دستگاه قضا حکم فیلترینگ تلگرام را می‌شکند؟

۳۲ ماه از فیلترینگ تلگرام به عنوان پرمخاطب‌ترین پیام‌رسان تاریخ فضای مجازی کشور با دستور قضایی می‌گذرد.  با وجود گذشت این مدت طولانی اما باز هم بحث درباره آن داغ است؛ به ویژه در دوران شیوع کرونا که استفاده مردم از اینترنت بیشتر شده و خیلی‌ها برای انجام کارها از جمله ارسال فایل، دلشان برای سرعت و ظرفیت بالای تلگرام بدون فیلتر تنگ شده است. هنوز هم با وجود گذشت این مدت طولانی بسیاری از مردم،رسانه‌ها و نهادها از این پیام‌رسان استفاده می‌کنند و بر اساس آخرین نظرسنجی‌ها هنوز ۴۰ میلیون نفر کاربر تلگرام در کشور هستند.
محمد جواد آذری جهرمی،وزیر ارتباطات هم شنبه شب در یک مصاحبه تلویزیونی اعلام کرده که که اگرچه مشکلی که باعث فیلتر این شبکه شده، حل شده است اما دیدگاه دستگاه قضا در مورد رفع فیلتر از این پیام رسان تغییر نکرده است.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در این برنامه اعلام کرد که او عامل فیلتر این شبکه نبوده که حالا در مورد رفع فیلتر آن تصمیم بگیرد یا در مورد آن نظر بدهد. جهرمی در پاسخ به این سؤال که چه ضرورتی برای ادامه فیلتر تلگرام با وجود حل شدن مشکل سیاسی آن وجود دارد گفت:‌ «بعید می‌دانم که نظر دستگاه قضایی در این رابطه عوض شده باشد و تغییر دیدگاهی در آن حاصل شده باشد. پیشنهاد می‌کنم از جناب دادستان کل کشور دعوت کنید و همین سؤال را از ایشان بپرسید.» او در ادامه در واکنش به این سؤال که چرا در این زمینه اظهار نظر نمی‌کند توضیح داد:‌ «نه موقع انسداد آن از ما نظر خواستند نه الان نظر می‌خواهند. طبیعتا این موضوعی‌ است که به نظر دستگاه قضا وابستگی دارد. تلگرام با حکم قضایی بسته شده است و مجددا با حکم قضایی قابل بازنگری است.»

گره عجیب فیلترینگ
به گزارش همشهری، در ایران فیلترینگ سایت‌ها و اپلیکیشن‌ها از 2 مسیر صورت می‌گیرد:تصمیم کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه که دادستان کل کشور ریاست آن را برعهده دارد یا حکم قضایی.
تلگرام در ۱۰ اردیبهشت سال ۱۳۹۷ با حکم بازپرس دادسرای فرهنگ و رسانه فیلتر شد و گره فیلترینگ آن با وجود نیاز مردم و جایگزین نشدن پیام‌رسانی به جای آن باقی است.
 بیژن قاسم‌زاده، بازپرسی که این حکم را صادر کرده در مهرماه ۹۸ به اتهام فساد بازداشت و به ۱۰سال زندان محکوم شد.
واقعیت ملموس جامعه این است که با وجود فیلترینگ تلگرام هیچ‌کدام از پیام‌رسان‌های داخلی که به آنها امید بسته شده بود حتی با وام‌های میلیاردی و سرورهای رایگان نتوانستند مورد رضایت عموم مردم قرار گیرند. این مسئله باعث شد تا علاوه بر استفاده از تلگرام و استفاده از فیلترشکن به صورت گسترده در میان مردم جامعه بسیاری رو به پیام‌رسان واتساپ بیاورند. واتساپ اما مشکلات بسیاری از جمله سرعت پایین،عملکرد ضعیف و عدم امکان ارسال فایل‌های با حجم بالا را دارد و تقریبا هیچ کسی از آن راضی نیست. به همین خاطر است که تقریبا همه رسانه‌ها و خبرگزاری‌ها همچنان کانال‌های اطلاع‌رسانی خود را در تلگرام دارند و بسیاری از مقام‌ها و نهادهای رسمی کشور از جمله شورای اطلاع‌رسانی دولت و وزارت امور خارجه هم برای اطلاع‌رسانی از تلگرام استفاده می‌کنند.

مشکل تلگرام چه بود؟
حتی روسیه هم که دست به فیلترینگ تلگرام زد چندی پیش این مسئله را لغو کرده است اما مقام‌های قضایی ایران بارها اعلام کرده‌اند خبری از رفع فیلتر این پیام‌رسان در ایران نخواهد بود.
دلایل مختلفی از سوی مقام‌های مسئول برای فیلترینگ تلگرام اعلام شده بود. مقام‌های شورای عالی فضای مجازی اما می‌گویند دلایل این مسئله اقتصادی بوده است. معاون شورای عالی فضای مجازی در این رابطه گفته است که برنامه تلگرام برای ایجاد پول مجازی باعث این اقدام شده است. این در حالی است که تلگرام از چندین ماه پیش اعلام کرده که این برنامه را به صورت کامل کنار گذاشته است. گروهی دیگر علت فیلترینگ را جلوگیری از انحصار تلگرام عنوان می‌کردند که گذشت ۳۲ ماه نشان داده فیلترینگ تلگرام هم نتوانسته باعث جذابیت پیام‌رسان‌های داخلی شود. شاید مهم‌ترین اثری که فیلترینگ تلگرام با ۴۵ میلیون کاربر در کشور داشت باز شدن پای اپلیکیشن‌های فیلترشکن به گوشی اکثر کاربران اینترنت حتی پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها بود. باید دید در شرایط کنونی و با توجه به اینکه  وزیر ارتباطات اعلام کرده  مشکل سیاسی تلگرام حل شده است آیا مقام‌های قضایی حکم فیلترینگ تلگرام را می‌شکنند؟