حامی امام در نجف

  سید محمد حسین محمدی     

«استخوان‌بندی درشت و صورتی کشیده و پیشانی پهن و بلند، چشمانی نافذ توأم با مهر و عطوفت و ابروانی پرپشت و درشت و کشیده داشت، محاسنی انبوه و اندامی موزون داشت و آرام و موقر راه می‎‌‎رفت. هنگام سلام یا جواب سلام قدری سر را به ‎‌‎طرف پایین خم می‎‌‎کرد و گاهی دست را هم برسینه می‎‌‎گذاشت. غالباً دوزانو می‎‌‎نشست و کمتر سخن می‎‌‎گفت». صورت ظاهری آیت‎‌‎الله سیدعبدالاعلی سبزواری را اینگونه توصیف کرده‎‌‎اند. درباره سیرت اخلاقی‎‌‎اش هزاران‌بار ولی بیشتر گفته و نوشته‎‌‎ شده است. در نجف از شاگردان مرحوم کمپانی و آقاضیاء عراقی و سیدابوالحسن اصفهانی بود. در فلسفه و عرفان نیز در محضر مرحوم بادکوبه‎‌‎ای و قاضی شاگردی کرده بود. در زمان حیات استادش سیدابوالحسن اصفهانی فلسفه تدریس می‎‌‎کرد، اما پس از دستور سیدابوالحسن مبنی بر تعطیلی دروس فلسفه و عرفان، فلسفه را کنار گذاشت و تمرکزش را روی فقه و تفسیر گذاشت.
سیدعبدالاعلی سبزواری، فعالیت بسیار زیادی در امور سیاسی داشت. برخی او را نزدیک‎‌‎ترین حامی امام خمینی در نجف دانسته‎‌‎اند. همچنین او نخستین مرجع تقلیدی در نجف بود که از پیروزی انقلاب اسلامی دفاع کرد و فتوا به شرکت در انتخابات داد.
آیت‎‌‎الله سبزواری ازجمله چهره‎‌‎هایی بود که در «انتفاضه شعبانیه» نقش بسیار پررنگی ایفا می‎‌‎کرد. او نخستین کسی بود که در حمایت از انتفاضه بیانیه داد و حتی علیه حکومت بعث، فتوای جهاد صادر کرد. بعد از شکست انتفاضه و به شهادت رسیدن داماد و زندانی شدن فرزندش، مدتی به‎‌‎صورت مخفیانه زندگی می‎‌‎کرد. او در پاسخ به یکی از طلبه‎‌‎هایی که قصد فرار از عراق را داشت گفته بود: «می‌‎‌‎خواهید از عراق فرار کنید، لکن ما از این ملت هستیم و با آنان زندگی می‎‌‎کنیم و در کنار اینها می‎‌‎مانیم و با ایشان می‎‌‎میریم، فرار نکن و در کنار مردم بمان و به آنها کمک کن». 
دوره مرجعیت آیت‎‌‎الله سیدعبدالاعلی سبزواری چندان طولانی نبود. او در سال1372، درحالی‎‌‎که شدیداً زیر فشار حکومت بعث بود، طبق برخی از نقل‎‌‎ها به شهادت رسید.