صفحه یک در تسخیر ترامپ و بایدن

سمیرا رحیمی ـ روزنامه‌نگار

نبرد میان2 نماینده احزاب دمکرات و جمهوریخواه در آمریکا ماه‌هاست که آغاز شده‌است. به‌نظر نمی‌آید حتی پس از اعلام نتیجه این انتخابات به نفع جو بایدن، نامزد دمکرات انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات‌متحده آمریکا، این نبرد به این زودی‌ها به پایان برسد. دونالد ترامپ، مانند همیشه جنجالی و پرهیاهو، ادعای تقلب در انتخابات را دارد و می‌گوید تا زمانی که شکایات او در دادگاه رسیدگی نشود از صندلی قدرت کناره‌گیری نخواهد کرد. از 2هفته پیش از آغاز رای‌گیری در آمریکا، روزنامه‌های کشور تمرکز خود را به شکلی ویژه متوجه این رویداد کرده‌اند و تا چند روز پس از پایان شمارش آراء، انتخابات آمریکا به مهم‌ترین موضوع مورد‌بررسی 5روزنامه ایران، همشهری، سازندگی، دنیای اقتصاد و اعتماد تبدیل شد. انتظار می‌رود با اقدامات بعدی که دونالد ترامپ از انجام آنها صحبت می‌کند، بازار اخبار مرتبط با انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا همچنان داغ باقی‌بماند. در کنار انتخابات، همه‌گیری کرونا که مدیریت آن برای دولت به کلافی سردرگم تبدیل شده است، موضوع داغ دیگری است که بیشترین توجه را به‌خود جلب کرده است. در واقع موضوع کرونا ماه‌هاست که مرکز توجه رسانه‌های جهان و ایران ‌ است اما گاه‌و‌بیگاه رویداد‌هایی جنجالی‌تر روند توجه به این موضوع را تا حدودی تحت‌الشعاع خود قرار‌می‌دهد. تلاش برای ایجاد منع تردد در کلانشهرها، به‌ویژه تهران، پرداختن به آمار بالای مبتلایان و قربانیان در کشور، بررسی بحران اقتصادی ناشی از همه‌گیری در ایران و تلاش برای تعطیلی تهران به‌منظور مهار مقطعی میزان ابتلا، از جمله موضوعاتی است که در تیتر اول روزنامه‌های مورد‌بررسی تا روز 22آبان به آنها اشاره شده‌است. جنگ میان آذربایجان و ارمنستان، بحران اقتصادی کشور و تأثیر تحریم‌ها و همه‌گیری بر بازارهای مختلف کشور از جمله ارز، طلا، مسکن و خودرو، سخنان  مقام معظم رهبری در واکنش به هتک حرمت به رئیس‌جمهور، اهانت به پیامبر اسلام (ص) در فرانسه و سیاست سکوت مکرون در برابر آن، ‌انتخابات ریاست‌جمهوری ایران و لایحه اصلاح قانون انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران، طرح‌ مجلس برای پرداخت یارانه کالاهای اساسی و حملات تروریستی به دانشگاه کابل از دیگر موضوعاتی است که در بازه زمانی اول تا 22آبان در تیتر اول به آنها اشاره شده است. عکس یک و موضوعاتی که اهمیت آنها باعث‌شده تا صفحه یک روزنامه‌ها را پر کنند از دیگر بخش‌هایی است که در 5 روزنامه مورد‌نظر بررسی شده‌است. عکس یک روزنامه‌ها هم در بخش انتخاب برترین چهره‌ماه و هم در بخش سوژه‌های مهم منعکس شده در صفحه اول هر روزنامه مورد ‌بررسی قرار‌گرفته است. در ادامه چند و چون فراوانی تیترها، عکس‌ها و سوژه‌های مهم روز در 5روزنامه مورد‌بررسی را مشاهده می‌کنید.

