بازار/ کسادی بازار چتر زیر سایه کرونا

باران که می‌بارد همه بساط‌ها جمع می‌شوند، جز بساط چتر. فضای بیرون ایستگاه‌های پر رفت‌وآمد مترو، کنار خیابان‌های شلوغ و حاشیه میدان‌های پرتردد تمام شهر میعادگاه همیشگی چترفروش‌ها با مردمی است که باران غافلگیرشان کرده است.
آنهایی که رنگ و مدل چندان برایشان مهم نیست و فقط می‌خواهند چیزی بخرند تا از باران در امان باشند. همین می‌شود که دستفروش‌ها چون مشتری خاص ندارند، اغلب عمر چترهایشان هم چندان طولانی نیست. بعضی با یک باد شدید از هم می‌پاشد و بعضی‌ها حتی بدون تأثیر هیچ عامل بیرونی بعد از چندبار باز و بسته کردن بست‌های پلاستیکی ضعیفشان که اسکلت چتر را به پارچه متصل می‌کند می‌شکند و چتر به همین راحتی بلااستفاده می‌شود. با همه اینها بساط چتری‌ها هیچ سالی بی‌مشتری نمانده، یا دست‌کم هیچ سالی مثل امسال بدون مشتری نمانده. امسال به گفته خودشان کرونا بازارشان را نابود کرده است...

باران بساط چتر را می‌گشاید
«محمدرضا» همچنان امیدوار است که روزهای آینده شرایط بهتر شود. او که چندسالی هست در حاشیه فلکه دوم صادقیه بساط می‌کند، فقط فروشنده چتر نیست و چون به قول خودش چتر کالایی فصلی است و نمی‌شود روی فروش دائمی آن حساب کرد در طول سال از کفش و کیف تا انواع لباس و هرچیز دیگری را که متقاضی داشته باشد به تناسب فصل روی میز یک متر در دو مترش می‌چیند و منتظر مشتری می‌ماند. روزهای ابری و بارانی اما فقط چتر می‌فروشد. نزدیک به 30چتر در ابعاد و مدل‌های مختلف و البته تنوع رنگ محدود روی میز چیده که بیشترشان از نم باران خیس هستند، بعضی‌ها کاور دارند بعضی‌ها هم نه. از چترهای بلند و مدل عصایی گرفته تا چترهای تاشو که کل طولشان به زحمت به 25سانتی متر می‌رسد. این چترهای کوچک کاور هم دارند و خیس هم که باشند می‌شود آنها را توی کیف دستی گذاشت تا دستگیر و مزاحم نباشند. در بساط محمدرضا اکثریت با چترهای مشکی است اما طوسی و سرمه‌ای و حتی رنگ‌های شادی مثل صورتی و یا گلدار هم در میان آنها دیده می‌شود. ویژگی مشترکشان هم در عین تنوع این است که همه از دم چینی‌اند.

کرونا و گرما فروش را کم کرد
محمدرضا مثل دیگر فروشنده‌ها دل پری از کرونا و قرنطینه دارد. او که خودش واردکننده نیست و جنسش را از واسطه می‌خرد امسال بیشتر از دوبرابر پارسال برای همان تعدادی که همیشه می‌خرید هزینه کرده؛ پارسال 3میلیون و امسال با همه کسادی بازار و تعطیلات و کاهش درآمد، 6.5میلیون تومان، اما با باران یک‌ماه پیش 8چتر فروخته و با باران یکی دو سه روزگذشته فقط 3تا! نگران این است که تهران دوباره تعطیل شود و قوانین قرنطینه سختگیرانه تر. بی‌حوصله می‌گوید: همه‌‌چیز علیه ماست؛ پارسال در روزهای بارانی 10تا 20چتر می‌فروختم ولی امسال تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها و دورکاری، رفت‌وآمد مردم را کم کرده است. هوا هم تا همین چند روز پیش گرم بود و کسی چتر نمی‌خرید، به همین دلیل کل فروش من از وقتی وارد پاییز شده‌ایم به 20عدد نرسیده، بعضی روزها یکی فروخته‌ام و بعضی روزها هم اصلا فروش نداشته‌ام. با همه این حرف‌ها او همچنان امیدوار است که باران و سرما ادامه داشته باشد و تهران هم تعطیل نشود تا بتواند دست‌کم هزینه‌ای که کرده را دربیاورد؛ حتی بدون سود.

