بدهی هژبر یزدانی به سیستم بانکی وصول شد

 سعید برآبادی     

بیایید چون پرنده‎‌‎ای از آسمان به وضعیت ارتفاع ساختمان‎‌‎های تهران در سال1370 نگاهی بیندازیم. تا آن سال، در رقابت بلندمرتبه‎‌‎سازی‎‌‎، برج‎‌‎هایی چون پلاسکو، اسکان، پارک‎‌‎پرنس، وزارت کشاورزی و برج‎‌‎های دوقلوی سامان، با ارتفاعی کمتر از 80متر، مرتفع‎‌‎ترین ساختمان‎‌‎های شهر به‎‌‎حساب می‎‌‎آمدند، اما برج نیمه‎‌‎کاره سپهر که در سال1370 بالاخره بعد از 12سال کشمکش توسط بانک صادرات به بهره‎‌‎برداری رسید، با 120متر ارتفاع و 27طبقه، توانست این رکورد را برای مدتی طولانی از آن خود کند.
درباره برج سپهر که در خیابان سمیه واقع است، اطلاعات زیادی وجود ندارد، چراکه پیشینه آن به هژبر یزدانی یکی از چهره‎‌‎های فاسد سیستم اقتصادی پیش از انقلاب بازمی‎‌‎گردد. می‎‌‎گویند این بدهکار بانکی پس از انقلاب به کاستاریکا گریخته و نظام بانکی، ساختمان او را به‎‌‎عنوان بدهی برداشته و در اختیار بانک صادرات قرار داده است. در مورد معماری این بنا هم اطلاعات اندکی وجود دارد، به‎‌‎طوری که مشخص نیست کدام معمار و براساس چه تخصصی چنین سازه عظیمی را در قلب شهر بنا کرده است. تنها اطلاعات موجود از این ساختمان مصادره‎‌‎ای، رپرتاژی است که در ششم خرداد‎‌‎ماه سال 1355 توسط ایرج فرخو، مدیر اجرایی آن در اختیار مطبوعات وقت قرار گرفته؛ «طرح این آسمانخراش توسط یکی از معروف‎‌‎ترین معماران فرانسه و برنده جایزه معماری رم کشیده شده است و 32طبقه دارد و معادل 53هزار و 192مترمربع بنا خواهد داشت و تمام محاسبات آن توسط مهندسان مشاور «ستک باتیمان» فرانسه انجام شده و امر نظارت بر اجرای آن نیز با شرکت «هستک ایران» است. این برج دارای پارکینگ به حد کفایت است و بخش‎‌‎های مختلف خدماتی مثل فروشگاه، نمایشگاه، سکرتری، تلکس و تلگراف، بانک، اداره ثبت، باجه پست، چاپ نقشه، آژانس‎‌‎های تبلیغاتی، کلوپ ورزشی و سونا، رستوران و سلف‎‌‎سرویس در آن پیش‎‌‎بینی شده است.» 
تا پیش از زمان افتتاح، انتقاد به شیوه معماری این برج زیاد بود تا جایی که ورودی آن را از خیابان سمیه به شکل سنتی و با استفاده از طرح قوسی‎‌‎واری مسقف کردند و با این کلاژ معماری اسلامی و معماری مدرن، سعی در پذیرش بیشتر آن به جامعه آن روزها داشتند. هنوز هم این برج از بخش‎‌‎های مختلف شهر قابل رویت است؛ بنایی بتونی با ترکیب ساده و خاکستری‌رنگی که لوگوی بانک صادرات را به عابران نشان می‎‌‎دهد؛ البته اگر آلودگی بگذارد و مردم کمی سر به هوا باشند.