الاغ

شاید تا چند سال پیش شنیدن این خبر که فردی در مزرعه تولید الاغ مشغول به‌کار است، امری دور از ذهن بود، اما چند سالی است که پرورش الاغ و تولید محصولاتی مانند شیر و روغن الاغ بسیار مورد توجه قرار گرفته است. محمدرضا و احمدرضا شهر کن 2برادری هستند که درآمد زندگی‌شان با پرورش الاغ گره خورده است. این دو برادر در رابطه با مشکلات راه‌اندازی مزرعه پرورش الاغ و بازار کارشان توضیح دادند و گران‌شدن نهاده‌های دامی را به‌عنوان اصلی‌ترین چالش سرمایه‌گذاری‌ در این حوزه بیان کردند.

هزینه‌ها و چالش‌های راه‌اندازی
وضعیت نهاده‌های دامی شرایط پرورش الاغ را با پیچیدگی‌های خاصی همراه کرده و راه‌اندازی یک مزرعه بسیار سخت شده است. هم‌اکنون راه‌اندازی مزرعه پرورش الاغ نیاز به سرمایه هنگفت دارد، به‌عنوان مثال اگر فردی زمین شخصی برای راه‌اندازی مزرعه داشته باشد، باید حداقل 200میلیون برای شروع کار درنظر بگیرد، ناگفته نماند که این مبلغ تنها برای شروع کار کفایت می‌کند و آنطور که احمدرضا کن می‌گوید: «اگر وضعیت اقتصادی همینطور بماند و آن فرد نیز نتواند مشتری‌های خود را جذب کند، بدون شک چنین سرمایه‌گذاری‌ای درست نیست». هم‌اکنون هزینه خوراک 30الاغ «مزرعه شهر کن» به یک‌میلیون تومان در روز رسیده است. یک الاغ در روز میانگین بین 300 تا 600گرم شیر می‌دهد، با توجه به اینکه نسبت الاغ شیرده به سایر الاغ‌ها یک به 3 است- یعنی از 30الاغ موجود در مزرعه شهر کن، تنها 10الاغ شیر می‌دهند- بنابراین روزانه 5کیلو شیر به‌دست می‌آید. براساس گفته محمدرضا شهر کن «اگر ما بتوانیم این شیرها را با قیمت کیلویی 200هزار تومان به فروش برسانیم، تازه توانسته‌ایم، خرج خوراک روزانه الاغ‌ها را تأمین کنیم. در شرایطی که نهاده‌های دامی گران شدند، ما نمی‌توانیم قیمت‌ها را افزایش دهیم، چراکه بازار بیشتر از این ظرفیت افزایش قیمت ندارد. در یک سال گذشته هزینه نگهداری 2برابر شده است و به همین دلیل ما درآمد چندانی نداریم، تمام درآمد ما صرف نگهداری مزرعه می‌شود و تلاش می‌کنیم مزرعه را سرپا نگه داریم. بنابراین باید تهیه نهاده‌های دامی را به‌عنوان مهم‌ترین چالش راه‌اندازی نام برد.» دریافت مجوز برای شروع این کار در حوزه فعالیت جهادکشاورزی است و برای تولید شیر نیز باید از وزارت بهداشت مجوزهای لازم گرفته شود.

وضعیت مزارع فعال
در سال‌های اخیر پرورش الاغ با استقبال زیادی روبه‌رو شده است اما آنطور که احمدرضا شهرکن توضیح می‌دهد، بسیاری پس از شروع، کار را رها کردند؛ «در تهران حدود 4مزرعه فعال هستند. در سال‌های اخیر نیز افراد زیادی برای ورود به این کار از ما مشاوره گرفتند، اما پس از مدتی به‌دلیل سختی‌های کار، دست از ادامه فعالیت برداشتند. در سایر شهرستان‌ها هم این کار مورد اقبال قرار گرفته است و تا آنجا که من از فضای کار اطلاع دارم، گمان نمی‌کنم که بیشتر از 30مزرعه فعال باشند.»

درآمد‌زایی و بازار
افرادی که وارد این بازار می‌شوند، در گام اول باید به‌دنبال مشتری باشند، چراکه محصولی مانند شیر الاغ تاریخ انقضا دارد و درصورت پیدا نکردن مشتری، تمام سرمایه‌شان از بین می‌رود. درواقع باید گفت که پیدا کردن مشتری مهم‌ترین چالش در این حوزه است. محصولات الاغ مشتری‌های خاص خود را دارد. به‌عنوان مثال شیر الاغ که به‌عنوان محصول اصلی مزارع پرورش الاغ به شمار می‌آید، جزو گران‌ترین شیرهای دنیاست و افرادی که به شیر گاو حساسیت دارند از این شیر استفاده می‌کنند. این شیر با قیمت هر کیلو 200هزار تومان به فروش می‌رسد. روغن الاغ نیز یکی از محصولات این مزارع است که هر کیلوی آن در بازار یک میلیون تومان قیمت‌گذاری شده است. در کشور ما شیر و روغن الاغ و عنبرنساء تولید می‌شود و از طریق عطاری‌ها و شبکه‌های اجتماعی به فروش می‌رسد.