از نیل تا گستره

  ندا زندی   

سید مجید طالقانی بیست‌و‌چندساله بود که نشر «گستره» را به همراه عبدالله فقیهی تاسیس کرد اما این نه شروع کارش در حوزه کتاب بود و نه یگانه حرکت او در این زمینه. مجید طالقانی که متولد و ساکن اصفهان بود در سال1353 به دلایل سیاسی توسط ساواک اصفهان دستگیر و به 3سال زندان محکوم شد. هرچند در نهایت حکم او تعلیق شد اما اجبار به ترک اصفهان و مهاجرت به تهران مسیر زندگی‎‌‎اش را به کلی تغییر داد. مجید طالقانی در نخستین فعالیتش در حوزه کتاب در کنار دایی‎‌‎اش احمد عظیمی که از مؤسسان انتشارات «نیل» بود، مشغول به‎‌‎کار شد. او در کتاب «تاریخ شفاهی کتاب» درخصوص فعالیتش در آن سال‎‌‎ها چنین می‎‌‎گوید: «من فروشنده و نماینده احمد عظیمی در انتشارات نیل بودم و بعد از آن درگیر مسائل سیاسی، تظاهرات، حکومت نظامی و درگیری‎‌‎ها و بزن‌بزن‎‌‎های دوران انقلاب و فروش کتاب‎‌‎های جلدسفیدی شدم که با وانت نیسان می‎‌‎آمد و ما نمی‎‌‎فهمیدیم که چگونه تا شب همه آنها فروش می‎‌‎رفت». او تا سال1359 در انتشارات نیل ماند و سپس در همان سال نشر گستره را با همکاری فقیهی راه‎‌‎اندازی کردند. پس از مدتی همکاری عبدالله فقیهی و مجید طالقانی در نشر گستره به پایان رسید و مجید طالقانی شخصا مدیریت این نشر را به‎‌‎عهده گرفت. نشر گستره تا امروز در زمینه‎‌‎های دین، هنر، تاریخ و جغرافیا کتاب‎‌‎های متعددی به چاپ رسانده که از آن جمله می‎‌‎توان به «امید بدون خوش‎‌‎بینی» از تری ایگلتون و «تاریخ ‎‌‎نگاری در ایران» ترجمه یعقوب آژند اشاره کرد.