پایان عصر دو قطبی

    حافظ روحانی

مجله گردون عمر چندانی نداشت که ویژه‎‌‎نامه هنر نقاشی را منتشر کرد. در سال‎‌‎های پایانی دهه1360 و زمانی که هنوز فعالیت‎‌‎های مربوط به هنرهای تجسمی رشد نیافته‌بود، انتشار این ویژه‎‌‎نامه اهمیتی دوچندان داشت. هر چند صاحب امتیاز و سردبیر گردون عباس معروفی است ولی در این شماره ویژه روئین پاکباز، فریده لاشایی و احمدرضا دالوند حضور‌دارند. معروفی صرفاً سرمقاله این شماره را می‎‌‎نویسد و باقی مطالب توسط 3 دبیر افتخاری نشریه جمع‎‌‎آوری و ساماندهی می‎‌‎شود. کم‎‌‎و‎‌‎بیش عمده نقاشان ‌‎بنام نیمه‌دوم دهه1360 که در حوزه نظری هم فعالیت داشتند در این شماره مطلب دارند؛ از نصرت‎‌‎الله مسلمیان گرفته تا ثمیلا امیرابراهیمی یا بهرام دبیری و معصومه مظفری و دیگران. عمده این نقاشان تا همین امروز هم همچنان به فعالیت‎‌‎های نظری در حوزه نقاشی ادامه می‎‌‎دهند. از سوی دیگر تعداد مطالب تألیفی به نسبت مطالب ترجمه به‎‌‎مراتب بیشتر است و از این‎‌‎رو می‎‌‎توان شمایی از مسائل نظری در اواخر دهه1360 را در این شماره ویژه دید؛ به‎‌‎عنوان مثال بخشی موسوم به میراث گذشتگان که با 3مقاله به قلم صغری زارع، معصومه مظفری، آریا اقبال و لاله میزانی (یک مقاله مشترک) منتشر شد.
شماره ویژه هنر نقاشی در بهار سال1370 چاپ می‎‌‎شود. حدفاصل سال‎‌‎های1367 تا 1370دوره‎‌‎ای مهم در تاریخ هنرهای بصری ایران است؛ دوره‎‌‎ای که با افتتاح گالری‎‌‎های هنری جدید آغاز می‎‌‎شود و در نهایت با برگزاری نخستین دوسالانه نقاشی تهران به سال1370 در موزه هنرهای معاصر تهران به آشتی در فضای به‎‌‎شدت دوقطبی هنر ایران منجر می‎‌‎شود.