سفرهای درون شهری با «اتوبوس پیر» و گزینههای دیگر
معرفی چند کتاب که به لحاظ حجم و محتوا برای مطالعه در وسایل حملونقل عمومی مناسب هستند
شهرام فرهنگی ـ روزنامهنگار
هر کتابی برای هر جایی مناسب نیست. برای مثال، نمیتوانید در اتوبوس، «جنگ و صلح» بخوانید. البته به لحاظ فیزیکی چنین کاری ممکن است ولی مدام باید مراقب برخورد گوشههای تیز جلد به زیردندههای مسافر بغلی یا حتی با یک ترمز، مثل خنجر در پهلوی خودت باشی. ورق زدن کتابهای قطور هم در حالت ایستاده و همراه با کیف و چتر و چیزهای دیگر، دشوار و ممکن است کتاب از دست بیفتد روی زمین و در این روزهای حضور همه جایی ویروس کووید- 19 دوباره دست گرفتن چنین کتابی دل میخواهد و... همه اینها چنان تمرکز را میپراند که از «جنگ و صلح» هیچ لذتی برایتان به جا نمیماند. کتابهای اتوبوس، تاکسی و مترویی، قفسههای خاص خودشان را دارند.
اتوبوس پیر؛ ریچارد براتیگان
اوج همهگیری براتیگان در ایران به سالهای ابتدایی دهه80 خورشیدی برمیگردد. این نویسنده عصر وودستاک که نوشتههایش شبیه لباس پوشیدن هیپیهای دهه 70میلادی، راحت و رهاست، تا همین چند سال پیش، میانههای دهه90 خورشیدی، همچنان در ایران خوب خوانده میشد. الان بهاحتمال زیاد دیگر خیلی هم خوب نمیفروشد ولی برای مطالعه در اتوبوس، مترو و تاکسی همچنان گزینهای ایدهآل به شمار میرود. «اتوبوس پیر» از نگاه بیشتر کتاببازها، بهترین اثر منتشر شده از ریچارد براتیگان در ایران است. حتی لذتبخشتر از «صید قزلآلا در آمریکا» و «در قند هندوانه».
تأملات؛ مارکوس اورلیوس
شاید فکر کنید این کتابی فلسفی است که درست فکر کردهاید ولی اصلا به آن جنس از کتابهای قطور و سختخوان فلسفه شباهت ندارد که برای خواندنشان درهای بسته و سکوت مطلق لازم است. این کتاب درباره برداشتها و دریافتهای مارکوس اورلیوس (فرمانروای رواقی حکومت روم) برای بهتر زندگی کردن است. نوشتههایی کوتاه که هنوز هم در روابط اجتماعی و درگیریهای ذهنی درباره زندگی کاربرد دارند. پندهایی مثل این ایجاد مانع در برابر یکدیگرخلاف قانون طبیعت است – و مگر غضب و نفرت نوعی ایجاد مانع نیست؟
تسلی بخشیهای فلسفه؛ آلندوباتن
همه ما – در تمام نقاط کره زمین– نیاز به تسلی داریم. در فضای شهری بیشتر، در ساعتهای اوج ترافیک و شلوغی حملونقل عمومی بازهم بیشتر. آلن دوباتن یکی از فلسفینویسهای محبوب و پرفروش در کتابفروشیهای ایران است. دلیلش این است که او درباره فلسفه زندگی مینویسند و این کار را هم با قلمی روان و قرار دادن مخاطب در موقعیتهای پرتکرار زندگی انجام میدهد. «تسلیبخشیهای فلسفه» بیش از سایر آثار او – دستکم در اتوبوس و غیره – به کارتان میآید. این کتاب با استفاده از آرای فلیسوفهای مشهور تاریخ فلسفه، راه دوام آوردن در موقعیتهای دشوار زندگی را نشان میدهد.
قدرت عادت؛ چارلز دوهیگ
عادتها احتمالا باید چیزی شبیه به سایهها باشند. آنها هر لحظه و در هر موقعیتی به ما چسبیدهاند. به این ترتیب چیزی در زندگیتان تغییر نمیکند مگر اینکه عادتی را کنار بگذارید یا عادتی جدید پیدا کنید. چارلز دوهیگ در کتاب «قدرت عادت» ابتدا شیوههای درگیری مغز با عادتها را توضیح میدهد و بعد به شکل دقیق، فرمولهایی در اختیارتان قرار میدهد که با استفاده از آنها میتوانید هر عادتی را کنار بگذارید و یا با عادتی جدید مشغول شوید. نکته مهم اینکه از این فرمولها میتوانید برای تغییر هر عادتی استفاده کنید. از ناخن جویدن و پرخوری تا تغییر عادتهای ذهنی و... نتیجه اینکه خیلی زود به همراه داشتن این کتاب در سفرهای درونشهری عادت میکنید.