تحمل این زمستان سخت

محمد آقازاده_روزنامه‌نگار


زمستان با شب یلدا می‌آید، طولانی‌ترین شب که خانواده‌ها با دورهمی می‌کوشند تا تاریکی را پس بزنند، به سمت بهاری پر از روشنایی و خرمی راه بسپارند و در این مسیر بلندترشدن تدریجی روز را به تماشا بنشینند. اما امسال این دورهمی‌ها خود به جای ایجاد آرامش، مخاطره‌آمیز است و همه متخصصان و پزشکان هشدار می‌دهند از دورهمی‌ها بپرهیزید تا زمستان از شدت ابتلا به کرونا و پیامد حاصل از آن یعنی مرگ، تبدیل به روزهای سیاه نشود.
کرونا امکان با هم‌بودن را از بشر دریغ می‌کند و انسان‌ها بدون ارتباطات فعال، مسیری جز افسردگی و تحمل تنهایی ندارند. نباید فراموش کنیم که زمستان امسال با اندکی بی‌مبالاتی تلخ‌تر از بهار، تابستان و پاییزی که پشت‌سر گذاشتیم، خواهد شد. این چشم‌انداز گمانه‌زنی در مورد زمستان ۹۹ جای زیادی برای امید و شورانگیزی باقی نمی‌گذارد، آن‌هم با این تردید که آیا مردم ایران در این فصل می‌توانند با تزریق واکسن با بیم کمتری مثل بقیه کشورها بهار دیگری را تجربه  کنند یا خیر.
تجربه سیاسی به ما نشان داده بود که هر 4سال یک‌بار، زمستان پر از سرزندگی و نشاط سیاسی می‌شد و باید منتظر اتفاقات جدیدی در عرصه سیاست می‌ماندیم. انتخابات ریاست‌جمهوری پیش می‌آمد و جناح‌های سیاسی با رقابت فشرده مردم را وارد کارزار انتخاباتی می‌کردند و از سوی دیگر خانواده‌ها درگیر بحث‌های بی‌پایان سیاسی می‌شدند، چشم انتظار مناظره بین نامزدها می‌ماندند و به‌تدریج در کنار یک نامزد انتخاباتی مشخص می‌ایستادند و او را به‌عنوان گزینه نهایی خود انتخاب می‌کردند. ولی با توجه به آنچه از پدیدارشناسی روح ایرانی برای من قابل فهم است و همچنین براساس شواهد تجربی، باید بگویم که زمستان امسال از این شور و نشاط سیاسی چندان هم خبری نخواهد بود و قرار نیست که بازار انتخابات میان خانواده‌ها پررونق باشد و مردم مانند گذشته به استقبال کارزار انتخاباتی بروند.
این احتمال وجود دارد که خانواده‌ها به‌دلیل کرونا، گرانی، فشارهای اقتصادی و همچنین برخی وعده‌های جناحی که هیچ‌گاه محقق نشدند با بی‌تفاوتی با انتخابات آتی روبه‌رو شوند و کار به جایی برسد که حتی اخبار رقابت‌های انتخاباتی را دنبال نکنند. این روند درصورتی امکان تغییر دارد که اتفاق غیرمترقبه‌ای رخ دهد که با فهم امروز نمی‌توان در مورد آن سخن گفت. ناگفته نماند که انتخابات شوراها هم در پیش است و سردی رقابت بر سر رفتن به پاستور بدون‌شک رقابت بر سر رفتن به ساختمان شورا را کم‌رمق‌تر خواهد کرد.
زمستان برای اهالی کسب‌وکار نیز دوران مهمی را رقم می‌زند. باید گفت که زمستان، بهار تجارت و خرید و فروش است. تولید‌کنندگان پوشاک با توجه  به نیازهای بازار در فصل بهار، دست به تولید می‌زنند و شبانه‌روز کار می‌کنند تا از نیمه‌دوم بهمن تا آخر اسفند سرمایه‌شان را با سود قابل توجهی به‌دست بیاورند. رونق خرید و فروش، بازارها و مراکز فروش را با ازدحام روبه‌رو می‌کند؛ در واقع زمستان، فصل شادی خرید برای مردم و سود برای فروشنده‌ها بود. اما امسال شاهدیم که به‌دلیل تورم تازنده، کاهش قدرت خرید مردم و همچنین شرایط پاندمی با رکود بی‌سابقه‌ای روبه‌رو شده‌ایم. این شرایط در زمستان نیز ادامه خواهد یافت. این احتمال بسیار پررنگ است که جز اقشار برخوردار، باقی مردم توان مالی رفتن به خرید را نداشته باشند و به این ترتیب فروشنده‌ها با بحران کمبود درآمد روبه‌رو شوند.
از سوی دیگر از فصل زمستان، بازار گردشگری گرم می‌شد و هر سال شاهد بودیم که بلیت قطارها، هواپیماها و اتوبوس‌ها کمیاب می‌شدند و حتی مراکز اقامتی بر نرخ‌هایشان می‌افزودند تا آخرین روزهای زمستان منتهی به نوروز و البته در ایام تعطیلات نوروزی، کمبود درآمدشان در زمستان را جبران کنند اما باز به‌دلیل کرونا باید گفت که این اتفاق به‌احتمال زیاد رخ نخواهد داد.
هر جا مشکل و بحرانی وجود دارد ذهن‌های فعال، شجاع و خلاق به جای کوبیدن بر طبل ناامیدی و یاس به‌دنبال راه‌حل برمی‌آیند. در این دوران نیز می‌شود از طریق فضای مجازی، کمبود ارتباطات را کاهش داد. دولت نیز می‌تواند با دادن کارت‌های اعتباری حتی به‌صورت وام، بازار خرید و فروش را پر‌رونق‌تر کند. 
شاید بشود برای سفر تعطیلات فرمولی پیدا کرد که هم سلامت مردم حفظ شود و هم نشاطی در جامعه ایجاد کرد. متأسفانه ما در مواجهه با مشکلات کمتر با خلاقیت همراه می‌شویم. باید چاره‌ای اندیشید. لااقل دولت می‌تواند سرعت افزایش تورم را کندتر کند و چنین اقداماتی از فشار بر مردم خسته می‌کاهد و می‌تواند زمستان را همراه با امیدواری رقم بزند.
همانطور که یلدا یعنی بلندترین شب سال، به ضرورت تمام می‌شود و روزها به‌تدریج بلند می‌شوند و جای شب‌‍‌های طولانی را می‌گیرند، من امید دارم که بحران کرونا هم هرچه زودتر تمام شود. امید دارم که این روزهای تلخ تبدیل به تجربه شود و ما قدر ارتباط با یکدیگر، زندگی عادی و سرزنده را بدانیم. روزهای سخت اگر تبدیل به تجربه درس‌آموز شوند، حتما بشارت فردای بهتر را می‌دهند و همین بشارت تحمل زمستان سخت را آسان می‌کند.