آمار و ارقام چتر
تعطیلی مشاغل از ابتدای شیوع کرونا بیشتر کسب و کارها را با زیان مواجه کرده است. بعضی از مشاغل هنوز اجازه فعالیت پیدا نکرده‌اند و آنهایی که فعالیت می‌کنند هم درآمد و مشتری‌شان مثل گذشته نیست. در این میان دستفروش‌ها که چشم‌شان به رفت‌وآمد مردم است از قرنطینه بیشترین آسیب را متحمل شدند؛ فصلی‌ها بیشتر از بقیه. با این همه اگر باران ببارد شاید حال و روزشان بهتر شود. در بازار چتر برند کم نیست اما دستفروش‌ها کاری به برند و اصل بودن جنس ندارند، کیلویی خرید می‌کنند. آخرین آماری که گمرک از واردات چتر منتشر کرده مربوط به سال 97است و از میزان واردات سال‌های 98و 99آماری در دست نیست. در 4‌ماه نخست سال 97براساس آمار گمرک ۳۱‌تن انواع چتر از ۴ کشور دنیا شامل هند، امارات متحده عربی، بلژیک و چین وارد ایران شده است. این حجم واردات، ۶۶ هزار و ۳۴۹ دلار ارزبری داشته که معادل ۲۵۶ میلیون و ۵۷ هزار و ۲۱‌تومان بوده است. آمار همچنین نشان‌دهنده آن است که در این مدت بیشترین واردات انواع چتر در سال 97از کشور چین و به میزان بیش از ۲۶‌تن و ارزش ۵۷ هزار و ۴۷۵ دلار معادل ۲۲۲‌میلیون و ۹۲۷ هزار و ۹۰۹ تومان بوده است. آمار کل واردات چتر البته تا پایان سال‌97 به 179تن رسید. قیمت دلار در فروردین دو سال پیش 4هزار و 250تومان بوده که تا پایان تیرماه به 7هزار و 500تومان رسید.
درحالی‌که در مدت زمان مشابه امسال دلار از 15هزار و 500تومان (فروردین 99) به 23هزار تومان (تیر 99) رسیده است. درصورتی که میزان تقاضا و حجم واردات را یکسان درنظر بگیریم، تاکنون باید 3برابر سال 97برای واردات چتر هزینه شده باشد. اما از آمارهای کلان که بگذریم، امسال که گرانی دلار بوده هر چتر برای دستفروش‌ها بین 20تا 30هزار تومان آب خورده که معمولا دو تا سه برابر این قیمت می‌فروشند. ارزان‌ترین چتر که معمولا پایین‌ترین کیفیت را هم دارد در بساط دستفروش‌ها 50هزار تومان است و گران‌ترین هم 150هزار تومان، یعنی 5برابر گران‌ترین خریدشان.

چترفروشی نداریم
چتر یکی از ملزومات پوشاک زمستانه و در کشور آفتاب خیزی مثل ایران حتی از ملزومات فصل تابستان است اما حتی در پایتخت، راسته یا مغازه چترفروشی نداریم. شاید به همین دلیل باشد که چترهای دستفروش‌ها همیشه مشتری دارد. برای خرید چتر اگر بخواهید چیزی باکیفیت و بادوام بخرید باید سراغ مغازه‌های لباس فروشی بروید. در بعضی از فروشگاه‌های پوشاک چرم هم چترهای برند را می‌توانید پیدا کنید اما بهترین راه برای اینکه بدون ریسک رفت‌وآمد در شرایط کرونا بتوانید خرید کنید، سفارش آنلاین است. در این سایت‌ها اطلاعات و عکس چتر را ببینید و سفارش دهید اما حتی الامکان از گزینه پرداخت در محل استفاده کنید تا متضرر نشوید چون قیمت چترهای برند به‌شدت بالا رفته است.

قیمت نجومی برندها
 بهترین، شیک‌ترین و بادوام‌ترین نوع چتر را تا دو سال پیش می‌شد با قیمتی بین 50تا 80هزار تومان خرید و 100هزار تومان را می‌شد سقف قیمت چتر به‌حساب آورد. پارسال این سقف بالاتر رفت و به نزدیکی 300هزار تومان رسید اما هنوز هم می‌شد چترهای به نسبت مناسب تا خوب را با قیمتی بین 80تا 140هزار تومان پیدا کرد. امسال اما کف قیمت از سقف دوسال پیش هم فراتر رفته و حتی در سایت‌های فروش آنلاین که اجناسشان را با قیمت‌های کمتر از مغازه‌ها به فروش می‌رسانند کمتر می‌توان چتری با قیمت کمتر از 100هزار تومان پیدا کرد، این تازه قیمت یک چتر معمولی و نه چندان باکیفیت است. شوان و شیائومی درحال حاضر معروف‌ترین برندهای چتر موجود در بازار هستند که قیمت انواع اورجینال آنها بیش از 500هزار تومان تا حدود یک میلیون تومان است.

چه چتری بخریم؟
در خرید چتر نکاتی است که اگر آنها را بدانید می‌تواند کمک کند خرید موفق تری داشته باشید. البته درصورتی که محدودیتی از لحاظ قیمت ندارید و می‌توانید با دست باز انتخاب کنید.
نخستین نکته این است که چترهای کلاسیک به‌مراتب از عمر و دوام بیشتری برخوردارند تا انواع تاشو یا تلسکوپی اما از طرف دیگر، نوع دوم به راحتی قابل حمل است و مناسب سفر یا  پیاده روی. در گام بعدی بهتر است چتری بخرید که سایبان آن از قطر زیادی برخوردار باشد. در غیراین صورت کیف و بالاتنه شما را در برابر باران به خوبی محافظت نمی‌کند و فقط سرتان خشک می‌ماند. در سال‌های اخیر چترهایی با عمق بیشتر هم به بازار آمده که هم از لحاظ محافظت گزینه‌های بهتری هستند و هم از این لحاظ که به سر و صورت عابران کناری برخورد نمی‌کنند. اسکلت چتر هم بهتر است استیل و بادوام باشد تا باد شدید نتواند به راحتی آن را برگرداند و نکته آخر این است که در دست گرفتن دسته برخی چترها سخت و خسته‌کننده است، چیزی بخرید که مدت طولانی‌تری آن را بدون خستگی در دست بگیرید.