سریال
همنشینی در آپارتمان
«همسران»؛ سریالی که خطوط قرمز را کمرنگ کرد
محمد مسعود احدی
سریالهای آپارتمانی به دستهای از سریالها اطلاق میشود که به روایت روابط و مناسبات میان ساکنان یک ساختمان میپردازند. لوکیشن محدود و نماهای داخلی فراوان، شمشیر دولبهای است که به همان اندازه که کار را برای سازندگان آسان میکند، میتواند باعث یکنواختی و ملال اثر شود. دهه70 سرآمد همه دههها- از نظر کمی و کیفی- در ساخت مجموعههای آپارتمانی بود. آغازگر این مسیر را میتوان سریال «آپارتمان»، ساخته اصغر هاشمی دانست، اما مجموعهای که توانست جایگاه این دسته از سریالها را تثبیت کند و به روند ساخت آنها سرعت بخشد، «همسران» ساخته بیژن بیرنگ و مسعود رسام بود. این مجموعه 45قسمتی که در سال1373 از شبکه دوم سیما پخش شد، داستان یک زوج میانسال (فردوس کاویانی و مهرانه مهینترابی) و زوجی جوان (فرهاد جم و الهام پاوهنژاد) و همسایگی آنها را روایت میکند. علاوه بر فیلمنامه بدیع و کارگردانی دقیق، این بازی بازیگران بود که با ترکیب مطلوبی از تجربه و جوانی، باعث محبوبیت مجموعه در میان گروههای سنی مختلف شد. همسران علاوه بر وجه سرگرمی خود، دارای رویکردی آموزشی بود و به بیان اصول و آداب همسرداری میپرداخت و برخلاف بسیاری از اسلاف اغراقآمیزش، این کار را با ظرافت و مهارت انجام میداد. به اعتقاد فرهاد جم، ویژگی بارز همسران دستگذاشتن روی موضوعاتی مانند عشق و محبت میان زن و شوهر بود؛ موضوعی که تا آن زمان کمتر در تلویزیون به آن پرداخته شده بود و بیان آن نوعی تابوشکنی بهحساب میآمد. از موارد قابل توجهی که در بسیاری از مجموعههای دهه70 و ازجمله همسران به چشم میخورد، ساخت تیتراژی جالبتوجه و متناسب با درونمایه و داستان سریال بود. آهنگسازی مجموعه را- مانند تعداد زیادی از سریالهای موفق آن زمان- بهرام دهقانیار برعهده داشت.