بایدن آمد اما ترامپ نرفت
انتخابات آمریکا و حواشی آن از پرتکرار‌ترین موضوعاتی است که در تیتر یک 5روزنامه به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم به آن اشاره شده است. به‌طور کل طی دوران موردنظر در روزنامه‌های بررسی‌شده 19بار از تیترهای اول مرتبط با انتخابات آمریکا استفاده شده‌است. در مجموع در روتیتر و زیرتیتر تیترهای‌اول 15بار از نام دونالد ترامپ، 11بار از نام جو بایدن و مجموعا 25بار از عبارات انتخابات آمریکا و نام کشور آمریکا استفاده شده است. فراوانی این کلمات در تیترها، روتیترها و زیرتیترهای کل صفحه اول روزنامه‌های بررسی‌شده بالاتر است. نام ترامپ در این بخش 31 بار تکرار شده است و نام جو بایدن، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا 35بار. در عنوان مطالب 19بار به‌عبارت انتخابات آمریکا یا انتخابات اشاره شده است و 18بار به  نام کشور آمریکا. مواجهه طرفداران 2نامزد انتخاباتی با یکدیگر، روند شمارش آراء، انتخاب جو بایدن به‌عنوان رئیس‌جمهور برگزیده، تأثیر انتخاب بایدن به‌عنوان رئیس‌جمهور در بازارهای ایران و در سیاست ایران در قبال آمریکا، جشن شادی طرفداران بایدن پس از پیروزی او، واکنش‌های طرفداران دونالد ترامپ به شکست او، واکنش خود ترامپ به نتیجه شمارش آرا و وارد آوردن اتهام تقلب در انتخابات، طیف سوژه‌هایی است که در صفحات اول روزنامه‌های مورد‌بررسی به آنها پرداخته شده‌است. واکنش مقام معظم رهبری و ریاست‌جمهوری نسبت به نتیجه انتخابات آمریکا و سیاستی که ایران در برابر آمریکای جدید از خود نشان خواهد داد، از دیگر زوایای انتخابات آمریکاست که در صفحات اول مورد‌بررسی قرار‌گرفته‌اند.

کرونا تا همیشه
اگر واقع‌بین باشیم، و وضعیت کشورهای جهان که بیشترین درگیری با ویروس کووید-19را دارند رصد کنیم، و اگر آمار ابتلا و مرگ‌ومیر ناشی از ابتلا به این بیماری را در ایران هر روز بررسی‌کنیم، ایده حذف ناگهانی این معضل جهانی از دل جوامع انسانی به کمک یک واکسن، دور از ذهن و غیرعملی به‌نظر خواهد آمد. همه‌گیری کرونا از همان ابتدای آغاز تا به امروز توجه رسانه‌های ایران و جهان را به‌ خود جلب کرد و قرار نیست این موضوع به این زودی‌ها توسط رسانه‌ها و روزنامه‌ها به فراموشی سپرده شود. تداوم و پافشاری حضور این نام، کرونا یا کووید-19 در تیترهای اول روزنامه‌های مهر‌ماه و آبان‌ماه- و قطعا ماه‌های پیش از آن- نشان از اهمیت بالای آن دارد. در روزهای اول تا 22 آبان، در صفحه اول 5روزنامه بررسی‌شده در 12تیتر به‌صورت مستقیم از نام کرونا استفاده شده است و در مجموع 15تیتر به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم به موضوعی مرتبط با همه‌گیری اشاره دارد. در مجموع عنوان تیتر اول شامل تیتر اصلی، رو‌تیتر و زیر‌تیترها، 19بار از نام کرونا یا کووید-19استفاده شده است و در مجموع عناوین مطالب کار شده در صفحات اول 5روزنامه 43بار نام کرونا یا کووید-19برده شده است. تلاش مکرر دولت و ستاد ملی کرونا برای افزایش محدودیت کسب‌و‌کارها و تردد درون‌شهری و سفرهای خارج از شهرها، تأثیرات اقتصادی همه‌گیری کرونا بر بازارهای مختلف، تأثیر اقتصادی کرونا بر معیشت خانواده‌ها، مهاجرت معکوس خانواده‌ها به شهرستان‌ها تحت‌تأثیر پیامد‌های کرونا، آمار روزانه ابتلا و مرگ‌ومیر کرونا، ‌ارائه راهکارهای اقتصادی از سوی کارشناسان برای مقابله با عواقب اقتصادی همه‌گیری بر جوامع، بازتاب سخنان رهبری درباره لزوم همکاری همگانی برای مقابله با کرونا و همزمانی آلودگی هوای تهران با اوج‌گیری ابتلا به بیماری از جمله موضوعاتی است که در صفحات اول روزنامه‌ها مورد‌بررسی قرار‌گرفته‌اند.

