یادداشت/ همیشه ایرانی

جواد نصرتی- روزنامه‌نگار

بسیاری از ما احتمالا دوستان و نزدیکان و آشنایانی داریم که به هر دلیل ترک وطن کرده‌اند و در سرمای کانادا و دوری استرالیا و سردی اروپا دنبال خانه‌ای نو می‌گردند و احتمالا، بسیاری از ما از میان همین دوستان، آشنایان و خویشان کسانی را دیده‌ام که وقتی پای امور کنسولی به میان می‌آید، هر آنچه خشم و غضب از عوامل هجرتشان به خارج از وطن می‌شناسند را نثار تابعیت ایرانی‌شان می‌کنند. انگار که مشکل، ایرانی بودن است. بارها هم احتمالاً شنیده‌ایم که همین دوستان غر زده‌اند که چرا این تابعیت ایرانی هر جای دنیا می‌روند بر پیشانی‌شان است. اما این چیزی که این دوستان و خیلی‌های دیگر اینچنین تحقیرآمیز درباره‌اش صحبت می‌کنند، یکی از حقوق مسلم و سفت و سخت تک تک ما ایرانیان است. این حق ما، چنان مسلم است که فقط به درخواست ما و در شرایطی ویژه‌ای که خودمان آن را رقم بزنیم می‌توان آن را سلب کرد. برای اینکه فکر نکنیم این امتیاز ویژه‌ای نیست کافی است به اتفاق‌هایی که در همین سال‌های اخیر در گوشه و کنار دنیا افتاده است، نگاه کنیم. در بحرین، همسایه کوچک ما در آن سوی آب‌های گرم و دلنشین خلیج‌فارس، خاندان حاکم ،شهروندی ده‌ها چهره سیاسی مخالف را با دستوری شاهانه لغو کرده است. به همین سادگی. انگار که شهروندی این کشور برای شهروندانش، حقی بوده است که شاه به رعایا داده است و هر وقت که دلش بخواهد می‌تواند آن را پس بگیرد. سلب شهروندی فقط مربوط به کشورهایی با این نظام حاکم هم نیست. در استرالیا و بریتانیا در همین سال‌ها، ارتباط با داعش بهانه‌ای برای دولت‌ها و دادگاه‌ها شده است تا تابعیت شهروندانشان را سلب کنند. استرالیا همین هفته گذشته یک مرد را به‌خاطر ارتباط با داعش، سلب تابعیت کرد. اوضاع چنان وخیم بوده است که این‌بار استرالیا و بریتانیا هم در کنار بحرین قرار گرفته‌اند و گروه‌های حقوق بشری از این رفتار آنها گله کرده‌اند. اما قانون به دولت‌ها این امکان را داده است. ما بسیار بسیار خوش‌شانسیم و بخت‌یار که حتی تصور این مجازات در کشورمان هم محال است. ما به‌عنوان ایرانی، می‌توانیم هر کاری در هر جای جهان بکنیم، به هر گروهی که دلمان می‌خواهد بپیوندیم، هر خلافی که دوست داریم انجام دهیم، اما در نهایت، حتی در پای چوبه‌دار هم ایرانی بمانیم. اینکه ما در هر جای دنیا و تحت هر شرایطی ایرانی هستیم و خواهیم ماند، حقی است که قانون اساسی کشورمان به ما داده است. اینکه پاسپورت ما چقدر ارج و قرب دارد به شهروندی ما ربط ندارد. نمی‌شود به‌خاطر اینکه برای سفر به کشورهای زیادی لنگ ویزا هستیم، از خدشه‌ناپذیرترین حقمان در قانون اساسی گله‌مند باشیم. شهروندی ایران، آنطور که دوستان خارج رفته غر می‌زنند، نه ‌باری بر دوش ما که نشان افتخار ماست.