موسیقی مجاز

  حسین عصاران   

پس از فراز‌و‌نشیب‎‌‎های پیشین و اجماع در زمینه‎‌‎ استفاده از موسیقی به شرط «کنترل» آن، مدیران فرهنگی نیز پیگیر ساماندهی به ابزارهای کنترلی موردنظرشان شدند. سویه ایجابی این اقدامات، ساختارسازی اداری برای اجرا و عرضه موسیقی بود که با شکل‎‌‎گیری واحد «سرود و آهنگ‎‌‎های انقلابی» در وزارت «ارشاداسلامی» عملی شد. از این پس بود که تمامی کارهای مورد‌درخواست برای انتشار، در این واحد، ارزیابی و سپس با صدور مجوزهای اداری برای محتوا و طرح جلد آن، امکان انتشار قانونی پیدا ‎‌‌می‌‌‎کردند. (عدم‎‌‎صدور مجوز انتشار آلبوم موسیقی متن فیلم «از فریاد تا ترور» با صدای فریدون فروغی، یک نمونه از نخستین تصمیمات این واحد بود که به ضبط دوباره ترانه «یار دبستانی من» با صدای جمشید جم منتهی شد.) در مقابل آن هم مهم‎‌‎ترین راهکار سلبی برای کنترل بازار موسیقی، واسپاری مدیریت تسهیم نوارهای خام وارداتی به وزارت ارشاد بود. در چنین فضایی با رشد تصاعدی و نفوذ تولیدات لس‎‌‎آنجلسی، شبکه‎‌‎های مخفی تکثیر نوارهای غیرمجاز هم به فکر استفاده از سهم نوار خام مؤسسات صاحب مجوز افتادند که خاطرات تکثیر ترانه‎‌‎های لس‎‌‎آنجلسی روی کاست‎‌‎های دارای مجوز یادگار همین دوران هستند. در آن روزها دستگاه‎‌‎های ضبط و پخش - معروف شده به «دو کاسته»- محبوب‎‌‎ترین و الزامی‎‌‎ترین تجهیز برای علاقه‎‌‎مندان موسیقی به‎‌‎حساب می‎‌‎آمد، همچنان که برخوردهای منکراتی و کیفری به‎‌‎خاطر داشتن، فروش و یا تکثیر نوارهای بی‎‌‎مجوز هم از تبعات این علاقه‎‌‎مندی بود.