وضعیت بازارهای اصلی 
تحریم‌های متعدد آمریکا علیه ایران، همه‌گیری کرونا و مختل شدن بسیاری از فعالیت‌های اقتصادی در کشور، ماه‌ها است که به موضوعی مهم و نگران‌کننده در کشور تبدیل شده‌است. نوسانات شدید ارز و طلا، ریزش تاریخی بورس، رکود بازار مسکن و افزایش قیمت خودرو تا پیش از برگزاری انتخابات آمریکا روندی متفاوت داشت. بلافاصله پس از اعلام نتایج نهایی انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، الگوی رفتاری این بازارها، البته به جز بورس، دستخوش تغییر شدند و قیمت دلار، طلا و خودرو تا حد قابل‌توجهی کاهش پیدا‌کرد. وضعیت بازارهای ارز، سکه، طلا، مسکن، خودرو و بورس در طول روزهای‌ ماه آبان، 12بار در تیترهای یک صفحات اول روزنامه‌های مورد‌بررسی مشاهده شده‌است که زوایای مختلفی از تحولات این بازارها را مورد‌تجزیه و تحلیل قرار داده‌اند. واژه‌های مرتبط با مجموع این بازارها، ارز، سکه، ‌دلار، ‌مسکن و خودرو در مجموع تیتر، روتیتر و زیرتیتر اول صفحه یک روزنامه‌ها 21بار تکرار شده‌اند و در مجموع عناوین چاپ شده در کل صفحات اول، 30بار به نام این بازارها اشاره شده است. روند حرکت بازار ارز به سوی نرخ تعادلی، بررسی روند افت بورس تهران، وضعیت قیمت خودرو در بازار و تأثیرپذیری 2بازار مسکن و خودرو از بازار ارز، کاهش سهم بخش مسکن از وام‌های بانکی، اصلاحات بورس، تأثیرگذاری مالیات بر خانه خالی بر بازار مسکن و ‌ریزش ناگهانی بازار خودرو، ارز و طلا تحت‌تأثیر نتیجه انتخابات آمریکا، از جمله موضوعاتی است که روزنامه‌های مورد‌بررسی به آنها پرداخته‌اند.

سوژه‌های دیگر
از میان سوژه‌های دیگری که در لا‌به‌لای مطالب صفحه‌های اول روزنامه‌های ‌ماه‌آبان به چشم می‌خورد، بحران اقتصادی کشور بیشتر از دیگر موضوعات خودنمایی می‌کند. 17مطلب درباره این موضوع در روز‌های اول تا 22آبان‌ماه در روزنامه‌های مورد‌بررسی چاپ شده‌‌است. پس از آن درگیری‌ها و اختلاف‌نظرهای دولت و مجلس، حمله تروریستی به دانشگاه کابل، موضوع توهین به پیامبر اسلام (ص) در فرانسه و تبعات آن، وضعیت بازار ارز، سکه و مسکن به‌ترتیب از بیشترین دفعات تکرار در صفحه اول روزنامه‌ها برخوردار بوده‌اند.

چهره‌های خبرساز جهان
دور از انتظار نیست که بالابودن فراوانی تیترهای مرتبط با انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا منجربه بالارفتن فراوانی عکس‌های اول از یکی از دو نامزد انتخاباتی شده‌باشد. بر اساس ذهنیتی که مبتنی بر جنجالی بودن سیاست‌ها و رفتارهای دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا و در کل انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا به‌وجود آمد، در ‌ماه‌آبان عنوان محبوب‌ترین چهره در صفحات اول روزنامه‌ها 2رقیب ریاست‌جمهوری آمریکا، دونالد ترامپ و جو بایدن بوده‌اند. تصاویر این دو رقیب با 13بار تکرار از بیشترین فراوانی در میان عکس‌های‌یک صفحات اول روزنامه‌ها برخوردار هستند. بررسی عکس‌های اول 5روزنامه مورد‌نظر نشان داد عکس، طرح یا کاریکاتور جو بایدن، نامزد ریاست‌جمهوری حزب دمکرات و دونالد ترامپ، رقیب دمکرات او، 13بار به‌صورت مستقل، و یا در کنار یکدیگر روی صفحات اول روزنامه‌ها در ‌ماه‌آبان نقش بسته‌است. در کنار تصاویری که از صف مردم در باجه‌های اخذ رای، جشن و شادی دمکرات‌ها در خیابان به‌خاطر پیروزی بایدن و یا مواجهه طرفداران دو حزب در خیابان‌های آمریکا را هم درنظر بگیریم، مجموع عکس‌های اول مرتبط با انتخابات در روزنامه‌های مورد‌بررسی به 23مورد می‌رسد. همچنین مجموع عکس‌ها و مطالب مرتبط با انتخابات آمریکا که در صفحه اول روزنامه‌های مورد‌بررسی، نه فقط به‌عنوان عکس‌یک چاپ شده‌اند 26مورد بوده‌است.