برای نخستین بار در تاریخ خود، در جام جهانی به پیروزی رسیده بود و مردمی که در شادی این برد تاریخی به خیابانها ریخته بودند، برای تیم پیر و کند آلمان کری میخواندند. در فرانسه اما کسی به فکر صعود به مرحله بعد نبود؛ مدیریت تیمملی، بلیت برگشت به تهران را پیش از بازی با آلمان رزو کرده بود و همه منتظر شکست بودند. اولیویر بیرهوف و یورگن کلینزمن 2گل این بازی را زدند و بهترین شانس تاریخ فوتبال ایران برای صعود به مرحله حذفی جام جهانی، از دست رفت. اگر ایویچ حفظ شده بود، اگر اختیار تیم در فرانسه بهدست بازندهها نیفتاده بود و اگر عابدزاده در بازی اول مصدوم نبود، این نسل طلایی میتوانست بهترین سرنوشت تاریخ فوتبال ایران در جامجهانی را داشته باشد. اما رؤیای این نسل، خیلی زودتر از جام جهانی دفن شده بود.