بچه‌ها؛ کیهان بچه‌ها

محمد سرابی   

کیهان‌بچه‌ها یک مجله نبود، یک نهاد فرهنگی بود. این مجله که کار خود را در سال1335شروع کرد در اواخر دهه 50 دقیقا به همان چیزی تبدیل شد که از یک مجله مخصوص کودک و نوجوان انتظار می‌رود؛ اینکه دانش‌آموزان را به مطالعه مداوم عادت دهد و آنچه می‌خواهند را برای آنها تأمین کند. تنوع و جذابیت مطالب آن هنوز هم حسرت‌برانگیز است. کمیک استریپ و داستان‌های دنباله‌دار این مجله، موضوع‌هایی مانند ماجراجویی در سرزمین‌های ناشناخته، جنگ‌های فضایی، معماهای پلیسی و جاسوسی، حماسه جنگجویان افسانه‌ای و همینطور داستان‌های رمانتیک و پرشور نوجوانانه را دنبال می‌کرد و در کنار آن صفحات شعر، دانش، ورزش، طنز و سرگرمی داشت.
البته مجلات کودک در سال‌های 30تا 50 زیاد بودند ولی یا به‌صورت وسیع و مداوم منتشر نشدند یا به جای بچه‌ها به آرمان‌های بزرگسالان می‌پرداختند. مجله دیگری که در این سال‌ها به‌صورت گسترده چاپ می‌شد «پیک» بود که با پسوند نوآموز، دانش‌آموز، نوجوان و جوان برای 4گروه سنی و از طرف آموزش و پرورش عرضه می‌شد.
موفقیت کتاب و مجلات کودک و نوجوان، ریشه در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و شورای کتاب کودک داشت که هر دو در ابتدای دهه 40تأسیس شدند و اتفاقا نشریه ثابتی نداشتند. این دو نهاد «ادبیات کودک» و حواشی آن را به‌صورت موضوعی جدی درآوردند.
یکی از مشکلات بزرگ مجلات در سال‌های 50شمسی، مدیریت فضای تحت‌تأثیر گرایش چپ   اما ظاهراً جعفر بدیعی، بنیانگذار مجله کیهان بچه‌ها و عباس یمینی شریف، مدیر و مشاور مجله توانستند این فشار را کنترل کنند.
 بعد از انقلاب این نوع مجلات یا تعطیل شدند یا با محتوا و شیوه جدید به‌کار خود ادامه دادند. اما مؤسسه کیهان همچنان کیهان بچه‌ها را منتشر می‌کند.