زیبای‌سپید و دردسرهایش

فتانه احدی_روزنامه نگار

زمستان با سردی‌اش خودنمایی می‌کند؛ با سوز سر‌صبحش؛ با بارش برف و یخبندان‌هایش. فصل زیبا و سپید البته دردسرهایی نیز دارد که می‌تواند شرایط سختی فراهم کند؛ حوادث و اتفاق‌های تلخی مانند سرمازدگی یا هیپوترمی، زمین‌خوردن و آسیب‌دیدگی، برف کوری، گازگرفتگی، سقوط بهمن، مرگ کارتن‌خواب‌ها و تصادف‌های رانندگی و... که زمستان را با همه ظاهر زیبایش ترسناک هم می‌کند.

سرما‌زدگی و هیپوترمی 
زندگی در ناحیه‌ای که هوا به‌شدت سرد است، خطرات زیادی را با خود به همراه دارد. در این نواحی توفان‌های زمستانی، بادهای سرد، یخبندان‌ها، آسیب‌ها و جراحت‌های مربوط به هوای سرد مانند سرما‌زدگی و هیپوترمی خطر بزرگی محسوب می‌شود. حتی پارو‌کردن برف در هوای سرد خطرات خود را به‌دنبال دارد؛ به‌ویژه اگر شما از بیماری قلبی و یا بیماری‌های حاد دیگر رنج برده و در شرایط فیزیکی خوبی نباشید.

زمین‌خوردن و آسیب‌دیدگی
زمین‌خوردن و آسیب‌دیدگی ناشی از آن، یکی از شایع‌ترین حوادث فصل سرماست. هنگام برف و باران، زمین‌خوردن کودکان و سالمندان بسیار شایع است. اکثر افرادی که در زمستان آسیب می‌بینند (تا 80درصد) افراد شاغل و یا محصل جوان هستند و شایع‌ترین آسیب‌های زمستان دررفتگی، کوفتگی و یا شکستگی است.

برف کوری
برف کوری زمانی بروز می‌کند که در معرض برف و یخ قرار بگیرید. درد و قرمزی چشم‌ها، ترس از نور، احساس جسم خارجی در چشم، تورم پلک‌ها و کاهش بینایی از علائم این عارضه هستند. به‌گفته پزشکان اگر فردی به‌مدت 20دقیقه بدون عینک آفتابی در ارتفاعات و در محیطی که تازه برف باریده، قرار بگیرد، احتمال اینکه دچار این عارضه شود، زیاد است. همچنین برف،  باعث انعکاس80درصد اشعه ماورای بنفش می‌شود که علائم آن حدود 6تا 12ساعت بعد بروز می‌کند. یکی از علت‌های شایع برف کوری، منعکس‌شدن اشعه ماورای بنفش است.

گاز‌گرفتگی
سال‌هاست که در فصل سرما با تیتر قاتل خاموش رسانه‌ها مواجه می‌شویم. این قاتل خاموش گاز مونواکسید کربن است که به‌راحتی و بدون اینکه اثری از خود بر جای بگذارد باعث مرگ تعداد زیادی از مردم می‌شود. برای جلوگیری از مرگ‌ و مسمومیت ناشی از این گاز خطرناک، همواره باید مراقب بخاری‌ها و کلاهک‌های لوله بخاری بود. تعداد خانواده‌هایی که رهاورد زمستان برای عزیزانشان تلخ‌ترین حوادث بوده، کم نیستند. براساس گزارش سازمان پزشکی قانونی، درهفت ماهه سال99، با وجود اینکه هنوز فصل سرد نیامده است، تعداد 72زن و 219مرد در کشور بر اثر مسمومیت با گاز مونواکسید‌کربن جان خود را از دست داده‌اند.

تصادف‌های رانندگی در زمستان
جاده‌های لغزنده و استفاده‌‌نکردن از زنجیر چرخ عامل تصادفات رانندگی زمستانی است. جاده‌های ایران اگرچه در طول سال بستر تصادفات و سوانح و مرگ‌های فراوانی می‌شود اما در فصل بارش برف و باران وقوع این سوانح افزایش پیدا می‌کند. البته با وجود محدودیت‌های کرونایی تردد، آمار تصادفات و جان‌باختگان جاده‌ای در کشور بسیار کاهش یافته است.
 
سقوط بهمن 
در فصل‌های زمستان و بهار، با‌توجه به بارش‌های جوی و سرمای این فصول، شاهد سقوط بهمن‌های بسیاری هستیم که بعضی مواقع بسیار ناگوار می‌شود. وقتی هشدار‌ها جدی گرفته نشود یا زمانی که عوامل محیطی مؤثر بر وقوع بهمن به‌خوبی شناخته نشود یا به آنها توجه نشود، اسکی‌باز روی برف‌های نکوبیده اسکی کند، یا کوهنورد از مسیر خارج شده تا روی برف‌ها از خود ردی به جای بگذارد، نه‌تنها باعث سقوط بهمن می‌شود بلکه خطر جان‌باختن افراد را نیز در پی دارد. در بهمن سال۹۸، ۵نفر بر اثر ریزش بهمن در رودبار گیلان جان خود را از دست دادند. در اردیبهشت سال۹۹، ۴نفر بر اثر ریزش بهمن در شمشک مفقود شدند که البته با اجرای عملیات امداد و نجات، ۵ تیم عملیاتی، ۳‌تیم تخصصی کوهنوردی و یک تیم واکنش سریع شش‌نفره به همراه یک سگ، این افراد نجات یافتند.

مرگ زمستانی کارتن‌خواب‌ها
همواره کارتن‌خواب‌ها در سرمای زمستان در خطر مرگ قرار دارند. سامانسراهای تهران، ظرفیت پذیرش ۵هزار کارتن‌خواب را دارند، در حالی‌که آمار کارتن‌خواب‌ها احتمالا بیش از این است. مشخص نیست زمانی که سرمای تهران به زیر صفر می‌رسد، باقی بی‌خانمان‌های تهرانی کجا می‌خوابند و آیا شب را به صبح می‌رسانند یا نه؟ مدیرکل تشریح و صحنه جرم سازمان پزشکی قانونی از دستگاه‌های اجرایی متولی در این زمینه خواسته با پیش‌بینی امکانات و اقامتگاه‌های شبانه، جان افراد بی‌خانمان را در شب‌های سرد از مرگ نجات دهند. شهروندان تهرانی هم می‌توانند درصورت مشاهده کارتن‌خواب‌ها با شماره‌های ۱۳۷شهرداری و ۱۲۳ اورژانس اجتماعی بهزیستی تماس بگیرند.